%0 Journal Article %T بررسی نماد گاو یکتا آفریده و ماهیت سیاوش در شاهنامه و انعکاس آن در سنگ برجسته‌های تخت جمشید %J مطالعات هنر اسلامی %I موسسه مطالعات هنراسلامی %Z 1735-708X %A آقا بیگی پور, پیمان %A کاظمی, داریوش %A شایگان, مریم %D 2020 %\ 05/21/2020 %V 16 %N 37 %P 7-27 %! بررسی نماد گاو یکتا آفریده و ماهیت سیاوش در شاهنامه و انعکاس آن در سنگ برجسته‌های تخت جمشید %K اسطوره %K گاو یکتا آفریده %K سیاوش %K شعر %K نقوش برجسته‌ی تخت جمشید %R 10.22034/ias.2020.108407 %X اساطیر نشان­دهنده‌ی فرهنگ و نحوه‌ی تفکر مردمان در دوران­ های کهن است؛ زبانِ گویای تاریخی است از دوران‌های پیش از تاریخی؛ سخنگویِ بازمانده­ های گرانبهایی است که از دل خاک‌ها بیرون کشیده می­شود، یا در دل سنگ‌ها و کوه‌ها یافت می­گردد. اساطیر نماینده‌ی تداوم زندگی فرهنگی یک ملت و به نوعی تاریخ آن است (آموزگار،1388 :1). شاعران و نویسندگان، اسطوره­ ها و باورهای کهن اقوام خود را پرورانده و آثار ایشان پیوندی تنگاتنگ با اسطوره‌ ها دارد. گاو یکتا آفریده در کیهان‌ شناسی زرتشتی، نام نخستین گاو آفریده شده و یکی از شش آفرینش ازلی اهورامزدا در جهان مادی و پدرِ اساطیریِ همه حیوانات سودبخش است. این گاو در افسانه آفرینش کشته می‌شود و از اندام و چهره‌ ی او جهان دوباره پر از جانداران می ­شود. آن­ گونه که سیاوش نیز شخصیت مثبتی است، روح آزاده و جوانمردی دارد و مظلوم و بی­ گناه می­ میرد. از خون او گیاه مقدّس خون سیاوشان می ‌روید که با رویش و زایش ارتباط دارد. در پهنه‌ی گسترده‌ی ایران نقوش برجسته، سنگ ­برجسته و سنگ نگاره در کنار ادبیات برای حفظ اساطیر قدمتِ زیادی دارد. بر همین اساس در تخت­ جمشید نیز از سنگ ‌برجسته ­های بسیاری استفاده شده ­است. نماد گاو در نقوش برجسته‌ ی تخت جمشید به وفور و با معانی مختلف به کار رفته ­است. معنای نهفته در لایه ­های ژرف­ تر سنگ ­برجسته­ ها و تطبیق آن با موارد مشابه در ادبیات می ­تواند تصویر درست­تری از باورهای اسطوره ­ای و فرهنگی ایران زمین باشد. اهداف پژوهش: ۱- بررسی اسطوره‌ی گاو یکتا آفریده و داستان سیاوش در شاهنامه از اهداف این پژوهش است. ۲- از دیگر اهداف این پژوهش انعکاس اساطیر در نقوش برجسته‌ی تختِ­ جمشید و شاهنامه‌ی فردوسی است. سوالات پژوهش: ۱- اسطوره گاو یکتا آفریده چه کارکردی در نقش سیاوش در شاهنامه‌ی فردوسی و نقوش برجسته‌ی تخت جمشید داشته است؟ ۲- گاو یکتا آفریده در قالب شخصیت سیاوش چه مفاهیمی را به مخاطب القاء می­نماید؟ %U https://www.sysislamicartjournal.ir/article_108407_92b54eb998ff9fca692574d1909f05c0.pdf