ORIGINAL_ARTICLE
حفاظت از پل ساسانی- اسلامی کشکان استان لرستان با رویکرد منظرفرهنگی (هنری)
استان لرستان در غرب ایران با دارا بودن رودهای پرآب و به دلیل قرار داشتن در مسیرهای باستانی بین پایتختهای دوران مختلف، ارتباطات دائمی بین این مناطق را از طریق احداث پلهایی عظیم برقرار میکرده است. ناشناخته ماندن هویت و ارزش والای این آثار برای جامعه بومی، کشور و جامعه بینالملل، تخریب این آثار و محیط طبیعی وابسته به آن توسط مردم بومی و گردشگران[1]، نبود برنامه مطلوب و بودجه لازمِ حفاظت و نادیده انگاشتن بستر طبیعی پلها[2]در امر حفاظت، همگی باعث شده که این آثار ارزشمند در معرض تخریب قرار گیرند. بر این اساس هدف پژوهش مذکور شناسایی منظرفرهنگی پل تاریخی کشکان و چالشهای حفاظت از آن بوده تا بتواند در راستای فهم حفاظت از این اثر قدمی موثر بردارد. در پژوهش پیشرو گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و میدانی (در مسیر رودخانه کشکان[3]) انجام گرفت.پل کشکان به دلیل قرار گرفتن بر مسیر راههای متعدد باستانی، دارا بودن ریشههای معماری ساسانی و معماری منحصر به فرد به عنوان نمونه مطالعاتی انتخابو چالشهای حفاظت از منظرفرهنگی آن از طریق روش تحقیق کیفی، تحلیل دادهها و کدگذاری به دست آمدند. استان لرستان در غرب ایران با دارا بودن رودهای پرآب و به دلیل قرار داشتن در مسیرهای باستانی بین پایتختهای دوران مختلف، ارتباطات دائمی بین این مناطق را از طریق احداث پلهایی عظیم برقرار میکرده است. ناشناخته ماندن هویت و ارزش والای این آثار برای جامعه بومی، کشور و جامعه بینالملل، تخریب این آثار و محیط طبیعی وابسته به آن توسط مردم بومی و گردشگران[1]، نبود برنامه مطلوب و بودجه لازمِ حفاظت و نادیده انگاشتن بستر طبیعی پلها[2]در امر حفاظت، همگی باعث شده که این آثار ارزشمند در معرض تخریب قرار گیرند. بر این اساس هدف پژوهش مذکور شناسایی منظرفرهنگی پل تاریخی کشکان و چالشهای حفاظت از آن بوده تا بتواند در راستای فهم حفاظت از این اثر قدمی موثر بردارد. در پژوهش پیشرو گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و میدانی (در مسیر رودخانه کشکان[3]) انجام گرفت.پل کشکان به دلیل قرار گرفتن بر مسیر راههای متعدد باستانی، دارا بودن ریشههای معماری ساسانی و معماری منحصر به فرد به عنوان نمونه مطالعاتی انتخابو چالشهای حفاظت از منظرفرهنگی آن از طریق روش تحقیق کیفی، تحلیل دادهها و کدگذاری به دست آمدند. [1]-بر هم زدن ناخودآگاه منظرفرهنگی پلها [2]-منظرفرهنگی پلها [3]-پلهای موجود بر روی رودخانه کشکان عبارتند از: پل هیزه، پلدختر، پل کلهر معمولان، پل کشکان، پل شینه قلائی، پلهای کاکارضا، پل قلعه قنبر و پل هرو (پرویز، 88:1380). از میان این پلها، پل کشکان، به علت داشتن کالبدی سالم و بازسازی در قرون اولیه دوران اسلامی (قرن چهارم هجری) از اهمیت بیشتری برخوردار است.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101010_29aea7c99472bf271235ff9db3a67ed3.pdf
2019-11-22
1
25
10.22034/ias.2019.101010
منظرفرهنگی
پلهای تاریخی لرستان
کدگذاری دادههای کیفی
چالشهای حفاظت
پل ساسانی- اسلامی کشکان
مهدی
پیرحیاتی
m.pirhayati@aui.ac.ir
1
دانشجوی دکتری مرمت و احیاء بناها و بافتهای تاریخی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان،
AUTHOR
بهنام
پدرام
b.pedram@aui.ac.ir
2
دانشیار گروه مرمت و احیاء بناها و بافتهای تاریخی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان
LEAD_AUTHOR
علیرضا
انیسی
anisi61@yahoo.co.uk
3
دانشیار گروه بافت شهر تاریخی، دانشکده بناها و بافتهای تاریخی- فرهنگی/پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
AUTHOR
کتابها:
1
- افشار، ابراهیم (1393)، مبانی پژوهشهای کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینهای، تهران: نشر نی.
2
- بامداد، علی (1395)، « بازشناسی مفهوم اهمیت در محافظت از مناظرفرهنگی (نمونه موردی: منظرفرهنگی پارسه- پاسارگارد»، رسالهی دکتری مرمت بنا، دانشگاه هنر اصفهان.
3
- بمانیان، محمدرضا و پوریوسفزاده، سارا (1389)، مرمت منظرفرهنگی بیستون: آمیزهای از طبیعت، تاریخ، هنر و افسانه، کرمانشاه: موسسه انتشارات کرمانشاه.
4
- پرویز، احمد (1380)، «پل و تحول آن در قلمرو بدرابنحسنویه: قرن چهارم هجری»، رسالهی کارشناسی ارشد باستانشناسی، دانشگاه تهران.
5
- سالدنا، جانی (1395)، راهنمای کدگذاری برای پژوهشگران کیفی، ترجمهی عبداله گیویان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
6
- سجادی، علی (1393)، بررسی راههای باستانی و تاسیسات بینراهی دورههای تاریخی و اسلامی لرستان (زاگرس میانی)، تهران: سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری کشور.
7
- سِلمَن، پُل (1394)، برنامهریزی در مقیاس منظر، ترجمهی فاطمه جهانی شکیب و فاطمه عادلی ساردو، تهران: خانیران.
8
- سیرو، ماکسیم (1357)، راههای باستانی ناحیه اصفهان و بناهای وابسته به آنها، ترجمهی مهدی مشایخی، تهران: انتشارات سازمان ملی حفاظت آثار باستانی.
9
- صحراکار، افشین، پرویز، احمد، منوچهرآبادی، مجتبی، و نریمانی، رامین (1380)، طرح جامع پل کشکان (نسخه فتوکپی)، تهران: سازمان میراثفرهنگی کشور (دفتر فنی معاونت حفظ و احیاء).
10
- طالبیان، محمدحسن، و فلاحت، محمدصادق (1388)، منظرهای فرهنگی. تهران: سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری کشور.
11
- کاظمی موحد، مهزیار و ایرانی، حمیدرضا (1397)، ساختن نظریه مبنایی، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.
12
- کرنگ، مایک (1389)، جغرافیای فرهنگی، ترجمهی مهدی قرخلو، ، چاپ چهارم. تهران: سمت
13
- کریمی، بهمن (1329)، راههای باستانی و پایتختهای قدیمی غرب ایران، تهران: چاپخانه بانک ملی.
14
- کوهن، تامس (1396)، ساختار انقلابهای علمی، ترجمهی سعید زیباکلام، تهران: سمت.
15
- مینورسکی، ولادیمیر (1362)، رسالهی لرستان و لرها، ترجمهی امانالله بهاروند و لیلی بختیار، تهران: انتشارات بابک.
16
مقالات:
17
- بلانیان, ندا, سلطان زاده, حسین, صارمی, سید علی اکبر, میرشاهزاده, شروین (1395)، "بازشناسی ویژگیهای معماری ایران و بازتاب آن در معماری عثمانی (مطالعه تطبیقی تزیینات در مدارس آناتولیایی و معماری ایرانی"، مطالعات هنر اسلامی، دوره 12، شماره 25، صص:66-53.
18
- بمانیان، محمدرضا، انصاری، مجتبی و الماسیفر، نینا (1389)، "باززندهسازی منظرفرهنگی تخت سلیمان با تاکید بر رویکردهای بازآفرینی و حفاظت از میراث"، فصلنامه مدیریت شهری، دوره هشتم، شمارهی 26، صص 7-26.
19
- حسنپور لمر، سعید، طوفان، سحر (1398)، "ویژگی های بصری و ساختاری ارسیهای شهر تاریخی ماسوله"، مطالعات هنر اسلامی، دوره 15، شماره34، صص 99-72.
20
- حسنوند, شیرین (1392)، "تقدس کوه و آب در فرهنگ های باستانی و تاثیر آن بر شکل گیری منظر فرهنگی بیستون"، اولین همایش ملی معماری، مرمت، شهرسازی و محیط زیست پایدار، همدان: انجمن ارزیابان محیط زیست هگمتانه. https://www.civilica.com/Paper-ARUES01-ARUES01_120.html
21
- سورینژاد، علی (1391)، "برآورد حجم رواناب حوضه آبخیز رودخانه کشکان با استفاده از GIS ". فصلنامه پژوهشهای جغرافیایی، شماره 43، صص: 57-80.
22
- قره بگلو, مینو (۱۳۹۳)، " بازشناسی عناصر شهر خلاق در ارتباط با پایداری منظر فرهنگی شهر سنتی نمونه موردی شهر اصفهان"، مقاله ارائه شده در همایش ملی شهرسازی فرهنگ گرا، اصفهان: دانشگاه شیخ بهایی. https://www.civilica.com/Paper-CUPNC01-CUPNC01_018.html
23
- گلستان، مهران، سید احمدی زاویه، سید سعید (1397)، "عصر سلجوقی بستر بازتولید نظام و ساختار ساسانی (مطالعه موردی: بازخوانی بهره گیری سلاجقه از نظام ساختاری معماری ساسانی)"، مطالعات هنر اسلامی، دوره 14، شماره13، صص: 81-114.
24
- لقایی, حسنعلی، لقایی، محمدعلی، عزیزی، میترا (۱۳۹۲)، " بهسازی محوطه های تاریخی ومناظرفرهنگی بارویکرد توسعه گردشگری پایدار"، مقاله ارائه شده در کنفرانس بین المللی عمران، معماری و توسعه پایدار شهری، تبریز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
25
- اللهدادی، بهاره (1394)، " درآمدی بر چیستی منظرفرهنگی و عوامل موثر بر آن، "مقاله ارائه شده در اولین کنفرانس تخصصی معماری و شهرسازی ایران: شیراز.
26
- نصرتی لیالمانی، سپیده، چارئی، عبدالرضا (1397)، "مطالعهی خط کوفیبنّایی دوره تیموری و چگونگی تأثیر آن در نشانه نوشتههای معاصر (با تأکید بر مسجد گوهرشادمشهد)"، مطالعات هنر اسلامی،دوره 14، شماره31، صص 133-114.
27
منابع انگلیسی:
28
- Andrews, Thomas D, & Susan Buggey (2008), “Authenticity in Aboriginal Cultural Landscapes”, APT Bulletin: Journal of Preservation Technology 17: 63-71.
29
- Antrop, Marc (2005), “Why landscapes of the past are important for the future”, Landscape and Urban Planning 70: 21-25
30
- Buggey, Susan, & Nora Mitchell (2008), “Cultural Landscapes Venues for Community-based Conservation”, Cultural Landscapes:BALANCING NATURE AND HERITAGE IN PRESERVATION PRACTICE, 164-179, London: University of Minnesota Press.
31
- Capelo, Sofia, & Barata, Flipe Themudo (2012), “Why are cultural landscape of various values? Thinking about heritage landscape evaluation and monitoring tools”, Journal of Landscape Ecology 4(1): 5-17.
32
- Charmaz, K. (2011), Grounded theory: A qualitative method for advancing social justice, Handbook of qualitative research, 507-537, CA: Sage.
33
- Crofts, Roger (2000), the cultural landscape: Planning for a sustainable partnership between people and place, London: Oxford press.
34
- Fowler, P. (2001), “Cultural Landscape: Great Concept, Pity about the Phrase”, The Cultural Landscape: Planning for Sustainable Partnership between People and Place, London: 64-69.
35
- Glaser, B. C. (2005), Theoretical sensitivity, CA: Sociology Press.
36
- Hamerton, Philip (1885), Landscape, Boston: Roberts.
37
- Iannone, G. (2002), “Annales History and the Ancient Maya State”, Some Observations on the Dynamic American Anthropologist 104:68-78.
38
- Inanloo Dailoo, Shabnam, & Frits Pannekoek (2008), “Nature and Culture: A New World Heritage Context”, International Journal of Cultural Property 15:25–47.
39
- Jenks, H., (2008) “The Politics of Preservation: Power, Memory, and Identity in Los Angeles's Little Tokyo”, Cultural Landscape, Balancing Nature and Heritage in preservation Practice, Minneapolis, (Richard Longstreth) Ed. 35-54, Minnesota: University of Minnesota Press.
40
- Kuhn, Thomas S. (1970), the Structure of Scientific Revolutions, Chicago: The University of Chicago Press.
41
- Maurano, C. (2003), “International Center for Mediterranean Cultural Landscape”, World Heritage Paper 7, Cultural Landscape: Challenges of Conservation, UNESCO World Heritage Center: 81-97.
42
- Melnick, R. (1981), “Capturing the cultural landscape”, Landscape Architecture 71(1): 56-60.
43
- Rossler, M. (2003), “Linking Nature and Culture”, World Heritage Cultural landscapes, UNESCO Paper 7: Cultural Landscape: The Challenges of Conservation, UNESCO World Heritage Center: 10-15.
44
- Rossler, Mechtild (2006), “World Heritage cultural landscapes: A UNESCO flagship programme 1992 – 2006”, Landscape Research (31) 4: 333-353.
45
- Sauer, Carl (2007), “The Morphology of Landscape”, Foundation Papers in Landscape Ecology, (John A, Wiens and others) Eds. New York: Columbia University Press.
46
- Selman, Paul (2008), Planning at the Landscape scale, London: Taylor and Francis group.
47
- Strauss, A., & J. Corbin (2015), Basic of qualitative research: Techniques and Procedures for development grounded theory, CA: Sage.
48
- Tesh, R. (1990), Qualitative research: analysis types and software tools, New York: Flamer Press.
49
- Wolcott, H. F. (1994), Transformation qualitative data: Description, analysis, and interpretation, CA: Sage.
50
منابع سایت:
51
- National Park Service (NPS) 2016, “Protecting Cultural Landscapes: Planning, Treatment and Management of Historic Landscapes”, https://www.nps.gov/history/tps/how-to-preserve/briefs/36-cultural-landscapes.htm, (accessed November 22, 2016).
52
- WHC (1994), Routes as a Part of our Cultural Heritage; Report on the meeting of experts Madrid, Spain: November 1994, Available from: http://whc.unesco.org/archive/routes94.htm (accessed March 5, 2017).
53
ORIGINAL_ARTICLE
تحوّلات ساختاری خطّ نستعلیق با ورود صنعت چاپ سنگی در دوره قاجار (با تأکید بر دو اثر شاخص از محمدرضا کلهر و محمدحسین شیرازی)
روند تحوّلات سبکی و شکلی قلم نستعلیق از آغاز شکلگیری تا اواسط دوره قاجار با فراز و فرودهایی تدریجی تداوم داشت، امّا همزمان با ورود و رواج چاپ سنگی در شهرهای مختلف ایران و قابلیتها و محدودیتهای این صنعت نوظهور برای نگارش متون فارسی، تغییراتی در فرم حروف ایجاد شد. بسیاری از خوشنویسان در این دوره به استنساخ و کتابت سنّتی ادامه دادند و معدود هنرمندانی نیز نظیر محمدرضا کلهر با تغییر در شیوه کتابت خود به جهت همگامی با فنّاوری جدید، زمینه شکلگیری سبک دوره سوم قاجار را فراهم نمودند. این پژوهش بنیادی با منطق اجرایی تطبیقی- تحلیلی و جمعآوری دادهها به روش کتابخانهای- میدانی در صدد مقایسه ساختار حروف و کلمات قلم نستعلیق در نسخه چاپ سنگی"سفرنامه خراسان" با نسخه مرکّبنویس"سفرنامه قم" و همچنین تأثیر صنعت چاپ بر شیوه خوشنویسی دوره قاجار است. نتیجه بررسیها نشان داد، کلهر نسخه "سفرنامه خراسان" را با زاویه قلمگذاری 64 درجه، تعداد سطرهای بیشتر در هر صفحه، توجّه به کلگرایی، سهولت در خوانش متن و همچنین علامتگذاری در شروع جملات و روی اسامی خاص، کتابت کرده است. ویژگیهای سبک دوره سوم از جمله ضخیمنویسی حروف و کلمات، اجرای قویتر دندانهها و مواصلات در این نسخه دیده شد امّا جمعنویسی شاکله حروف و کلمات که از ابداعات کلهر و تأثیرات چاپ سنگی به شمار میرود، در نسخه "سفرنامه قم" نیز مشاهده شد. به نظر میرسد اصلاحات منتسب به کلهر که در آثار سایر خوشنویسان همعصر با او نیز دیده میشوند، در واقع مقدمه و پیش درآمدی بر سبک دوره سوم بودهاند.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101011_3824a7ed0e15682689125d467b9ea73e.pdf
2019-11-22
26
48
10.22034/ias.2019.101011
دوره قاجار
قلم نستعلیق
چاپ سنگی
محمدرضا کلهر
محمدحسین شیرازی
آمنه
گلستان
ameneh.golestan@yahoo.com
1
دانشجو کارشناسی ارشد صنایعدستی، دانشکده هنر دانشگاه سوره
AUTHOR
مهران
هوشیار
houshiar@soore.ac.ir
2
استادیار گروه هنر اسلامی، دانشکده هنر دانشگاه سوره
LEAD_AUTHOR
- آدامز، لوری (1387)، روششناسی هنر، ترجمه علی معصومی، تهران، نظر.
1
- پاکباز، رویین (1379)، دایره المعارف هنر، تهران، فرهنگ معاصر.
2
- دوشوز، لسون (1324)، معرفه البدایع فی الفنون و الصنایع، ترجمه عیسی طبیب، تهران، مطبعه شاهنشاهی.
3
- زرینکوب، عبدالحسین (1375)، روزگاران دیگر، تهران، علمی.
4
- فضائلی، حبیب الله (1350)، اطلس خط، اصفهان، انجمن آثار ملی اصفهان.
5
- فضائلی، حبیب الله (1363)، تعلیم خط، تهران، سروش (انتشارات صدا و سیما).
6
- قلیچخانی، حمیدرضا (1392)، درآمدی بر خوشنویسی ایرانی، تهران، فرهنگ معاصر.
7
- قلیچخانی، حمیدرضا (1394)، محمدحسین شیرازی، تهران، پیکره.
8
- مارزلف، الریش (1390)، تصویرسازی داستانی در کتابهای چاپ سنگی فارسی، ترجمه شهروز مهاجر، تهران، نظر.
9
- مجنون رفیقی (1372)، سوادالخط در کتابآرایی در تمدّن اسلامی، مشهد، آستان قدس رضوی.
10
- مستوفی، عبدالله (1377)، شرح زندگانی من، تهران، زوار.
11
- نیومن، تلما (1368)، نوآوری در هنر چاپ، ترجمه حشمتالله صبّاغی، تهران، کارگاه هنر.
12
- هاشمینژاد، علیرضا (1393)، سبکشناسی خوشنویسی قاجار، تهران، فرهنگستان هنر.
13
مقالات
14
- حسینیراد، عبدالمجید و خان سالار، زهرا (1384)، "بررسی کتابهای چاپ سنگی مصور دوره قاجار"، هنرهای زیبا، شماره 23، صص 86- 77.
15
- شایستهفر، مهناز و متفکّر آزاد، مریم (1390)،" بررسی موضوعی کتب منتخب چاپسنگی مصوّر موجود در کتابخانه مرکزی تبریز"، مطالعات هنر اسلامی، شماره 14، صص 100- 81.
16
- نفیسی، سعید (1352)، "صنعت چاپ مصور در ایران"، پیام نو، شماره 5، صص 35- 22.
17
منابع تصاویر
18
- تصویر 1. نمونهای از کتابت چاپ سنگی به خط محمدرضا کلهر، سفرنامه خراسان، 1888/ 1306، تهران.
19
- تصویر 2. نمونهای از کتابت نستعلیق به قلم محمدحسین شیرازی،سفرنامه قم، 1882/ 1300 ، کتابخانه آستان قدس رضوی، شماره ثبت: 10429.
20
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه تطبیقی ارتباط امر والای کانت با نقاشیهای مرتبط با تصاویر حضرت مریم و مسیح در دوران بیزانس و گوتیک
یکی از مباحث ارزندهای که در فلسفه کانت به آن پرداخته شده، امر «والا در نقد قوه حکم» است. به زعم کانت والا بر تصورات نامحدود و نامتناهی چون زمان، مرگ، فضا و عالم روحانی اشاره دارد، والا اشاره بر عظمتی داردکه برتر از هر مقایسهای و ماورای هر قیاسی است. این عظمت شگفتانگیز میتواند قابل اطلاق بر عملی اخلاقی، عظمت اندیشهای ناب و یا اشاره بر عظمت اعیان طبیعی مانند طوفانی سهمگین یا اقیانوسی بیکران و حتی عظمت اثری هنری باشد. پژوهش مبتنی بر روش توصیفی _ تحلیلی با استدلال استقرایی بوده و شیوه جمعآوری اطلاعات کتابخانهای است. نتایج تحقیق نشان میدهد که بهترین نمونه امروالا را میتوان هنر مذهبی کلیسا دانست که والایی را به بهترین شکل به ظهور میرساند و نقاشی دوره گوتیک در مقایسه با نقاشی دوران بیزانس، نمونهای از این هنر است که جایگاه ذهنی امر والای کانت به وضوح در آن دیده میشود.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101012_706d1be84e9403f89e067f02605d3b3d.pdf
2019-11-22
49
69
10.22034/ias.2019.101012
امر والا
کانت
نقاشی گوتیک
نقاشی بیزانس
هنر مذهبی
پیمان
علیزاده اسکویی
peymanalizadehoskuie@gmail.com
1
دانشجوی دکترای فلسفه هنر، دانشکده هنر و معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
AUTHOR
اسماعیل
بنی اردلان
bani.ardalan@yahoo.com
2
دانشگاه هنر، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
کامران
افشار مهاجر
afshar@art.ac.ir
3
عضو هیئتعلمی گروه ارتباط تصویری دانشگاه هنر تهران
AUTHOR
محمد رضا
شریف زاده
m2_sharifzadeh1@yahoo.com
4
دانشکده هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
AUTHOR
محمد جواد
صافیان
mjsafian@gmail.com
5
دانشیار دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه اصفهان.
AUTHOR
- پاکباز، رویین (1394)، دایره المعارف هنر، جلد 2و3، تهران: فرهنگ معاصر.
1
- جنسن ،(1388)، تاریخ هنرجنسن، ترجمهی فرزان سجودی، تهران: فرهنگسرای میردشتی.
2
- صادقی پور، محمد صادق (1391)، «تحلیلی بر امر والای کانت بر اساس آرای پل کراودر»، مجله زیبا شناخت، شماره 25، 88-59.
3
- کانت، ایمانوئل (1392)، نقد قوه حکم، ترجمهی عبد الکریم رشیدیان ، چاپ هفتم، تهران: نشر نی.
4
- گشایش، فرهاد (1379)، تاریخ هنر ایران و جهان، تهران : عفاف.
5
- مارکس، ولفگانگ (1378)، سخنرانی پروفسور ولفگانگ در موزه هنرهای معاصر تهران: ترجمه همزمان.
6
منابع لاتین
7
Allison, Henry (2002) ,Modern European Philosophy. Kants Theory of Taste, A Reading of the critique of Aesthetic judgement: Cambridge.
8
Burke,Edmund (1999), A Philosophical Enquiry Into the Origin of the Sublime and Beautiful, London Oxford University Press.
9
Duligiorgi, Kateina (2018), How to feel a judgment, cambridgeuniversity prees, New york, p 166-183. https:// doi.org/10.1017/9781316823453.010.
10
Gogdon, Graham (2006) ,can there be Public Architecture?, The Journal of Aesthetics and Art Criticism 64:2.
11
Shinkle ,Eugénie( 2013) , ‘Video Games and the Technological Sublime’, in Nigel Llewellyn and Christine Riding (eds.),The Art of the Sublime, Tate Research Publication, https://www.tate.org.uk/art/researchpublications.
12
Ware, Natalie (2018), "The History of British Art and the Burkean Sublime". Young Historians Conference. 17. https://pdxscholar.library.pdx.edu/younghistorians/2018/oralpres/17.
13
پینوشت
14
[1] Immanuel Kant
15
2 Sublime
16
3 Longinus
17
4 Einbildung
18
5 Edmond Burke
19
9 Eugénie Shinkle
20
10 Paul Croyder
21
13 Alberti
22
15 Giovanni Pisano
23
16 Claus Slobeter
24
ORIGINAL_ARTICLE
تداعیهای ذهنی در شناخت شاخصههای معماری اسلامی
معماری اسلامی ایران به عنوان بخش عظیمی از هویت، تاریخ و فرهنگ این سرزمین، همواره الهامبخش بسیاری از هنرمندان و معماران این مرز و بوم بودهاست. بنابراین، احیاء ارزشهای این معماری در فضای امروز و زندهنگاهداشتن این میراث ارزشمند مستلزم شناخت ویژگیها و مؤلفههای شاخص آن است. مطالعات صورت گرفته در این حوزه نشان میدهد معماری اسلامی از سه جنبه عناصر معنایی، اصول مشترک طراحی در سرزمینهای مختلف و نیز عناصر و مؤلفههای کالبدی آن قابل بررسی است. این در حالیست که مخاطبین این هنر عمدتاً به عنصر کالبد این معماری توجه دارند و بنابراین با بهرهگیری از این عناصر کالبدی که ریشه در تصاویر ذهنی آنها دارد میتوان فضاها و بناهایی خلق نمود که با تداعی این معماری محملی برای انتقال معانی ارزشمند آن به نسلهای آینده باشد. با این هدف، در این تحقیق سعی گردیده از طریق پیمایش تداعیهای ذهنی و دستیابی تصاویر ذهنی مخاطبین معماری اسلامی به شناخت مؤلفههای آن دست یابد. مقاله حاضر از طریق مصاحبه با 137 نفر از فارغالتحصیلان رشته معماری که با این فضاها آشنایی دارند اجرا گردید و ضمن استخراج تداعیهای ذهنی و دریافت اولین تصاویر ذهنی آنها به بررسی عوامل متمایزکننده این معماری پرداختهاست. نتایج حاکی از آن است که نحوه طراحی، عنصر فضا و نور، تزئینات، عناصر کالبدی، یادمانها و مقابر و عامل معنویت از جمله عواملی هستند که به عنوان اولین عنصر تداعیکننده مورد توجه قرارگرفتهاند که در این میان بیشترین تداعیها به عنصر تزئینات اشاره دارد. علاوهبراین، بیشترین تصاویر ارائهشده توسط مشارکتکنندگان مربوط به مساجد و بناهای مذهبی است.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101020_59c11e08fadc7d68fa6cb219fbfc2991.pdf
2019-11-22
70
98
10.22034/ias.2019.101020
معماری اسلامی
تداعی معانی
تصویر ذهنی
عنصر کالبدی
فضا و نور
تزئینات
مریم
چرخچیان
m_charkhchian@pnu.ac.ir
1
استادیار بخش هنر و معماری دانشگاه پیام نور، دکترای معماری، تهران،
LEAD_AUTHOR
کتابها
1
2
- اتکینسون، ر.ل.، اتکینسون، ر. س.، اسمیت، ا. ا.، بم، د.ج . و هوکسما، س. ن. (1385). زمینه روانشناسی هیلگارد، ترجمه براهنی، م.ت.، بیرشک، ب.، بیک، م.، زمانی، ر.، شاملو، س.، شهرآرای، م.، کریمی، ی.، گاهان، ن.، محیالدین، م. و هاشمیان، ک.، تهران: انتشارات رشد.
3
- اسدورو، ل. (1384). روانشناسی، ترجمه صادقی، ج. تهران: انتشارات سمت.
4
- بلخاری، ح. (1384). تجلی نور و رنگ در هنرهای ایرانی-اسلامی، تهران: انتشارات سوره مهر.
5
- بنتهام، س. (1387). روانشناسی تربیتی، ترجمه بیابانگرد، ا. و نعمتی، ع.، تهران: انتشارات رشد.
6
- بورکهارت، ت. (1376). مبانی هنر معنوی، تهران: انتشارات سوره.
7
- بورکهارت، ت.، نصر، س.ح.، یونگ، گ. و والری، پ. (1370). جاودانگی و هنر، تهران: انتشارات برگ.
8
- پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، (1385). مکتبهای روانشناسی و نقد آن، تهران: انتشارات سمت.
9
- پوپ، آ. (1365). معماری ایران، ترجمه ک. افسر، تهران: انتشارات یساولی.
10
- ربیعی، ه. (1388). جستارهایی در چیستی هنر اسلامی، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
11
- رهنورد، ز. (1389). حکمت هنر اسلامی، چاپ ششم، تهران: انتشارات سمت.
12
- کالات، ج. (1386). روانشناسی عمومی، ترجمه سید محمدی، ی. تهران: انتشارات روان.
13
- مددپور، م. (1374). تجلیات حکمت معنوی در هنر اسلامی، تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
14
- نقرهکار، ع.م. (1389). مبانی نظری معماری، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
15
- نیکزاد، م. (1382). مکاتب کلاسیک و جدید روانشناسان بزرگ: بسوی علمی و آزمایشی شدن روانشناسی، تهران: انتشارات کیهان.
16
- هیل، د. و گرابر، ا. (1375). معماری و تزئینات اسلامی، وحدتی دانشمند، م.، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
17
- هیلن براند، ر. (1377). معماری اسلامی، اعتصام، ا. تهران: انتشارات پردازش و برنامه ریزی شهری.
18
- یاوری، ح. و باوفا، ر. (1390). سیری در حکمت معماری اسلامی و تزیینات وابسته به آن در دوره صفویه، تهران: انتشارات سیمای دانش آذر.
19
مقالات
20
- ایمانطلب، ح. و گرامی، س. (1391). "نسبت معنا و شکل، تطابق اندیشهی معماری مسجد و فرمشناسی نماز"، نشریه مطالعات هنر اسلامی، شماره 16: 88-77.
21
- حبیب، ف. (1385). "کندوکاوی در معنای شکل شهر"، نشریه هنرهای زیبا، شماره 25: 14-5.
22
- سلیمان زاده، ن.، منتظرالقائم، ا.، دانش، ف. (1391). "نقش و کارکردهای روان شناختی رنگها در تزئینات معماری اسلامی در کتابخانهها و مراکز اطلاع رسانی"، ارتباط و دانش شناسی، سال 15: 5.
23
- شریفی مهرجردی، ع.، خزایی، م. و افهمی، ر. (1392). "نقاشیها و تزئینات دیواری خانه ملکالتجار یزد"، نشریه مطالعات هنر اسلامی، شماره 19: 13-7.
24
- فرهمند بروجنی، ح. و سلیمانی، پ. (1391). "گونهشناسی تزئینات گنبد غفاریه مراغه بر اساس الگوی تطبیقی"، نشریه مطالعات هنر اسلامی، شماره 16: 100-89.
25
- فنایی، ز. (1391). "شناخت و طبقهبندی نمادهای جانوری در قالیهای سالتینگ"، نشریه مطالعات هنر اسلامی، شماره 17: 131-117.
26
- Barthes, R. (1982). L´Obvie et L ´obtus, Paris.
27
- Eco, U. (1968). Function and sign: semiotics in architecture, in the city and the sign: An Introduction to Urban Semiotics, Gottdiener, M. and Lagopoulos, A. New York: Columbia University press.
28
- Gibson, J. (1950). The perception of the visual world, Boston: Houghton Mifflin.
29
- Merleau – Ponty, M. (1998). Phenomenology of Perception, Trans, Colin Smith, London and New York: Routledge.
30
- Morris, C.W. (1971). Writings on the General Theory, of Signs, Mouton: Den Haag.
31
منابع تصاویر:
32
- alaedin.travel
33
- eadabt.ir
34
- fa.wikipedia.org
35
- irna.ir
36
- shoaresal.ir
37
- tripyar.com
38
ORIGINAL_ARTICLE
کاربرد ابزار مدرن در منبت نقوش سنتی ایران با تکیه بر آثار هنرمندان تهران
امروزه با تکامل ابزار سنتی و بهکارگیری ابزارهای جدید در منبت، هنرمندان توانستهاند علاوه بر حفظ ارزشهای سنتی و بومی نهفته در هنر منبت، موجبات افزایش دقت و ظرافت در آفرینش تولیدات خویش را فراهم آورند؛ شناخت و معرفت نسبت به اهمیت ذاتی ابزار و مواد در هنرهای سنتی و لزوم پایبندی و تخلق به آداب هنرمندی موجب شده تا گام مهمی در تربیت و پرورش هنرمندان و خلق آثار بدیع و بازیابی هویت فرهنگی و ملی جامعه ایران برداشته شود. پژوهش حاضر با تکیه بر نقش ابزار در توسعه و تحول هنر منبت معاصر با حفظ ارزشهای بومی انجامگرفته است؛ این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی به تأثیر ابزار در تحولات منبت معاصر میپردازد و جامعه آماری بر اساس آثار شاخص منبت در ایران با تکیه بر هنرمندان معاصر تهران انتخاب گردیدهاند. نقش ابزار در این تحولات به گونهای است که میتوان به ظرافت در برش آثار مشبک منبت، سهولت و تنوع دسترسی به انواع بافت، رنگ و کیفیت چوب، یکنواختی و ظرافت در تهیه چوب با ابعاد مختلف، تحول در به کارگیری اتصالات دقیق، تحول در ساختار تولیدات بهویژه آثار ظریف، بهکارگیری ابزار دقیق در اجرای منبت متناسب با فرم و ظرافت اثر و نقش ابزار بر تغییر بستر و به طور خاص اوجگیری منبت معاصر اشاره کرد. همچنین مقایسه جسورانه آنها با آثار شاخص تاریخ منبت ایران در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101274_6c6a934227152ac931114e1ed8b08c14.pdf
2019-11-22
99
120
10.22034/ias.2019.101274
تحولات
ابزار و تکنیک
منبت معاصر
تهران
مهدی
امرائی
asare1384@yahoo.com
1
تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران
AUTHOR
مرتضی
افشار
m-afshari700@yahoo.com
2
استادیار، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران
LEAD_AUTHOR
خشایار
قاضی زاده
khashayarghazizadeh@yahoo.com
3
استاد راهنما، مدیر گروه هنر اسلامی- نگارگری دانشکده هنر، دانشگاه شاهد تهران
AUTHOR
-امرائی، مهدی (1391) هنر منبت، تهران: انتشارات سمت.
1
-سید صدر، سید ابوالقاسم (1388) دایره المارف صنایعدستی و حرف مربوط به آن، تهران: سیمای دانش.
2
-معتمدی، اسفندیار (1385) تاریخ علم در ایران، جلد اول، تهران: انتشارات گلبان.
3
-نجمی، ناصر (1377) تهران درگذر زمان، تهران: گوتنبرگ.
4
-وولف، هانس ای (1372) صنایعدستی کهن ایران، ترجمه سیروس ابراهیمزاده، تهران: انتشارات آموزش انقلاب اسلامی.
5
مقالات:
6
-آژند، یعقوب (1385) از کارگاه تا دانشگاه در نقاشی دوره قاجار، تهران: فصلنامه هنرهای زیبا، شماره 26، صص 93-100.
7
-پرتویی آملی، مهدی (1352) علی مختاری؛ استادی با دست توانا و طلایی، تهران: مجله هنر و مردم، شماره 134، صص 50-54.
8
-شیخی، علیرضا و زهرا طاهری (1396) مطالعه تطبیقی شیوه های منبت کاری معاصر ایران (ارومیه، تهران، رشت، مشهد و ملایر)، مشهد: فصلنامه خراسان بزرگ، شماره 29. صص 1-14.
9
-صدری، مینا (1396) چالش در کارکرد تربیتی هنرهای سنتی در مواجهه با نظام آموزشی معاصر (غرب)، تهران: دو فصلنامه تربیت اسلامی، شماره 25، صص 143-159.
10
-نوروز برازجانی، ویدا (1383) هنر و نسبت آن با تکنولوژی، تهران: مجله صفه، شماره37، صص 99 -109.
11
-یاسینی، سیده راضیه (1394) تاریخمندی ابزار هنری و معنویت ابزار در هنر اسلامی، تهران: فصلنامه نگره، شماره33، صص 21-34.
12
پایان نامه ها:
13
-امرائی، مهدی (1387) بررسی نقوش منبتکاری ایران عصر صفوی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر تهران.
14
-پاکیاری، سارا (1382) بررسی سیر منبت اصفهان در سده 4 تا 12 ه .ق، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
15
-سلیمی، زهرا(1397) سبکشناسی جغرافیای هنرمنبت در مناطق شاخص ایران، پایاننامه کارشناسی ارشد،دانشگاه علم و هنر واحد یزد.
16
-شیخی، علیرضا (1387) مطالعه تطبیقی منبت معاصردرمراکز مهم منبتکاری ایران، اصفهان، گلپایگان، آباده، شیراز و سنندج، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر.
17
-شیخی، علیرضا(1395)واکاوی مناسبات قدرت در عهد شاهرخ تیموری و بازتاب آن در منبت خراسان، رساله دکتری، دانشگاه هنر تهران.
18
-کریمیان، معصومه (1391)ساخت رحل قرآن بر اساس منبتکاری دوره تیموری، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
19
-کیانمهر، قباد (1383) ارزشهای زیباییشناسی منبتکاری سبک صفوی، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.
20
منابع اینترنتی:
21
http://arti.ir
22
http://mahdisfence.com/a-special-staircase-and-lacquer-with-wood-fence/#
23
https://s26462.pcdn.co/wp-content/uploads/resawing_5F00_lead.jpg
24
https://www.aliexpress.com/i/
25
https://www.aliexpress.com/w/wholesale-square-hole-drill-bit.html
26
https://www.artpictures.club/shans-june
27
https://www.flickr.com/photos/pirika-makiri/
28
https://www.hamshahrionline.ir/news/7162/
29
https://www.highlandwoodworking.com/woodnews/april
30
https://www.metmuseum.org
31
https://www.oldtoolheaven.com/history/history2.htm
32
https://www.pinterest.com
33
https://www.woodcraft.com/?gclid
34
https://www.woodcraft.com/products/carving
35
ORIGINAL_ARTICLE
تطبیق تصویر استعارهای زنان در اشعار دو بانو (فروغ فرخزاد و جمانه حداد)
ادبیات معاصر یک منبع بسیار غنی دربارهی موضوع زن به حساب میآید و طبیعی است اشعاری که زنان در این حوزه سرودهاند مستلزم توجه و تعمق بیشتری است. این مقاله در نظر دارد به روش تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و ترجمهی متون به موضوع تصویر استعارهای زنان در شعر دو نویسنده و شاعر برجسته ایرانی و عرب؛ فروغ فرخزاد و جمانه حداد را مورد مطالعه قرار دهد و ذهنیت شاعران مذکور را در این باب تبیین نماید. فروغ فرخزاد یکی از بهترین شاعران زن در ایران است که به جرأت میتوان گفت تا کنون هیچ شاعری در شعر نو با او برابری نکرده است. اشعار او به طرز خارق العادهای تمامی مفاهیم مربوط به زن در شعر معاصر را در خود جای داده است. او عشق و اندوه و شادی و یأس را به زیبایی از دیدگاه خود در شعر منتقل کردهاست. جمانه حداد نیز شاعر عربی است که؛ زبان درونمایهی اشعارش به اشعار فروغ فرخزاد شباهت دارد. این شباهت به دلیل حس زنانه و انتقادهایی که از وضعیت زنان در جامعه است که در شعر هر دو شاعر دیده میشود. زبان بیپردهی زنانهی هر دو شاعر، شعرشان را منحصربه فرد و خاص کرده است که هر کدام به نوعی از آن بهره گرفتهاند.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101275_e4c435f492680147b6b49e8b9c882bd9.pdf
2019-11-22
121
140
10.22034/ias.2019.101275
فروغ فرخزاد
جمانه حداد
شعر نو
تصویر استعارهای
نرجس
کیخا
nrjskeyka@gmail.com
1
زبان و ادبیات فارسی،واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
AUTHOR
مسعود
اکبری زاده
akbarizadehmm@gmail.com
2
زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.
LEAD_AUTHOR
- آذرنوش، آذرتاش، (1391)، فرهنگ معاصر عربی – فارسی، تهران، نشر نی.
1
- اخوان ثالث، مهدی،( 1371 )، صدای حیرت بیدار – گفت و گوهای مهدی اخوان ثالث (م. امید ) زیر نظر مرتضی کاخی، تهران.
2
- الحمدانی، سالم، (1992)، الادب العربی المعاصر، بغداد.
3
- براهنی، رضا ( 1371 ) طلا در مس (3 جلد )، تهران،فردوسی.
4
- جوانرودی، مصطفی، (1387 )، بررسی تطبیقی غاده السمان و فروغ فرخزاد، پایان نامه دکتری، دانشگاه تهران.
5
- حداد، جمانه(2008)، مرایا العابرات فی المنام،چاپ دوم،انتشارات دارالنهار، بیروت.
6
________(2004)، عوده الیلیت، ترجمه نرجس کیخا، پایان نامه دکترا، دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان.
7
- حقوقی، محمد، ( 1355)، ادبیات معاصر ایران «شعر»، سازمان کتابهای درسی ایران، تهران.
8
- فرخزاد، فروغ، (1377 )، سلامی دوباره به آفتاب، سخن، تهران.
9
________، (1381)، مجموعه اشعار فروغ فرخزاد به کوشش جمشید علیزاده، انتشارات، آیدین، تبریز.
10
- فروم، اریک،(1392)، هنر عشق ورزیدن، ترجمهی پوری سلطانی، نشر مروارید، تهران.
11
- مختاری، محمد، ( 1378 )، هفتاد سال عاشقانه، نشر تیراژه، تهران.
12
__________،(1378 )، انسان در شعر معاصر، انتشارات توس، تهران.
13
- ناتل خانلری، پرویز، ( 1366)، گفت و شنودی با پرویز ناتل خانلری، سیمین دانشور، به کوشش ناصر حریری، بابل، کتابسرای بابل.
14
مقالات
15
- سید رضایی، طاهره، (1382)، زن در شعر پروین اعتصامی، سیمین بهبهانی و فروغ فرخزاد، مجله ی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا، س1، ش1.
16
- سلامت نیا، فریده، خیرخواه برزکی، سعید، مدرس زاده، عبدالرضا، (1398)، تطبیق جاندارانگاری حیوانی و انسانی در اشعار فروغ فرخزاد و نازِک الملائکه، فصلنامه هنر اسلامی، دوره 15، شماره 34، صفحه 240-257
17
ORIGINAL_ARTICLE
مؤلفههای زیباییشناسی رئالیسم و بازتاب آن در چند تابلو از «گوستاو کوربه»
رئالیسم به مثابه جریانی در هنر نقاشی حضور خود را در دهههای اول و دوم قرن نوزدهم اعلام کرد. بنیانگذار این نحله هنری، نقاش سنتشکن فرانسوی «گوستاو کوربه» بود. هنرمندان رئالیسم با گسست از قواعد معهود هنرمندان زمانه خود و عطفتوجه به موضوعات روزمره مردم، بروز شور اجتماعی، نگاه نقادانه به طبقات بالای جامعه و نهایتاً انعکاس زندگی واقعی مردم به دور از رؤیاپردازیها و اغراقهای رمانتیک، مؤلفههای زیباییشناسانه خود را بنا نهادند و به سبب همین گرایش جامعه محور، با اقبال عامه مخاطبین روبرو شدند. به تعبیری ماهیت عینیتگرایانه و اجتماع محور رئالیسم، زمینههای حضور زنده و پایدار آن را تا زمانه معاصر نیز تداوم بخشیده است. از این منظر بررسی مؤلفههای زیباشناسی یاد شده خاصه در هنر نقاشی و بیان بازتاب آن در آثار «گوستاو کوربه» از آن حیث واجد موضوعیت است که خصایص زیباشناختی رئالیسم بیش از عناصر زیباشناسی نقاشیهای آبستره و معاصر مورد توجه مخاطبین عام جامعه ما قرار گرفته است. نوشتههایی از این دست میتواند بستر و زمینهای مناسب جهت ورود علاقمندان هنر به آثار مدرنتر را فراهم آورد. در پژوهش حاضر ضمن معرفی تاریخچهای از رئالیسم و بیان مختصات زیباییشناختی آن، تلاش میشود شماری از برجستهترین تابلوهای «گوستاو کوربه» از جمله «سنگ شکنان»، «تدفین در اورنان» و «خانمهای دهکده» از روزنه مؤلفههای زیباییشناسی رئالیسم مورد بررسی قرار گیرد.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101276_c17ce00eaf20e02e02595e0c7c80bb93.pdf
2019-11-22
141
165
10.22034/ias.2019.101276
مؤلفههای زیباشناختی
رئالیسم
نقاشی
گوستاو کوربه
احمد
محمدی
jislamicart@yahoo.com
1
فلسفه هنر، دانشکده هنر و معماری، دنشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران.
AUTHOR
حسین
اردلانی
jislamicart222@yahoo.com
2
استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان.همدان.ایران.
LEAD_AUTHOR
کتابها
1
- اسکولز، رابرت (1377)، عناصر داستان (ترجمه فرزانه طاهری)، تهران: نشر مرکز.
2
- آلوت، میریام (1368)، رمان به روایت رمان نویسان (ترجمه علیمحمد حقشناس)، تهران: نشر مرکز.
3
- پرهام، سیروس (1345)، رئالیسم و ضد رئالیسم در ادبیات، چاپ سوم، تهران: نیل.
4
- پینتو، ساندرا (1362)، آشنایی با آثار گوستاو کوربه، (ترجمه شروه عربعلی)، تهران: انتشارات بهار.
5
- تی . ج. کلارک (1364)، زندگی و آثار گوستاو کوربه، (ترجمه علی معصومی)، تهران: انتشارات نگاه.
6
- تودوروف، تزوتان (1379)، بوطیقای ساختارگرا ( ترجمه محمد نبوی)، چاپ اول، تهران: آگاه.
7
- دیویس، دنی؛ هفریجر، جاکوبز؛ روبرتزف سیمون (1388)، تاریخ هنر جنسن، چاپ اول، مشهد: انتشارات فرهنگسرای میردشتی.
8
- ساچکوف، بوریس، (1362)، تاریخ رئالیسم، ترجمهی محمدتقی فرامرزی، چاپ اول، تهران، تندر.
9
- سیدحسینی، رضا، (1376)، مکتبهای ادبی، چاپ یازدهم، تهران: نگاه.
10
- کادن، جی، ای (1380)، فرهنگ توصیفی ادبیات و نقد (ترجمه کاظم فیروزمند)، چاپ اول، تهران: شادگان.
11
- کالر، جاناتان (1388)، بوطیقای ساختگرا، ساختگرایی، زبانشناسی و مطالعهی ادبیات (ترجمه کورش صفوی)، تهران: مینوی خرد.
12
- گرانت، ایمیان (1379)، رئالیسم (ترجمه حسن افشار)، چاپ سوم تهران: نشر مرکز.
13
- نامی، غلامحسین (1392)، مبانی هنرهای تجسمی، چاپ هشتم، تهران: انتشارات توسن.
14
- وات، ایان (1368)، طلوع رمان در نظریههای رمان (ترجمه حسین پاینده)، تهران: نیلوفر.
15
- ولک، رنه (1377)، تاریخ نقد جدید (ترجمه سعید ارباب شیرانی)، چاپ اول، تهران: نیلوفر.
16
-
17
- مقالات
18
- خاتمی، احمد؛ تقوی، علی (1385)، مبانی و ساختار رئالیسیم در ادبیان داستانی، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره ششم، بهار و تابستان، ص 99-111.
19
- صادقی محسنآباد، هاشم (1393)، تأملی در اصول و بنیادهای نظری رئالیسم در ادبیات، فصلنامهی تخصصی نقد ادبی، سال 7، شماره 25، ص 41-70.
20
منابع لاتین
21
- Abrams, M.H. (1993). A Glossary of Literary Terms. Harcourt College Publisher.
22
- Cudden. J. A. (1999). A Dictionary of Literary Terms. Rahnama Publisher.
23
- Fowler. Roger. (1983). A Dictionary of Modern Critical Terms. Rutledge & Kegan Paul London and Boston.
24
- Peck. John; Coyle Martin. (2002). Literary terms and Criticism. Palgrave Macmillan. Paik Moshaver, Tehran.
25
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی مولفه های زیبایی شناسی آثار هنر اسلامی بر اساس نظرات عرفانی ملا محسن فیض کاشانی و آبراهام مَزلو
یکی از تغییرات بنیادین که در دو دهۀ اخیر در بررسی و تحلیل آثار هنری به ویژه شعر به وجود آمده، بهرهگیری از دستاوردهای دانش روانشناسی است. در میان نحلههای متعدد این دانش، مکتب روانشناسی انسانگرایانه اهمیت ویژهای دارد؛ زیرا به توصیف مؤلفههای مثبت انسانی میپردازد و الگویی برتر از نوع بشر و تواناییهای او ارائه میدهد. در واقع، انسانگرایی، انسان و خودآگاهی را در مرکز توجه میداند و باور دارد که اشخاص حق آزادی، خودشکوفایی و رفتار اخلاقی دارند. در این میان، آبراهام مزلو که سرشناسترین شخصیت مکتب انسانگرایی است، با نظریۀ خودشکوفایی تحولی ژرف در این گرایش به وجود آورد. تجربۀ اوج یا عرفانی، یکی از مؤلفههای پانزدهگانۀ نظریۀ اوست که نمود آن در آثار ادبی ایی که بنمایهای عرفانی دارند، به روشنی دیده میشود. خوانش متون ادبی با عنایت به مؤلفۀ تجربۀ اوج، بخشهای پنهان سطح فکری مؤلفان آثار را آشکار میکند و به جنبههای مغفولماندۀ آن میپردازد. ملامحسن فیض کاشانی یکی از شخصیتهای ادبی-عرفانی برجسته در گسترۀ ادب فارسی است که در آثار خود به ویژه دیوان اشعار به انسان و نیازهای او توجه شایانی نشان داده است. بازخوانی دیدگاههای او بر اساس نظریۀ مزلو، در پی بردن به الگوی انسانی مورد نظر فیض کاشانی مؤثر است. نتایج تحقیق حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی نگارش شده است، نشان میدهد که شاخصههایی چون: «گشودهشدن افق نامحدود در برابر دیدگان»، «وجد و حیرت شدید و احساسی فرامکانی و فرازمانی»، «احساس یکپارچگی و بیخویشتنی» و «گرایش به شعر، عرفان و مذهب»، در آزمودنیهای مزلو و تجربههای تبیینشده از سوی فیض کاشانی مشابه بوده است. همچنین، تجلی این شاخصه ها در هنر اسلامی نمود بارزی یافته است.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101559_95337e29d8adfab3863023d97e13cf82.pdf
2019-11-22
166
203
10.22034/ias.2019.101559
ملامحسن فیض کاشانی
مزلو
انسانگرایی
زیبایی شناسی
هنر اسلامی
شعر
غلامحسین
خمّر
khammar_1344@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری تخصصی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان
AUTHOR
حبیب
جدیدالاسلامی
eslami2631@gmail.com
2
استادیاردانشگاه آزاد اسلامی ، واحد زاهدان، ایران
LEAD_AUTHOR
مصطفی
سالاری
m.salari11@yahoo.com
3
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تطبیق ساختار بصری آثار نقاشان مکتب هرات (میر خلیل مصور و مولانا علی)
هرات در دوره ی شاهرخ تیموری یکی از پر رونق ترین دوره های هنری ایران را در خود ثبت کرده است. شناخت دلایل شکوفایی نقاشی در این دوره، ضرورت این پژوهش را ایجاب میکند. موفقیت نقاشی در هر دوره ای برآیندی از دو عامل مهم است. اول عوامل بیرونی همچون حمایتهای حکومتی و رونق اقتصادی، دوم عوامل درونی که روابط میان عناصر سازندهی نقاشی را دربر میگیرد. این نوشتار که پژوهشی تحلیلی و توصیفی است، ناظر بر عوامل درونی، یعنی عملکرد ساختاری آثار دو تن از نقاشان مکتب هرات خواهد بود. به نظر میرسد نقاشی هرات، شکوفایی و درخشندگی خود را مرهون آثار نقاشانی است که ساختار بصری در آنها از نقاط مهم پایداری و تاثیرگذاری آثارشان است. ریتم، تعادل، هندسه و حرکت، چهار عنصر مهم ساختار بصری هستند که کیفیت عملکرد آنها فضای خاص هر نقاشی را شکل میدهد. بدیهی است که این چهار عنصر، عملکردی یکسان در آثار نقاشی نداشته و بعضی از آثار بیشترین تاثیر تصویری خود را بر مخاطب از طریق ریتم و تعادل به دست میآورند. کما اینکه برخی دیگر از آثار از طریق هندسه و حرکت این امر مهم را به انجام میرسانند. نتیجه ی حاصل از این پژوهش نشان میدهد که ساختار بصری از مهمترین عوامل موثر در شکوفایی آثار میرخلیل مصور و مولانا علی بوده و کارکردی متفاوت در آثار این دو نقاش ارائه میدهد. هدف این مقاله که با تکیه بر نظریات جیورجیو کپش در حوزه ی ساختارهای بصری و به روش کتابخانهای صورت خواهد گرفت، تحلیل و تبیین ساختارهای بنیادی سه اثر از دو تن از نقاشان دوره ی هرات است، تا از این طریق بر اهمیت کارکرد ساختار نقاشی در شکوفایی نقاشی دوره ی هرات که امروزه در حوزه ی نقاشی کمتر به آن پرداخته میشود، تاکید شود.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101564_686c7d2d1b9e6bbaf7b2d1e9aa1a270e.pdf
2019-11-22
205
232
10.22034/ias.2019.101564
ساختار بصری
ریتم
تعادل
میرخلیل مصور
مولانا علی
هرات
جواد
نوبهار
j_nobahar@yahoo.com
1
عضو هیأت علمی دانشگاه هنر
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل، گونهشناسی و تاریخگذاری گچبُریهای کاخ کوهخواجه
«کوه اوشیدا» (کوهخواجه) در دشت سیستان، بهدلیل موقعیت استراتژیک و منحصربهفردی که دارد، از دیرباز تا به امروز، بهصورت متناوب مورد استفاده قرار گرفته است. در دامنۀ جنوبشرقی این کوه، آثارِ قلعهای مشاهده میشود که پس از ورود و استیلای مسلمانان بر منطقه، به «قلعۀ کافران» شهرت پیدا کرده است. براساس کرونولوژی نسبی انجامشده برروی نمونههای سفالین دو دورۀ استقراری در این قلعه مشخص شد، دورۀ نخست از سدۀ سوم قبل میلاد تا پایان دورۀ ساسانی را دربر میگیرد و دورۀ دوم مربوط به سدۀ ششم تا هشتم هجری قمری است. در پژوهش پیشِرو که از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی است، وضعیت گچبُریهای کاخ کوهخواجه، که ازلحاظ شکل به سه گروه مدوّر، مربع و کنگرهدار تقسیم میشوند. براساس گزارشهای باستانشناسی مورد بررسی قرار گرفتند. یک تاریخ متقّن و موردقبول، برای این گچبُریها وجود ندارد و از سوی دیگر مطالعۀ تطبیقی جامعی نیز پیرامون آنها صورت نگرفته است؛ علاوه بر مطالعۀ معماری، بیشاز صدها گچبُری از محوطههای مختلفِ دوران تاریخی، مورد مشاهده، بررسی و مقایسۀ گونهشناختی قرار گرفتند و مشخص شد که این گچبُریها شباهت بسیار زیادی به گچبُریهای محوطههای ساسانی بیشاپور، حاجیآباد و کیش دارند. نکتۀ دیگری که باید بدان توجه شود، الحاقیبودن رواقهای بخش شمالی حیاط است که گچبُریهای کاخ کوهخواجه برروی آنها قرار گرفته که مطمئناً در دورۀ دوم ساختوساز در کاخ کوهخواجه، به بنا اضافه شدهاند؛ این موضوع گواه و شاهدی محکم بر ساسانیبودن این گچبُریهاست.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101789_f5bd7a382728a390c01099ffdbc4ffad.pdf
2019-11-22
233
261
10.22034/ias.2019.101789
اوشیدا (کوهخواجه)
کاخ کوهخواجه
گچبُری
گونهشناختی
تاریخ گذاری
دوره ساسانی
زهیر
واثق عباسی
reza.vasegh01@gmail.com
1
دانشجوی دکتری باستانشناسی دوران تاریخی. دانشگاه مازندران
LEAD_AUTHOR
رضا
مهرآفرین
reza.mehrafarin@gmail.com
2
دانشیار گروه باستانشناسی دانشکدۀ هنر و معماری دانشگاه مازندران
AUTHOR
سید رسول
موسوی حاجی
seyyed_rasool@yahoo.com
3
دانشیار گروه باستانشناسی دانشکدۀ هنر و معماری دانشگاه مازندران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
عوامل پایداری هویتی مرکز شهر خرم آباد با تاکید بر قلعه فلک الافلاک
شهر مفهومی جامع و متشکل از جنبههای مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، تاریخی و محیطی است. این ابعاد در ارتباط متقابل با یکدیگر، ویژگیها و هویت خاصی را به شهرها میدهند که عاملی برای شناسایی شهر محسوب میشود. شهر خرمآباد، مرکز استان لرستان، با پیشینه با ارزش تاریخی و فرهنگی و قرارگیری بر بستری از عوامل و شرایط محیطی مساعد، دارای هویت منحصر به فردی است. قرارگیری این شهر در درهای قیفی شکل با جهت شمالی – جنوبی در قلب رشته کوههای زاگرس (محاط میان رشته کوه ها) و در میان منابع آبی غنی ( رودخانه و چشمه )، ویژگیهای خاصی را به این شهر و بهویژه محدوده مرکزی آن داده است. نگاهی به جغرافیای طبیعی شهر خرمآباد نشانگر این نکته است که عامل امنیتی در شکلگیری آن دارای نقش مهمی بوده و هسته اولیه این شهر به صورت ارگانیک و در مجاورت قلعه فلک الافلاک شکل گرفته است . این ویژگیها به همراه موقعیت ارتباطی این شهر (واقع شدن در مسیر ارتباطی شمال به جنوب کشور) تاثیر بهسزایی در جهتگیری توسعه کالبدی آن داشته است. بنابراین پیدایش و تکوین این شهر به طور عمده متاثر از ویژگیهای طبیعی، تاریخی و نیز موقعیت استراتژیک این شهر بوده است.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101794_7f8be25c1887b637529ed6323c75b553.pdf
2019-11-22
291
318
10.22034/ias.2019.101794
شهر خرم آباد
هویت
توسعه پایدار
قلعه فلک الافلاک
فروزان
بیرانوند
foroozan.beyranvand@yahoo.com
1
دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری
LEAD_AUTHOR
عباس
ملک حسینی
a.malekhosseini@gmail.com
2
دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
انعکاس تفکرات و زیبایی شناسی فمینیستی در خلق آثار هنری و ادبی
جنبش فمینیسم با داعیه دفاع از حقوق زنان یکی از مباحث بحث برانگیز عصر حاضر است که در دهههای اخیر تحولات گستردهایی را در مفاهیم گوناگون ایجاد کرده است. امروزه، نظریه فمینیسمی مجموعهای از نحلههای فکری، احزاب سیاسی و انواع و اقسام گرایشهای ذهنی و رفتاری زنان است که در حوزههای مختلفی از جمله آثار هنری و ادبی نیز ورود یافته است. این چالش همواره در ذهنیت تاریخ هنر و زیباشناسی وجود داشته است که باید هنـر زنان را در خلق آثار هنری و ادبی به رسمیت شناخت و بر این نکته تاکیید دارد که خلاقیـت هنری زنان در طول تاریخ نادیده گرفته شده است. بنابراین، این جنبش راهکارهـای مختلفـی را در خلق این آثار به کار بسته است و با ورود تفکرات و ایدئولوژی های فمنیستی سعی در بروز و ظهور این امر داشته است. از جمله گرایشهای فمنیستی که در هنر هنرمندان معاصر ایران تاثیر شگرفی بر جای گذاشته، جریان فکری پست مدرنیسم است. که دریچهایی تازه برای انعکاس تفکر فمینیستی در هنر و ادبیات ایران گشوده است. از این منظر، این جستار به شیوه توصیفی مبتنی و مطالعات کتابخانهایی بر رویکردهای فمینیستی و عطف توجه به زیبایی شناسی آثار هنری و ادبی زنان، به تحلیل انعکاس تفکرات و زیبایی شناسی فمینیستی میپردازد. نتایج این تحقیق نشان دهنده تاثیرات عمیق تفکرات فمنیستی با رویکرد پست مدرنیسم در جریان پدیدار شناسی آثار هنری و ادبی است، که در آثار هنرمندان معاصر مشهود است.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101795_2d19bb68f0b9fdbab36289fbf578d8c5.pdf
2019-11-22
262
290
10.22034/ias.2019.101795
جنبش فمینیسم
رویکرد پست مدرنیسم
زیبایی شناسی فمینیستی
آثار هنری و ادبی
ندا
یانس
neda.yans.2016@gmail.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز،تبریز،ایران
AUTHOR
کامران
پاشایی فخری
pashaei@iaut.ac.ir
2
دانشیار دانشگاه ازاد تبریز
LEAD_AUTHOR
پروانه
عادلزاده
3
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز،تبریز،ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نمودهای تشیع در قزوین با تاکید بر منابع تاریخی مصور
در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات و تصاویر آن به روش کتابخانهای و مجازی جمعآوری شده، تعدادی از نگارههای نسخ خطی مکتب قزوین با مضمون شیعی مربوط به دورهی صفوی معرفی شدهاند. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این است که قصههای برگرفته از قرآن، وقایع و آموزههای اسلام و تشیع، که به شکلی صریح یا نمادین بیانگر حقیقت و حقانیت تشیع هستند، شاکلهی اصلی این نگارهها را میسازند و مضامین و مفاهیم کانونی و مهم تشیع مانند حق جانشینی و امامت حضرت علی (ع) به انتخاب خداوند، عصمت امامان شیعه، باور به کرامات و معجزات امامان، باور به شفاعت امامان و بیان شأن و جایگاه قدسی ائمه، در نگارههای این نسخهها بازنمایی شدهاند.هنرمندان به وجود آورنده، این آثار با اجتناب از روش واقعگرایانه و با بهکارگیری نشانهها، نمادها و تمهیدات تجسمی و تصویری، توانستهاند باورها، روایتها و مفاهیم رمزی و معنوی را در قالب تصویر به تجسم درآورند و نگارههای شیعی را از نگارههای مذهبی متمایز سازند. همچنین شمایل و چهرهی شخصیتهای مقدس شیعه را به شکلی نمادین و با عناصر تزیینی خاص به تصویر کشیده و بر جایگاه بیبدیل و قدسی ایشان تأکید نمایند و مخاطب را به شناخت وجه معنوی و کمال باطنی ایشان هدایت کنند.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101890_9cbcfab23d47748b330f206003cca742.pdf
2019-11-22
319
346
10.22034/ias.2019.101890
تشیع
صفویه
منابع تاریخی
نسخ خطی
ستار
زلفی
sattar.zolfi@gmail.com
1
دانشجوی دکتری گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
AUTHOR
شهربانو
دلبری
tarikh_2003@yahoo.com
2
استادیارگروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران،
LEAD_AUTHOR
اردشیر
اسدبیگی
jafar.asadbeigi@gmail.com
3
استادیار. عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد مشهد ، مشهد ، ایران
AUTHOR
محمود
مهدوی دامغانی
4
استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تصویر سازی و تصویر آرایی فریب کاری در شاهنامه فردوسی و کلیله دمنه نصرالله منشی (مغول و تیموری)
فریب و نحوه رفتاری فریبکاران در دو کتاب شاهنامه و تاریخ بیهقی که از آثار وزین ادب و هنر فارسی هستند، به وضوح نمایان است. نیرنگ در بخشهای حماسی ـ اسطورهای و تاریخی شاهنامه به کار رفته است که به نظر میرسد در بخش حماسی آن با انگیزه واهداف شخصی و انسانی و ملی ، بیشترین کاربرد را دارد. برخلاف معنای متعارف نیرنگ که مفهومی منفی دارد؛ در شاهنامه جنبه ها و مفاهیم مثبت آن را میتوان مشاهده کرد. آیا فریب بر اثر رفتار شخصیّتهای بانفوذ سیاسی چون: محمود، مسعود و بوسهل ... است که در دورهای بر اریکهی قدرت و هدایت جامعه تکیه زده، به حکمرانی پرداخته، به فریب روی آورده و توانستهاند از بروز آشوب جلوگیری کنند یا اینکه محمودیان با تضریب و فریب سبب عزل طرفداران مسعود شده و نوعی بیثباتی و اضطراب را گسترش دادهاند. در این دو اثر ادبی گاهی فریبکاریها موجب هلاک عامل آن شده و در مواقعی نیرنگهای افراد به حالت خنثی درآمده و زیانی نداشته است. وقتی به درستی و حقبینانه به حقایق مینگریم، درمییابیم که انسانهایی بودهاند که به انجام اعمال و غدرشان توجه نکرده و اگر اندیشیدهاند، به ضرورت و بیتاثیر بوده است. در این نوشتار سعی میشود به نوع فریب و حیله و هدف نیرنگبازان پرداخته شود. نگارنده بنا به اقتضای هر خدعهای نکات اخلاقی، معرفتی، سیاسی و اجتماعی را برای حظّ و تنبّه درج کرده تا چراغ راه هدایت رهروان حقیقت باشد.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101891_1dbf10e548392fe69b3a667e25614840.pdf
2019-11-22
347
367
10.22034/ias.2019.101891
شاهنامه
تاریخ بیهقی
حماسه
اسطوره
تصویرسازی
فریب
منصور
مره یی
mansurmorrei@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، ایران
AUTHOR
حبیب
جدیدالاسلامی
eslami2631@gmail.com
2
گروه آموزشی زبان وادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر زاهدان، ایران
LEAD_AUTHOR
بهروز
رومیانی
bromiani@yahoo.com
3
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان، ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی رتوریک و زیباشناسی آوایی در غزلی از مولانا و انعکاس آن در قالی صفوی
رتوریک را مترجمان اغلب به بلاغت، معانی و بیان، خطابه و سخنوری ترجمه کردهاند. یونانیان فن خطابه را «رتوریکا» و خطیب را «Rhetor»، مینامیدند. همانگونه که زیباییِ حاصل از یک معماری، مجموعۀ زیبایی بخشهای گوناگون آن است، زیبایی و رتوریک شعر هم حاصل زیبایی واحدهای ساختاری آن از جمله توجه به ساختار آوایی و استفاده از فنون و روشهایی است که تأثیرات زیباییشناختی آوای کلام را برجستهتر و بیشتر میسازد. در غزلیّات مولانا چنان آفرینشهای شاعرانه و پردازشهای هنرمندانه و ظرایف گوناگون هنری دیده میشود که چیرگی مولانا را هم در بیان مفاهیم و هم در به کارگیری زبان بهخوبی نشان میدهد؛ تسلط مولانا بر زبان سهم بهسزایی در هنرمندی و خلاقیت ادبی او دارد. مولانا بهعنوان یکی از برجستهترین شاعران و عارفان ایرانی از عوامل و عناصر آوایی زبان در جهت موسیقایی ساختن کلام خود و در نتیجه تأثیر بیشتر آن بر مخاطب، بسیار هنرمندانه بهره برده است، وی با شناخت ظرفیتهای زبانی بهویژه در حوزۀ آواشناسی ضمن خلق تصاویر و تناسب موسیقیایی به انتقال مفاهیم بهخوبی توجه کرده است. تا جایی که میتوان مشخصۀ بارز شعر او را، گزینش و انتخاب عناصر صوری مناسب در جهت القای معنای شعری، دانست؛ بهگونهای که غزل او نه تنها ابزاری مناسب و کارآمد برای انتقال مفاهیم والا در اندیشۀ عرفانی اوست، بلکه محملی زیبا و موسیقیایی برای تحتتأثیر قرار دادن احساسات و عواطف زیباییپسند مخاطب است. نتایج این پژوهش که به شیوۀ کتابخانهای و براساس روش توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفته است، حاکی از آن است که مولانا خوشههای آوایی را در تمام سطوح واجی، واژگانی و نحوی بهصورت مناسب و بهجا به کار گرفته است.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_101954_efacfa1f01fa71a5b13fd4da91310225.pdf
2019-11-22
368
395
10.22034/ias.2019.101954
رتوریک
زیباشناسی
غزل
مولانا
ساختار آوایی
قالی صفوی
کبری
میرکمالی
mirkamali.kobra@yahoo.com
1
دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.
AUTHOR
ملک محمد
فرخزاد
mm_farokhzad@yahoo.com
2
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
LEAD_AUTHOR
رضا
حیدری نوری
reza.heydarinouri@gmail.com
3
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
استعاره های توصیفی و بصری در اشعار نیما یوشیج و مهدی اخوان ثالث (با رویکرد گفتمان انتقادی فرکلاف)
یکی از روش های فن بیان، کاربرد استعاره به معنای کلی آن؛ به کار بردن یک واژه یا عبارت به جای عبارت دیگر بر اساس شباهت بین آن ها است. کاربرد استعاره به عنوان پدیده ایی زبانی بـه طـور عـام و در زبـان ادبی به طور خاص نیست، بلکه پدیده ایی شناختی و ذهنی است و آنچه در زبان ظـاهر مـی شـود، صـرفا نمـودی از ایـن پدیده ذهنی است. از طرف دیگر، این بیان شناختی و ذهنی از افکار را می توان در چارچوب گفتمان انتقادی و نقد زبانشناختی تحلیل و تفسیر کرد. کاربرد استعاره های توصیفی و بصری در اشعار نیما یوشیج و مهدی اخوان ثالث می تواند یکی از نمونه های رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی از دیدگاه فرکلاف باشد. بر این اساس، اگرچه که رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی رابطۀ زبان، قدرت، ایدئولوژی و گفتمان را در اولویت قرار میدهد، اما ادبیات ملتها را نیز میتوان در چارچوب گفتمان انتقادی و نقد زبانشناختی تحلیل و تفسیر کرد. در این پژوهش کـه به روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات کتابخانه ایی انجام شده، پس از مطالعه غزلیـات این دو شاعر، مـوارد اسـتعاره هـای توصیفی و بصری اشعار مشخص شده و از نظر کمی و کیفی مورد مطالعه قرار گرفته شده است. در نهایت، از تطبیق اشعار نیما و اخوان می توان چنین نتیجه گیری کرد که کاربرد استعاری از وضعیت و شرایط سیاسی و اجتماعی غالب در اشعار اخوان ملموس تر است. با توجه به تحلیل بینامتنی ذکر شده، هر دو شاعر متاثر از شرایط حاکم بر فضای اجتماعی و سیاسی بوده اند. اما، در اشعار اخوان این نگاه آشکارتر است.
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_102136_7497c947e7c06f93871c72a189aea6b3.pdf
2019-11-22
396
426
10.22034/ias.2019.102136
استعاره توصیفی و بصری
تحلیل گفتمان انتقادی
نورمن فرکلاف
نیما یوشیج
مهدی اخوان ثالث
طاهره
جعفری مقدم
jafarimoghadam@yahoo.com
1
دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
AUTHOR
منیژه
فلاحی
falahi.maijeh@yahoo.com
2
استاد یار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ساوه، گروه زبان و ادبیات فارسی، ساوه، ایران
LEAD_AUTHOR
ملک محمد
فرخزاد
farokhzad@gmail.com
3
استاد یار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ساوه، گروه زبان و ادبیات فارسی، ساوه، ایران
AUTHOR