TY - JOUR ID - 95999 TI - تأثیر آیین تعزیه بر معماری بومی تکایای مازندران- طایفه اسک آمل JO - مطالعات هنر اسلامی JA - IAS LA - fa SN - 1735-708X AU - سلطان زاده, حسین AU - حسن‌پور, مرتضی AD - دانشیار گروه معماری، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران. AD - دانشجوی دوره‌ی دکتری تخصصی معماری، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران. Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 15 IS - 34 SP - 258 EP - 295 KW - آیین KW - معماری بومی KW - تکایا KW - تعزیه KW - فضاهای آیینی DO - 10.22034/ias.2019.95999 N2 - فرهنگ و آیین مردم مازندران از پرستش عناصر طبیعت، ادیان یکتا­پرستی تا ورود اسلام به ایران و پذیرفتن شیعه دوازده امامی تحول داشته است.مراسم یادبود شهادت اسوه‌ی آزادگی،امام سوم شیعیان،در قالب تعزیه به عنوان شکلی از نمایش آیینی در فضاهای جمعی برای عرض ارادت به ساحت اهل بیت پیامبر(ص) برگزار می‌شد.تعزیه روند دگرگونی را پیمود و به تدریج این ضرورت احساس شد که نمایش به جای فضای باز موقت در فضای بسته اجرا شود.این روند تکاملی با گرایش درون­گرایی منجر به تغییر کالبدی نمایش تعزیه در مرکز و جایگاه تماشاگران در پیرامون به صورت دایره‌ای حلقه­وار گردیده و در تکایای معاصر این تغییر عملکردی به شکل زینبیه،فضایی برای زنان و ابوالفضلی،جایگاهی برای مردان،در سویی دیگر طراحی شده است.در پژوهش حاضر تکایای تاریخی هم براساس تقسیمات اقلیمی و همچنین فضاهای عملکردی،طبقه­بندی شده،سپس با بررسی عناصر نمادگرای تعزیه و براساس اصول معماری ایرانی تحلیل شده است.این پژوهش از نوع کیفی با روش تاریخی-تفسیری انجام شده و به صورت اسنادی و میدانی به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته و در تحلیل داده­ها از روش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی بهره برده است.نتایج،گویای آن است که،عوامل فرهنگی تأثیر بیشتری از شاخصه­های اقلیمی در مشخص کردن فرم،نمادها و فضای عملکردی نمایش آیینی داشته است. فرم بومیتکایا از یک سویه برون­گرای همساز با اقلیم به فضای دوسویه برون­گرا - درون­گرای هماهنگ با فرهنگ تکامل یافته است.عملکرد فضاها از یک­سویه به دوسویه متناسب با جنسیت مخاطب به عنوان یک عامل فرهنگی تبدیل شده است.فضای یک­سویه برون­گرا تحت تأثیر صحنه گرد مرکزی تعزیه به حیاط­مرکزی و درون­گرایی معماری ایرانی تغییر کرده است. UR - https://www.sysislamicartjournal.ir/article_95999.html L1 - https://www.sysislamicartjournal.ir/article_95999_3e0e0c964efadc02101e9e1ad826a27a.pdf ER -