2024-03-28T16:02:27Z
https://www.sysislamicartjournal.ir/?_action=export&rf=summon&issue=16502
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
مقایسه دیدگاه سنایی و مولوی درباره زن
فرشته
ارجمندی
احمدرضا
کیخای فرزانه
مصطفی
سالاری
جایگاه و وضعیت زنان در هر جامعه ای در ارتباط با نگرش زمانه و افراد نسبت به زنان است. در جامعه ایران جایگاه زنان همواره دچار فراز و فرودهایی شده است. در این میان آثار شعرا می توان آیینه ای برای شناخت وضعیت زنان باشد. جهانبینی هر شاعر، نویسنده یا اندیشمند متأثر از شرایط فکری، اجتماعی و حافظهی فرهنگی زمان و مکانی است که در آن زندگی می کند. سنایی و مولوی از شاعران برجسته ایران هستند که آثارشان بازتابی از شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دوره زیست آنهاست. مسئله ای که مطرح است تحول جایگاه زن در جامعه از دوره سنایی تا مولوی است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر دادههای کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد از دوره سنایی تا مولانا، تحول اجتماعی و فرهنگی منحصر بهفردی روی داد که به بهبود جایگاه زنان منجر شد. همین مسئله در تصویرپردازی شخصیت زنان تأثیرگذار بوده است. سنایی عمدتاً نگاهی منفی و منتقدانه به زن دارد و به ندرت در جایگاه مادر و در خدمت نگرش دینی به زن اهمیت می دهد؛ اما مولانا زن را جلوه ای از جمال الهی می داند. زن در شعر مولانا، روح و زمین و نفس است و مکمل آفرینش که چهره ی زن را نسبت به شعر سنایی متمایز می کند. اهداف پژوهش 1.تطبیق سیمای زن در اشعار سنایی و مولوی. 2.واکاوی عوامل مؤثر در ترسیم سیمای زن در دوره سنایی و مولوی. سؤالات پژوهش 1.سیمای زن در اشعار سنایی و مولوی چه تفاوتهایی دارد؟ 2.کدام عوامل در ترسیم سیمای زن در دوره سنایی و مولوی نقش داشت؟
سنایی
مولوی
سیمای زن
مطالعات تطبیقی
عرفان اسلامی
2021
07
25
7
27
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120654_dfc027a85b644e83ce30786bdfe90c7d.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
بررسی تطبیقی حکمت اشراق در معماری مساجد دوره صفویه و معاصر
لیلا
اطمینان
سید بهشید
حسینی
سیامک
پناهی
معماری اسلامی مانند دیگر انواع معماری، با معرفت شناسی و هستی شناسی در فرهنگ جامعه مرتبط است. برای درک معماری سنتی اسلامی، یا هر صورت دیگری از معماری سنتی، شناخت شیوه نگرش های سنتی به کلیت معماری و اجزایش ضروری است. مهمترین این اجزا فضا است. دوره صفویه (1135-907ق) یکی از دوره های درخشان معماری در ایران است. این دوره تاریخی یکی از حساسترین مقاطع تاریخی از نظر رونق فرهنگ و تفکر اسلامی نیز بوده است. در دوره معاصر با گسترش ارتباط با غرب معماری اسلامی نیز تا حدی تحت تأثیر نوآوری های جدید قرار گرفت. مسئله ای که می توان اینجا مطرح کرد میزان تأثیرپذیری معماری عصر صفویه و معماری دوره معاصر از نظر وجود نشانه های حکمت اشراق در آنهاست. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی انجام شده است. معماری مسجد جامع اصفهان و مسجد الغدیر تهران به عنوان نمونه های بارز معماری دوره صفویه و دوره معاصر به عنوان دو اثر معماری مورد واکاوی قرار گرفته است و یافته های پژوهش حاکی از این است که عالم مثال در ذهن معمار دوره صفوی براساس آیات و روایات است، لذا در معماری مسجد امام اصفهان، حکمت اشراق به گونه ای آشکار بازتاب یافته است. در مسجد الغدیر خلوص احجام به کار رفته، به کارگیری مصالح و تزیینات آجری و کاشیکاری در نما، استفاده از عناصر و مفاهیم معماری گذشته و بیان جدیدی از آنها، بیانگر تأثیر نهضت های پست مدرنیسم در معماری دوره معاصر است. اهداف پژوهش 1.بازشناسی نشانه های حکمت اشراق در مسجد جامع اصفهان و مسجد الغدیر تهران. 2. بررسی تطبیقی معماری مسجد جامع اصفهان و مسجد الغدیر تهران. سؤالات پژوهش 1.حکمت اشراق چه تأثیری بر معماری مسجد جامع اصفهان و مسجد الغدیر تهران دارد؟ 2. معماری مسجد امام اصفهان با مسجد الغدیر تهران چه شباهت ها و تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟
مسجد امام اصفهان
مسجد الغدیر تهران
حکمت اشراق
معماری صفویه
معماری معاصر
2021
07
25
28
56
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120670_ae8c0149f0274be87d58a667c1644ea0.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
عناصر پایدار معماری در بناهای دوره ال بویه با تاکید بر زیبایی شناسی نقوش
غلام حسین
امینی ارمکی
سینا
فروزش
سید علی اصغر
میر فتاح
رضا
شعبانی صمغ آبادی
دوره حکومت آلبویه (322-448ق)، یکی از ادوار مهم از نظر فرهنگی و تمدنی در تاریخ ایران بوده است. از این دوره آثاری بر جای مانده که نشاندهنده معماری این دوره است. بررسی ماهیت معماری این دوره و عناصر آن می تواند سیر معماری در ایران و تحولات آن در این دوره را آشکار سازد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای انجام شده است. یافته های تحقیق حکایت از آن دارند که در دوره آلبویه، معماری صدر اسلام با تغییرات فرهنگی دوره ساسانی و استفاده از بهینه های فرهنگی و برداشتهای اجتماعی و مذهبی دارای عناصر بنیادی در قالب نوآوری بود. به طریقی که هم یادآور دوره گذشته است و هم بیان پدیده تنوع در سیر تطور معماری ایرانی است. مصالح معماری صدر اسلام با اتکا به شرایط محیط پیرامون شامل چینه، خشت، آجر و سنگ است. در بیشتر مناطق ایران استفاده از خشت و چینه از گذشته تاکنون مورد استفاده قرار داشتهاند زیرا مصالح همواره بوم آور بوده و از همان محیط و پیرامون تأمین می شدند. تزئینات بناهای صدر اسلام اتکاء به تزئینات ادوار پیش از خود دارد و به عبارتی رنگگذاری تاریخی طولانی است چنانکه در اولین معابد پیش از تاریخ از آن استفاده شده است. در دوره آلبویه نیز ترکیبی از معماری برگرفته از فرهنگ اسلامی و معماری برجای مانده از دوره ایران باستان به چشم می خورد که انعکاس آن را می توان در کاربست نقوش تزیینی در کنار مصالح و مواد معماری کهن مشاهده کرد. اهداف پژوهش 1.بازشناسی عناصر معماری پایدار در بناهای دوره آلبویه. 2. بررسی زیباشناسی نقوش در معماری دوره آلبویه. سؤالات پژوهش 1.معماری در دوره آلبویه دارای چه ویژگیها و عناصری بوده است؟ 2. نقوش و طرح ها چه جایگاهی در معماری دوره آلبویه داشته اند؟
معماری پایدار
دوره آلبویه
عناصر معماری
زیباشناختی
2020
11
21
57
75
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120645_2f163296fdf517ad507b5ae0040cb2f8.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
معیارهای زیبایی شناسی سازه های معماری نوین در کشورهای درحال توسعه با تاکید بر معماری بیونیک
عادل
بخشی بالکانلو
صلاح الدین
مولانایی
قادر
بایزیدی
فرم اسکلت سازه، بدون تردید با فرم ساختمانِ حامل آن ارتباطی تنگاتنگ دارد. با وجود این، رابطه میان طراحی سازه و طراحی معماری می تواند فرم های گوناگونی به خود بگیرد. سازه به عنوان زیربنای ساختمان در تمامی کشورها، بستری مناسب برای طراحی معماری به وجود می آورد. در معماری نوین از ابزارها و طرح های جدیدی استفاده می گردد که معماری بیوتیک از جمله این طرح ها است. در این پژوهش از روش ترکیبی (توصیفی وتحلیلی - کیفی - تاریخی) مطالعه و بررسی کتابخانه ای استفاده و گردآوری و تجزیه و تحلیلها نیز با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای صورت گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که معماری بیونیک در حقیقت وسیله ای خلّاق برای دست یافتن به اهداف مؤثر و کارآمد می باشد. رعایت اصول قانونی و منطقی در سازه های ساختمانی زمینه معماری جدید و دید بصری مناسب را فراهم می آورد. دیدگاه بیونیک در طراحی معماری در حوزه های مختلفی صورت می گیرد. گاه جنبه زیباشناسی پروژه، گاه سازه، گاه مسائل اقلیمی و گاه راهکارهای عملکردی هدف طراح در این زمینه بودهاند. با نتایجی که در تحلیل نمونه های موردی حاصل گردیده، میتوان گفت تأثیرات متقابل سازه و معماری از منظر معماری بیونیک قابل توجه است و سازه و معماری تعامل و ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر داشته و دارند و بی توجهی به هر کدام از این مقوله ها می تواند آسیب های جبران ناپذیری را پدید آورد. اهداف پژوهش 1. بررسی تأثیرات متقابل سازه و معماری و چگونگی تعامل آنها با یکدیگر 2. بررسی جایگاه معماری نوین و استفاده از سازهای طبیعی (معماری بیونیک) به عنوان نشانه سمبل (زیباییشناسی) سؤالات پژوهش 1. نقش سازه بر روی معماری نوین و معیارهای زیباییشناسی در کشورهای در حال توسعه به چه صورت است؟ 2- چگونه می توان با استفاده از ف آوری نوین هزاره سوم وهمسازی سازه و معماری کیفیت کالبدی فضا را گسترش داد؟
سازه
معماری
معماری بیونیک
زیباییشناسی
2020
11
21
76
87
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_121439_b10a1a9a54ca2b7a8d6be91ed5fb4e15.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
دردها و شکوائیه های اجتماعی و فرهنگی در دیوان قصاید و غزلیات عماد فقیه کرمانی
نجمه سادات
بنی فاطمه
محمد
حجت
داریوش
کاظمی
آثار ادبی به ویژه شعرِ شاعران، بازتابی از اوضاع اجتماعی و فرهنگی عصر آنهاست. از آنجا که هنرمندان دیدهای تیزبین و اندیشه های ژرفنگر دارند، با دقّت بیشتری اوضاع جامعه را کنکاش کرده و نابسامانی های آن را در اثر خود جلوهگر میسازند. در ادب فارسی بیان این کمبودها، نابسامانیها و نارضایتی ها را «شکوائیه» نامیدهاند. این نوع شعر بهخصوص در ادبیات فارسی جایگاه قابل توجّهی دارد. عماد فقیه کرمانی از شاعران برجسته قرن هشتم هجری است که اشعار زیبایی در قالب قصیده و غزل دارد. بررسی «شکوائیه» به عنوان یک مضمون در آثار وی میتواند نقش مهمی در بازشناسی وضعیت اجتماعی این دوره داشته باشد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر دادههای کتابخانهای انجام شده است. یافتههای پژوهش حاکی از این است که در دیوان عماد فقیه کرمانی، شاعر به طرز هنرمندانه، این شکوائیه ها را مطرح کرده و از اوضاع جامعۀ زمان خود، انتقاد کرده است. با تأمّل در شکوائیه های عماد فقیه می توان به این موضوع پی برد که اوضاع سیاسی حاکم بر عصر شاعر، بیشترین عامل نارضایتی او بوده است. این نارضایتی با مضامینی چون خوار بودن درویشان و نیازمندان، احساس بیارزشی، حقارت فضل و هنر، انتقاد از ساختار و کارگزاران سیاسی بازتاب یافته است. اهداف پژوهش 1.آشنایی با جایگاه شکوائیههای اجتماعی و فرهنگی در شعر فارسی. 2. بررسی بازتاب شکوائیههای اجتماعی و فرهنگی عماد فقیه کرمانی در دیوان او. سؤالات پژوهش 1.شکوائیههای اجتماعی و فرهنگی در محتوای شعر فارسی چه سهمی داشته است؟ 2. شکوائیههای اجتماعی و فرهنگی عماد فقیه کرمانی چه بازتابی در دیوان او داشته است؟
عماد فقیه کرمانی
شکوائیه های اجتماعی و فرهنگی
دیوان شعر
2021
07
25
88
111
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_121579_e56c0cee33b3e429713ed02af95528b4.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
شخصیت پردازی و نماد شناسی ادبیات داستانی معاصر فارسی با تاکید بر داستان جای خالی سلوچ
الهه
پلوئی
منیره
احمد سلطانی
محمد
همایون سپهر
یکی از ویژگی های ادبیات داستانی معاصر مسئله شخصیت پردازی و کاربرد نماد برای انتقال مفاهیم و مضامین است. یکی از آثار برجسته داستانی معاصر، کتاب جای خالی سلوچ از محمود دولت آبادی است. مسئله ای که میتوان اینجا مطرح کرد بازتاب تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این دوره در این اثر و چگونگی کاربست شخصیت پردازی و نمادها توسط این نویسنده است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که نظام ارباب و رعیتی حاکم بر کشاورزی ایران نوعی استثمار بود. این پدیده در آثار این دوره انعکاس یافته است. یکی از تحولاتی که در دوره پهلوی دوم در عرصه کشاورزی روی داد، مسئله انقلاب سفید(1341ش) و اصلاحات ارضی در امتداد آن بود که از سوی محمدرضاشاه پهلوی انجام گردید. بعد از این تغییرات، برخی نویسندگان دست به خلق آثاری زدند که به ادبیات روستایی معروف شد که در آنها به بررسی این تغییرات و بازتاب آن در زندگی روستائیان می پرداختند. یکی از معروفترین این کتاب ها «جای خالی سلوچ» است که جنبه های نمادین آن مورد بررسی قرار می گیرد. اهداف پژوهش: 1. ترسیم شرایط جامعه روستایی ایران را بعد از اصلاحات ارضی در کتاب جای خالی سلوچ. 2. چگونگی شخصیت پردازی و توصیف نمادین در ادبیات داستانی معاصر با بررسی موردی داستان جای خالی سلوچ. سؤالات پژوهش: 1. در کتاب جای خالی سلوچ شرایط جامعه روستایی ایران بعد از اصلاحات ارضی را چگونه ترسیم شده است؟ 2. شخصیت پردازی و توصیف نمادین چه نقشی در انتقال مفاهیم در کتاب جای خالی سلوچ دارد؟
جای خالی سلوچ
ادبیات داستانی معاصر
اصلاحات ارضی
شخصیت پردازی
توصیف نمادین
2020
11
21
112
125
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120657_8de3568340cf227dc6ef91b1795185c1.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
شاخصههای پیکرنگاری درباری در نسخه چاپ سنگی هزار و یک شب دوره قاجار
مرضیه
تراجی
هنر دوره قاجار با بهره گیری از سنت های پیشین و نگاهی به ناتورالیسم غربی و ادب پروری حکام این دوره، خصوصیات نوینی را وارد عرصه مجلسآرایی کرد ه است. از این خصوصیات می توان به چهره پردازی، منظره پردازی و پرسپکتیو و پیکرنگاری درباری اشاره کرد. این شیوه با دارا بودن این مؤلفه ها به سبکی جدید در نقاشی تبدیل شد. رویکردهای آن براساس میزان درک زیباییشناسی قاجاریه شکل گرفت. پس از ورود صنعت چاپ، مصورسازی به روش چاپ سنگی همسو با پیکرنگاری درباری ادامه یافت. یکی از آثاری که در این دوره با چاپ سنگی مورد نسخه برداری قرار گرفت کتاب هزار و یک شب است. این کتاب که مجموعه داستان هایی با مضامین تغزلی، حماسی و عامیانه را در بردارد، پیوستگی نزدیکی با فرهنگ و جهان بینی اساطیری و ادبیات غنایی دارد. مسئله ای که اینجا مطرح میگردد میزان تأثیرپذیری بازآفرینی این نسخه چاپی و پیکرنگاری موجود در آن از نقاشی و هنر رایج در دوره قاجار است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که نسخه چاپ سنگی هزار و یک شب اثر میرزا علیقلی خوئی، با مکاشفه ای بین تجربیات سنتی و رهیافت های نوین شیوه جدیدی در مجلس آرایی قاجار ارائه کرده است. اهداف پژوهش 1. بررسی نقش و تأثیر نقاشی های درباری در نسخه چاپ سنگی هزار و یک شب دوره قاجار. 1.واکاوی شاخصههای پیکرنگاری در نسخه چاپ سنگی هزار و یک شب. سؤالات پژوهش 1.میزان تأثیرپذیری علیقلی خوئی، نویسنده نسخه هزار یک شب دوره قاجار از نقاشی درباری تا چه حدی بوده است؟ 2. پیکرنگاری در نسخه چاپ سنگی هزار و یک شب دوره قاجار اثر میرزا علیقلی خوئی چه شاخصههایی دارد؟ 1- آیا شرایط اجتماعی و سیاسی قاجاریه زمینه تولید نسخه چاپ سنگی با مضمون هزار و یک شب را دارا بود؟ 2- آیا میرزا علیقلی خوئی در ترسیم صحنهها از سبک پیکرنگاری درباری الهام گرفته است؟ 3- میزان تاثیرپذیری علیقلی خوئی از نقاشی درباری تا چه حدی بوده است ؟
نسخه چاپ سنگی هزار و یک شب
میرزا علیقلی خوئی
دوره قاجار
پیکرنگاری
2020
11
21
126
140
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120642_dc5a2ad4502ca2bee8d95a4af55a5219.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
جایگاه اجتماعی زنان در دوره ساسانی (به استناد مُهرها و اثر مُهرها)
بهرخ
جمالی
میرزامحمد
حسنی
مهرناز
بهروزی
آگاهیهای به دست آمده در زمینه تاریخ اجتماعی در ایران باستان به دلیل شیوه تاریخ نگاری و محدودیت منابع مکتوب همواره مشکلاتی را بر سر راه پژوهشگران قرار داده است. در این میان آثار بر جای مانده از دوره ساسانی(224-651م) به لحاظ کمّی و کیفی اطلاعات بیشتری در اختیار پژوهشگران قرار میدهند. اگرچه سهم زنان به عنوان جمعیتی قابل توجه از جامعه با محدودیت مواجه است. مسأله مورد بررسی در این پژوهش چگونگی بازشناسی وضعیت زنان در دوره ساسانی براساس مهرهای برجای مانده از این دوره است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر دادههای کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که به گواهی مهرها، اثرمهرها، سکهها و سایر آثار هنری دوره ساسانی، زنان علاوه بر مقام ملکه، به مقام پادشاهی نیز رسیده اند. مهرهایی نیز از تصاویر زنان در کنار مردان، صحنههایی چون صحنه اهدای گل که به عنوان درخواست ازدواج و پیمان بستن تلقی میشوند تصویر شده است. استفاده از نقشمایههای زنان بر روی مهرها و دیگر آثار هنری را میتوان تحول و نگرشی جدید نسبت به زنان در جامعه ساسانی تلقی کرد. اهداف پژوهش 1. بررسی جایگاه زنان در جامعه ایران در دوره ساسانی. 2. واکاوی جایگاه زنان در دوره ساسانی با تکیه بر مهرهای این دوره. سؤالات پژوهش 1.زنان در دوره ساسانی از لحاظ جایگاه اجتماعی در چه موقعیتی بودهاند؟ 2.مهرهای برجای مانده از دوره ساسانی چه روایتی از جایگاه زنان در جامعه دارند؟
دوره ساسانی
مهرها
جایگاه زنان
2020
11
21
141
158
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120671_a8d53d1a73328378c29743e04319b048.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
جلوه های نمادین طبیعت در شعر و نگارگری قرون چهارم و هفتم هجری ( با تاکید بر اشعار منوچهری دامغانی و غزلیات شمس)
شهره
چلیپا
حبیب
جدیدالاسلامی
احمدرضا
کیخای فرزانه
نمادگرایی به عنوان یکی از ابزارهای بیان تصویری و انتقال مفاهیم، آثار زیادی از نگارگری ایرانی را در صورت و معنا به هم نزدیک کرده است، از سوی دیگر کاربست نماد یکی از آرایه های ادبی نیز محسوب می شود. در رهگذر سرودن، آنچه چشم احساس، عاطفه و تخیّل شاعر را بیشتر به سوی خود جذب می کند، آفرینش و پهنه و گستره طبیعت است. هنرمند ایرانی در فضایی نمادین به آفرینش می پردازد؛ نگارگر ایرانی با بهره گرفتن از بستر ارزشمند شعر و ادب فارسی، نه در پی بازنمایی طبیعت ملموس، بلکه به فرانمایی جلوه های نمادین پرداخته است. منوچهری دامغانی و مولانا محمد جلال الدین بلخی (شمس) از برجسته ترین مهم شعرای توصیفگر طبیعت در ادبیّات فارسی هستند. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی در صدد واکاوی جلوه های نمادین طبیعت در شعر و نگارگری قرن چهارم و هفتم هجری است. یافته های پژوهش نشان میدهد، کاربرد طیف واژگانی در اشعار منوچهری و مولوی نشان از آن دارد که جهان شعری آنها، جهانی سبز و مملاء از نمادهای طبیعت پرور است. نمادپردازی تصویرگری طبیعت در شعر این دو شاعر و نگارگری قرن چهارم و هفتم هجری به صورت زیبایی نمایان است. ابداع و استفاده از عناصر نمادین در نگارگری ایران در قرون چهارم و هفتم هجری، صورت مستقلی نداشته بلکه روند تکاملی در صورت و محتوا را براساس شعر و ادب فارسی این دوره همراه با شاعرانی چون منوچهری و مولانا و تحت تاثیر ورود تصویرسازی طبیعت پردازانه به شیوه چینی در نگارگری ایران طی کرده است.اهداف پژوهش1.شناخت جلوههای نمادگرایی از طبیعت در شعر و نگارگری ایران با تاکید بر اشعار منوچهری دامغانی و غزلیات شمس.2.مقایسه عناصر طبیعت از دیدگاه منوچهری (طبیعتگرای صرف) و مولانا (شمس).سؤالات پژوهش1.کاربست نمادگرایی چه جایگاهی در اشعار منوچهری و مولوی و نگارگری قرن چهارم و هفتم هجری داشته است؟2. منوچهری دامغانی و مولوی در اشعار خود به طبیعت چه نگاهی داشته اند؟
نمادگرایی
طبیعت
شعر
نگارگری
منوچهری
مولانا
2020
11
21
159
179
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120639_6ba62cd9aafcb09618f0260932417492.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
ترویج سبک زندگی اجتماعی با استناد بر قرآن و سنت و با تاکید بر هنرهای تصویری در رسانه
رحمت
رزاقی
محسن
نورائی
زینب السادات
حسینی
سید محسن
موسوی
حسن
خجسته باقرزاده
از دیدگاه اسلام، اجتماع یا محیط اجتماعی از مهمترین عوامل و بسترهایی است که شخصیت انسان در آن شکل میگیرد. محیط اجتماعی در جوامع مختلف همواره در حال دگردیسی و هماهنگی با مقتضیات زمانی و مکانی است. امروزه در جهان ارتباطات و عصر تبلیغات، رسانه، جایگاه مهمی در ترسیم آرمانها و فرهنگ اجتماعی دارد. شبکههای گسترده جهانی در شکلدهی به افکار عمومی نقش مهمی دارند. دین اسلام همواره به سبک زندگی اسلامی توجه داشته و برای جنبه های زندگی انسان رهنمودهایی را ارائه کرده است که میتواند انسان را در مسیر رشد قرار دهد. کارگزاران جامعه و اندیشمندان حوزه های رفتاری و اجتماعی با توجه به تحولات سریع جامعه و عواملی مانند پیدایش شیوه های جدید زندگی، دگرگونی نگرشها و هنجارهای زندگی و پدیدار شدن مسائل اخلاقی-اجتماعی، توجه ویژهای به لزوم ترویج سبک زندگی اجتماعی مورد نظر فرهنگ اسلامی داشته اند. مسئله ای که اینجا مطرح میگردد نقش کاربست هنرهای تصویری در ترویج سبک زندگی اجتماعی با استناد به قرآن و سنت است. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی در صدد دستیابی به الگویی برای ترویج سبک زندگی اجتماعی اسلامی با رسانه به عنوان یکی از ابزارهای نوین ارتباطی است. در این راستا، پژوهش حاضر با رویکرد راهبردی و با هدف تعیین نقش قرآن و سنت بر سبک زندگی اجتماعی مردم در رسانه به این نتایج دست یافته که رسانه به دلیل اثرگذاری بر ساحتهای گوناگون زندگی منطقه خود، نقشی فراتر از تولید برنامه دارد. از این رو، پایبندی به دین و نهادینه ساختن ارزش های اسلامی و حذف برنامه های ضد دینی از مدار رسانه، بسیار با اهمیت است. اهداف پژوهش: 1.واکاوی الگوهای مورد نظر زندگی اجتماعی در فرهنگ اسلامی با تأکید بر قرآن و سنت. 2. بررسی نقش هنرهای تصویری و رسانه در ترویج سبک زندگی اجتماعی مطابق فرهنگ اسلامی. سؤالات پژوهش: 1.در فرهنگ اسلامی چه معیارهایی برای سبک زندگی اجتماعی برای افراد وجود دارد؟ 2. هنرهای تصویری و رسانه در جامعه امروزی چه نقشی در ترویج سبک زندگی اجتماعی مطابق با قرآن و سنت دارند؟
سبک زندگی اجتماعی
قرآن و سنت
هنرهای تصویری
2020
11
21
180
195
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120644_d74a4731c190917a99ae23d8eb848108.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
ساختارهای زیبایی شناختی موثر سازنده محیطی در ایجاد حس امنیت در مجتمع های مسکونی
سبحان
روشن فکر جورشری
فرزانه
اسدی ملک جهان
نصرالله
مولایی هشجین
مطالعات روانشناسی بر ارتباط عمیق میان زیبایی و احساس آرامش و امنیت تأکید دارد. انسان در جامعه امروزی با تحولات محیطی متفاوتی مواجه است. ایجاد مجتمع های مسکونی یکی از این تحولات در ساختار محیطی افراد جامعه است. مسئله ای که می توان مطرح کرد، تأثیر مجتمع های مسکونی به عنوان تغییرات ساختاری جدید بر حس امنیت افراد جامعه است. زیبایی شناسی علمی است که می توان از آن برای ایجاد حس امنیت کمک گرفت. امروزه وجود امنیت به عنوان یکی از نیازهای اصلی انسان ها از مهمترین عوامل ساختاری کیفیت زندگی است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با رویکرد کمی و کیفی انجام شده است. جامعه پژوهش حاضر شامل بیش از 2000 نفر است که نمونه در دسترس آنها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. بعد از توزیع کردن پرسشنامه، داده ها با استفاده از نرم افزار Spss در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان میدهد که 5 عامل اصلی بر امنیت محیطی و کاهش جرم در بافت مجتمع های مسکونی تأثیر به سزایی دارند. این 5 عامل عبارتند از امنیت فیزیکی، نظارت، ترس از جرم، قلمروپایی، مدیریت و نگهداری که بعد از مقایسه میانگین آنها در گروه نمونه نتایج نشان داد که مؤلفه نظارت دارای میانگین زیاد و مؤلفه ترس از جرم دارای میانگین کمتری است، میانگین سایر متغیرها (امنیت فیزیکی، قلمروپایی و مدیریت و نگهداری) نیز در حد متوسط بودند. بنابراین در امنیت محیطی در بافت مجتمع های مسکونی امنیت فیزیکی، نظارت، ترس از جرم، قلمروپایی، مدیریت و نگهداری سهم به سزایی دارند. توجه به این مؤلفه ها در کنار ایجاد محیط های طبیعی نقش مهمی در تثبیت فضایی با تسلط ساختاهاری زیبا و آرامش بخش در مجتمع های مسکونی دارد. اهداف پژوهش: 1.بررسی نقش ساختارهای زیبایی شناختی در ایجاد حس امنیت در مجتمع های مسکونی. 2.شناسایی مؤثرترین عوامل بر امنیت در بافت مسکونی. سؤالات پژوهش: 1.چه عواملی در ایجاد ساختارهای زیبایی شناختی محیطی در مجتمع های مسکونی نقش دارند؟ 2.کدام عوامل بیشترین تأثیر را بر ایجاد حس امنیت در بافت مسکونی دارد؟
امنیت محیطی
زیبایی شناسی
کاهش جرم
عوامل محیطی
مجتمعهای مسکونی
2021
07
25
196
210
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_125274_b39fd600643d71eaa04b4d96bafb22d3.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
توصیفات (نمادهای) بصری آزادگی در اشعار محمد عفیفی مطر
محمد رضا
سلمانی
سندس
کردآبادی
شعر و ادبیات همواره بازتابی از رویدادهای زندگی فردی و اجتماعی افراد است. از سوی دیگر، نقش مهمی در ایجاد انگیزش دارد، لذا شعر در دوره های مختلف تاریخی در عین حال که ابزاری برای بیان احساسات بوده است، قدرت زیادی نیز در ایجاد انگیزه در عرصه های مختلف داشته است. مصر از یکی از کشورهایی است که در دوره معاصر مجموعه پیچیده از رویدادهای داخلی و خارجی را تجربه کرده است. مسئله ای که می توان اینجا مطرح کرد، بازتاب این تحولات و نوع مواجهه با آن در اشعار شاعران معاصر مصری مانند محمد عفیفی مطر است. عفیفی مطر از شاعران متعهد مصر در دوره معاصر است که با بن مایه های پایداری علیه استبداد داخلی و ظلم و ستم آنها شعر سروده و جلوه های مقاومت با رویکرد آگاهی بخشی و ملی- میهنی و با تکیه بر وطن دوستی و ظلم ستیزی، مشخصه ی اصلی آثار و درون مایه اشعارش شده است. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر داده های کتابخانه ای انجام شده است. یافته های این پژوهش حاکی از این است که مطر ساختار شعر نو را بر قالب کهن شعر ترجیح داده و این قالب را وسیله ای دلنشین برای بیان آرمانها و اهداف خود برگزیده است. دیوان محمد عفیفی مطر سرشار از مضامینی چون برانگیختن مردم برای مبارزه با حاکمان ستمگر، میهن پرستی، عدم سکوت در برابر ظلم و ستم، لزوم خروج اشغالگران از مصر، امید به آزادی و از بین رفتن ظلم و جور و ... است. همین مسئله سبب شده است تا توصیفات بصری درباره آزادگی و مقاومت در اشعار او مشهود باشد. اهداف پژوهش 1. بررسی مضامین تشکیل دهنده اشعار محمد عفیفی مطر 2. تبیین و ترسیم نمادهای بصری آزادگی و پایداری در اشعار محمد عفیفی مطر سؤالات پژوهش 1. اشعار محمد عفیفی مطر دارای چه مضامینی است؟ 2. نمادهای بصری آزادگی و مقاومت چه جایگاهی در اشعار محمد عفیفی مطر دارند؟
شعر معاصر عرب
ادبیات مقاومت
محمد عفیفی مطر
جلوه های پایداری و آزادگی
2020
11
21
211
224
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120669_2b33accad6aabcc4c56cda7e11e3f280.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
تصویر سازی منظومه های غنایی در تطبیق با نگاره های خمسه شاه طهماسبی ( با تاکید بر چهار منظومه: سلیم و سلمی، فیروز و نسرین, نل و دمن، ناز و نیاز)
مرتضی
طالبی
محمد رضا
قاری
محمد علی
داوود آبادی فراهانی
شعر به عنوان نوعی آفرینش ادبی و هنری، ترکیبی از عناصر مختلف است. خیال انگیزی و تصویرسازی از ابعاد مهم شعر محسوب می شود. عناصر خیال در شعر نقش مهمی در زیبایی و ماندگاری شعر دارد. در این میان اشعار غنایی از جمله اشعاری هستند که تصویرسازی در آنها به صورت برجسته ای قابل مشاهده است. شعر غنایی بازتاب احساسات و عواطف شخصی شاعر است. برخی آثار ادبی چون خمسه نظامی که در دوره صفویه نسخه برداری شدهاند نیز بازتابی از عناصر تصویرسازی و خیال انگیزی است. بررسی انعکاس تصویرسازی در اشعار منظومه های غنایی با نگاره های خمسه شاه طهماسبی می تواند روشنگر ارتباط عمیق شعر و نقاشی باشد. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی در صدد بررسی صور خیال و تصویرسازی در منظومه هایی چون نسرین و فیروز، سلیم و سلمی، نل و دمن، ناز و نیاز است. یافته های پژوهش حاکی از حضور عمیق تصویرسازی و خیال انگیزی در این منظومه هاست. به کارگیری صنعت بلاغی، سبک و نوآوری تصویرسازی در تمامی منظومه ها تقریباً به صورت یکسانی است اما سبک تصویرسازی داستان «نل و دمن» در بین راه تغییر جهت داده است. بیشترین ملاک بهکار رفته در صورخیال و تصویرسازی این چند منظومه بر محورهای چون هجران، ارتباط و اطلاعرسانی، طبقه اجتماعی، جایگاه معشوق، گفتار و مکالمه، وصال، افلاک و عناصر طبیعی میباشد. در نگاره های خمسه شاه طهماسبی نیز عنصر تخیّل و تصویرسازی چون هجران، معشوق، گفتار و عناصر طبیعی به روشنی دیده می شود. اهداف پژوهش 1.جایگاه تصویرسازی و خیال انگیزی در منظومه های سلیم و سلمی، فیروز و نسرین، نل و دمن، ناز و نیاز. 2.بررسی تطبیقی عناصر تصویرسازی و خیال انگیزی در منظومه غنایی با نگارههای خمسه شاه طهماسبی. سؤالات پژوهش 1.تصویرسازی و خیال انگیزی چه تأثیری و نقشی در منظومه های سلیم و سلمی، فیروز و نسرین، نل و دمن، ناز و نیاز دارد؟ 2. عناصر تصویرسازی و خیال انگیزی در منظومه های غنایی چون سلیم و سلمی، فیروز و نسرین، نل و دمن، ناز و نیاز با نگاره های خمسه شاه طهماسبی چه شباهت هایی دارد؟
تصویرسازی
خیال انگیزی
منظومه های غنایی
نگاره های خمسه شاه طهماسبی
2020
11
21
225
244
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120673_49bbc1c760c7a3f575891928b74d9ced.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
محاورات سیاسی سلطان مسعود غزنوی با درباریان در تاریخ مصور بیهقی
مهدی
طیار
طواق
گلدی گلشاهی
غلامعلی
زارع
صفا
تسلیمی
تاریخ بیهقی اثر ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی، مقارن با دوره غزنوی نگاشته شده است. مؤلف در دربار غزونوی حضور داشته و همین نکته باعث شده تا این اثر دارای ارزش تاریخی زیادی باشد. برای بازشناسی تحولات سیاسی و اجتماعی این دوره از محتوای این کتاب، توجه به محاورات سیاسی میتواند راهگشا باشد. این گفت و شنودها در دستیابی به اهداف استبدادی و قدرت سیاسی و اجتماعی در ایران و سایر بلاد اسلامی نقش داشته است. روش این پژوهش، از نوع تحلیلی- توصیفی و روش گردآوری موضوعات به صورت مطالعات کتابخانه ای می باشد. یافته های پژوهش حاکی از این است که امیرمسعود با تکیه بر محاورات سیاسی خود در اعمال قدرت به دنبال تفوق افکار خویش بر دیگر باورها و دیدگاه های سیاسی رجال دربار بوده است. او این فضا را مسیری برای رشد و تثبیت حاکمیت سیاسی و اجتماعی چه در عرصه سیاست داخلی و خارجی ضروری میدانست. او با بهره مندی از مهارتهای رفتاری و گفتاری در فضای سیاسی و اجتماعی از قبیل: حالات و حرکات چهره، اشارات و حالات سر و تن و سایر رفتارها چه از طرف خود و دیگر مشاوران دربارش، هدفی جامع، و باوری عمیق در تحکیم اهداف خود داشت. با نگاهی عمیق به جریانات سیاسی دوران اقتدار او به بینش ها و درونمایه های فکری از قبیل: استبداد، ایجاد فضای رعب و تهدید، مجازات، سرکوب مخالفان فکری و سیاسی و جاسوسی میتوان پی برد. موقعیت های مختلف فردی، اجتماعی و سیاسی رجال درباری با در نظر گرفتن خلقیات و اعتقادات آنان، بخش مهم در محاورات سیاسی سلطان مسعود غزنوی با درباریان در تاریخ مصور بیهقی است. اهداف پژوهش 1.واکاوی مضامین و اهداف محاورات سیاسی سلطان مسعود غزنوی در تاریخ بیهقی. 2.بررسی محاورات سلطان مسعود با درباریان در تاریخ مصور بیهقی. سؤالات پژوهش 1.محاورات سیاسی مسعود غزنوی با درباریان با توجه به مندرجات تاریخ بیقی دربردارنده چه مضامین و اهدافی است؟ 2.محاورات سیاسی سلطان مسعود غزنوی در تاریخ مصور بیهقی چه بازتابی یافته است؟
تاریخ بیهقی
محاورات سیاسی
سلطان مسعود غزنوی
رجال درباری
2020
11
21
245
263
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_124815_cbe74191a613829411c217505365c595.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
بررسی سبکهای مدیریتی در شاهنامه شاه طهماسبی بر پایه نگرشهای اساطیری، حماسی و تاریخی
علیرضا
غنچه ای
رحمان
غفاری
مسعود
احمدی
محمدمهدی
احمدیان
سبکهای مدیریتی راههای مشخص تصمیم گیریها در امور است. این سبکها میتواند بسته به عواملی مانند فرهنگ جامعه، وظیفهای که از کار انتظار میرود، تفاوت نیروی کار و شخصیت و تواناییهای رهبران، متفاوت باشد. برخی از منابع کهن نیز بازتابی از سبکهای مدیریتی در دوره خود هستند و شاهنامه شاه طهماسبی که براساس شاهنامه فردوسی نوشته شده است یکی از این نوع منابع است. در شاهنامه فردوسی سه دوره اساطیری، حماسی و تاریخی وجود دارد. فردوسی، ابتدا از کاربرد نمادین اسطوره برای بیان اصول مدیریتی شاهان استفاده میکند و با توجه به فضای حماسی برخی اسطورهها، به روایت دیدگاههای ممتاز و مدیریت برتر منش خود میپردازد. روش انجام پژوهش حاضر روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر دادههای کتابخانهای است. سبکهای مدیریتی مورد بررسی در پژوهش حاضر مبتنی بر نظریه سبکهای مدیریت تاننبائو و اشمیت (1973) شامل: سبک مدیریت مستقل یا استبدادی، سبک مدیریت خالصانه یا پدرانه، سبک مدیریت دموکراتیک و سبک مدیریت آزاد یا عدم مداخله می باشد. نتایج پژوهش حاکی از این است که سروده های فردوسی با به کارگیری زبانی نمادین و رمزی، داستانی تازه می آفریند و از خلال گرایشهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خود، سبکهای مدیریتی شاهان و فرماندهان را به تصویر کشیده است. اهداف پژوهش 1.بررسی سبکهای مدیریت در شاهنامه بر اساس نگرشهای اساطیری و حماسی 2.بررسی سبکهای مدیریت در شاهنامه بر اساس نگرشهای تاریخی سؤالات پژوهش 1. سبکهای مدیریت بر اساس نگرشهای اساطیری و حماسی در شاهنامه فردوسی چگونه است؟ 2. سبکهای مدیریت بر اساس نگرشهای تاریخی در شاهنامه فردوسی چگونه است؟
سبکهای مدیریتی
شاهنامه شاه طهماسبی
نگرشهای اساطیری
حماسی و تاریخی
2020
11
21
264
287
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120663_ff7a563ed9ab59b476456ffd9c434d32.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
داستانهای اقلیمی رهیافتی برای شناخت معماری خانههای منطقه بر پایه نظریه منطقهگرایی انتقادی (مطالعۀ موردی: شهر تهران)
گلرخ
فریور
منوچهر
فروتن
مریم
چرخچیان
رضا
صادقی شهپر
امروزه یکی از دغدغه های معماری در شهر تهران شکلگیری خانههایی فاقد هویت منطقهای، یکسانسازی محیط کالبدی و از بین رفتن هویت معماری و سیمای ظاهری خانهها است. این در حالیست که مفهوم سکونت و خانه در ایران با فرهنگ و اقلیم هر منطقه گره خورده است و این امر در داستانها و به طور خاص ادبیات اقلیمی و شناخت نگاه نویسندگان که برگرفته از لایههای زندگی افراد است قابل مطالعه و بررسی میباشد. مسئله ای که اینجا قابل طرح است بازشناسی نقش داستان های اقلیمی در آگاهی از عناصر و ویژگی های معماری در گذشته است. روش تحقیق این پژوهش تفسیرگرایی با روش مطالعات تطبیقی و رویکرد پژوهش از نوع کیفی است. نوع پژوهش به لحاظ هدف بنیادی، و با توجه به اینکه خروجی آن قرار است از نوع روش باشد پس به لحاظ نوع نتایج تبیینی و به لحاظ شیوه تحلیل نقد ادبی است. شیوه گردآوری دادهها کتابخانهای و از آنجایی که بنیاد این پژوهش بهرهگیری از ادبیات اقلیمی ست، لذا از نقد ادبی و تحلیل محتوا استفاده گردید. یافته های پژوهش حاکی از این است که از طریق اصول منطقهگرایی انتقادی میتوان با ویژگیهای داستانهای اقلیمی آشنا شد. کاربست روش نقد معنایی با رویکردهای روایتشناسی، لغوی(صورتگرایانه)، فنی، نشانهشناسی ساختاری، اجتماعی و زیباییشناسی در شناخت معماری خانه های قدیمی از طریق داستانهای اقلیمی مؤثر است.اهداف پژوهش1.بررسی ویژگی های معماری خانه های قدیم تهران براساس داستانهای اقلیمی.2.تبیین کاربرد نظریه منطقه گرایی انتقادی در بازشناسی معماری خانه های قدیم تهران.سؤالات پژوهش1.چگونه میتوان از داستانهای اقلیمی در بازشناسی ویژگی های معماری خانه های قدیمی تهران استفاده کرد؟2.نظریه منطقه گرایی انتقادی چه کابردی در شناخت معماری خانه های قدیمی تهران دارد؟
داستان اقلیمی
معماری منطقهای
خانههای قدیم تهران
منطقهگرایی انتقادی
2020
11
21
288
307
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120666_14c30e39a35ad927d63db013baf86b64.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
بررسی نقش دلبستگی مکان در شکلگیری هویت مکانی نوین، بر پایه پیمایش ظرفیت انطباقی شهروندان از نماهای مسکونی شهری مدرن در منطقه یک شهر تهران
معصومه
قیمتی
ایرج
اعتصام
علی
علایی
هویّت افراد جامعه در پرتو علل و عوامل مختلفی شکل می گیرد. مکان یا محیط یکی از مهمترین عوامل مؤثر در هویّت بخشی به افراد است. ورود و توسعه ی تفکر مدرن در شهر ایرانی، موجب تغییر و دگرگونی کالبد و شکل شهر در یک قرن گذشته شده است. این روند به ویژه در یک دهه گذشته و بعد از انقلاب اسلامی، با رشد تکنولوژی سرعت داده شده است. با این وجود سازماندهی جامع و کاملی برای تغییر ذهنیت افراد و سازگاری هویتی آنها با کالبد جدید صورت نگرفته است. به نظر می رسد حضور و استفاده شهروندان از این محیط های تغییر شکل داده شده، به تدریج موجب به وجود آمدن نوعی دلبستگی مکانی در آنها شده است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر رویکردِ کمی و کیفی انجام شده است. برای رسیدن به هدف پژوهش، پس از تعریف و تبیین مفاهیم دلبستگی مکانی، هویت مکانی و ظرفیت انطباقی، مدل مفهومی تحقیق تبیین و تعریف شد و بر مبنای آن پرسشنامهای ساختار یافته، طراحی شد. شهروندان و ساکنان منطقه یک شهر تهران با توجه به شرایط ساختمان های مدرن این منطقه، به عنوان نمونه مورد مطالعه تحقیق انتخاب شدند. بنابراین، پس از توزیع پرسشنامه تحقیق و بررسی این دادهها به روش مدلسازی معادلات ساختاری، یافته های تحقیق گزارش شد. نتایج استخراج شده از یافته ها نشان دادند که دلبستگی مکانی به تنهایی و به صورت مستقیم قادر به ساخت هویت در شهر مدرن نخواهد بود و لازم است پیش از آن نوعی انطباق و سازگاری ذهنی در ادراکات شهروندان نسبت به شرایط محیطی جدید صورت پذیرد.اهداف پژوهش1.دستیابی به شاخصه های دلبستگی مکانی شهروندانِ منطقه یک شهر تهران از نماهای مدرن.2.شناخت و مطالعه چگونگی اثرگذاری دلبستگی مکانی نماهای شهری مدرن بر شکلگیری هویت مکانی در شهروندان منطقه 1 شهر تهران.سؤالات پژوهش1.چه شاخص هایی معرّف و نشاندهنده دلبستگی مکانی در شهروندان منطقه یک شهر تهران میباشند؟2.نماهای شهری مدرن، با در نظر گرفتن ظرفیت انطباقی افراد، چگونه و طی چه سازوکاری بر هویت مکانی آنها در منطقه یک شهر تهران اثرگذار می باشند؟
دلبستگی مکانی
هویت مکانی
ظرفیت انطباقی
نماهای شهری
تهران
2020
11
21
308
321
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_121783_5b49de17a4f6330eeca70bd3b7fe9b3b.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
هویت ایرانی در داستان ها و استعاره های تاریخ بیهقی از دوره غزنویان
لیلا
کامرانی
پروانه
عادل زاده
کامران
پاشایی فخری
هویت یکی از پیچیدهترین مفاهیم در حوزه علوم انسانی و اجتماعی به شمار میرود؛ پدیدهای چند وجهی که مبانی و معانی گوناگونی را از مناظر مختلف نمایان میسازد. در یک نگاه کلی میتوان هویت را حاصل دیالکتیک نظام ذهنی و ساختار اجتماعی و فرهنگی قلمداد نمود. با اتخاذ نگاه هویتی، تاریخ گزارش صرف رویدادها و وقایع نیست و مـورخ تنهـا یک گزارشگر ایستا و غیرفعال به نظر نمیرسد، بلکه مورخ و اثرش، دارای هویت هستند که در ساختار کلی دیگر هویتها معنـا مییابند. هویت ملی زیرمجموعههای متعددی دارد که مهمترین آن، اهمیت به زبان در ابعاد مختلف آن، توجه به فرهنگ ملی و باستانی و اشاره به باورها و عقاید کهن ملی است. تاریخ بیهقی یکی از آثار تاریخی ارزشمند از تاریخ ایران در دوره اسلامی است. بررسی هویت ایرانی در این اثر، مسئله ای قابل تأمل است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی با تکیه بر داده های کتابخانه ای انجام شده است. یافتههای پژوهش حاکی از این است که هر چند عصر غزنوی را باید دوران «ضعف هویت ایرانی» قلمداد نمود و علّت اصلی آن ایرانی نبودن رگ و ریشۀ حاکمان و نفوذ خلفای بغداد در ایران بوده است، اما بیهقی همانند فردوسی، دیگر خراسانیِ احیاکنندۀ ادب فارسی، آستین همت بالا زده و در لابهلای تاریخش به بیان آدابورسوم کهن ایرانی، مراسمهای ملی و اشعار و امثال ایرانی پرداخته است. بیهقی در خلال ذکر تاریخ به مناسبتهای مختلف از شاعرانی چون رودکی، عنصری، بو حنیفۀ اسکافی، دقیقی لبیبی و برخی شعرای ناشناس ابیاتی را نقل کرده تا گامی در جهت حفظ و اشاعۀ زبان و ادب فارسی و احیای فرهنگ ایرانی داشته باشد. وی 319 بیت فارسی و 290 ضربالمثل فارسی را در مجلدات تاریخ بیهقی آورده و در مقابل، تنها 128 بیت عربی و 77 ضربالمثل عربی بهکاربرده است. همچنین وی در 4 مورد به آداب و رسوم کهن ایرانی اشاره کرده است. اهداف پژوهش: 1.بررسی رابطه تحولات تاریخی و سیاسی با مقوله هویت ملی. 2.بررسی زمینههای رویارویی و تقابل ایرانیان با پدیده تهاجم فکری اقوام بیگانه و شرح رفتارهای مدنی و مبارزات فرهنگی ابوالفضل بیهقی. سؤالات پژوهش: 1.فرآیند هویت در کتاب تاریخ بیهقی چگونه بوده است؟ 2.جریانات اجتماعی در دوره غزنوی چه تأثیری بر هویت ملی ایرانیان داشته است؟
تاریخ بیهقی
هویت ایرانی
داستانها و استعارههای تاریخی
رسوم باستانی
2020
11
21
322
335
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_121785_c49db0e8ba7efbf75d9a7d5ee76cf16c.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
تحلیل عناصر معماری مسجد امام اصفهان بر پایه نظریه نشانهشناسی امبرتو اکو
نازنین
کریمی
ابوالقاسم
دادور
معماری همانند دیگر پدیدههای فرهنگی، به عنوان نظامی از نشانهها منبعی برای مطالعات نشانهشناسی به شمار میرود. از آنجایی که اصولاً معماری نه برای برقراری ارتباط بلکه برای آن که کارکردی را عملی سازد به وجود میآید، برای نشانهشناسی موردی خاص و چالشبرانگیز به شمار میرود. امبرتو اکو با در نظر گرفتن این مهم، نظریه نشانهشناسی معماری خود را مطرح کرده است. دادههای این پژوهش به روش اسنادی گردآوری شده و به شیوه کیفی و تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته های پژوهش حاکی از این است که ارتباط میان فرم و کارکرد و دستیابی به لایههای چندگانهی معنایی در این بنا بر اساس نظریهی معماری اکو که در آن معانی ضمنی همراستا با کارکردهای ثانویه قرار میگیرند، قابل تبیین است. بدین ترتیب جستار حاضر سعی دارد در راستای اثبات فرضیه خود مبنی بر تعلق معانی نمادین به کارکردهای ثانویه، از ظرفیت نظریه اکو در پاسخ به چالش میان عناصر ظاهری و باطنی در معماری اسلامی استفاده کرده و چهارچوبی تحلیلی فراتر از دیدگاههای تک وجهی ارائه کند. اهداف پژوهش 1. تبیین معانی نمادین و باطنی مسجد امام اصفهان. 2.ارائه خوانشی نشانه شناختی از معانی نمادین و باطنی مسجد امام اصفهان در پرتو اندیشههای امبرتو اکو. سؤالات پژوهش 1.معانی نمادین و باطنی چه نقشی در معماری مسجد امام اصفهان دارند؟ 2. چگونه میتوان خوانشی نشانه شناختی از مسجد امام اصفهان ارائه کرد؟
عناصر معماری
مسجد امام اصفهان
نظریه نشانهشناسی امبرتو اکو
2020
11
21
336
352
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120720_b88e242b5e16adfcb2eeba022222b2b1.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
فرهنگ سازی تلویزیونی با تاکید بر جایگاه هنر برای کودکان و نوجوانان، مورد شناسی شبکه بهارستان تاجیکستان
الهه
کسمایی
سعد الله
رحیم اف
فرهنگ نقشی محوری در حیات اجتماعی و اقتصادی در جوامع مختلف دارد و به معنای مجموعه ای از ارزش های اجتماعی است که در جوامع مختلف به مرور ساخته شده و به نسل های بعد منتقل می شوند. امروزه، رسانه ها تبدیل به یکی از مهمترین ابزارهای انتقال فرهنگی شده اند. اکثر قریب به اتفاق انسان ها در تعامل با رسانه ها هستند و حدود یک سوم اوقات بیداری ما صرف بهره مندی از رسانهها میشود. ارتباط و فرهنگ محکوم به همزیستی هستند. ارتباطات محصول فرهنگ و فرهنگ، مشخص کننده ساختار، معنا و زمینه ارتباطی است که صورت میگیرد. بدون ارتباط هیچ فرهنگی قادر به بقا نیست. وسایل ارتباط جمعی مهم ترین شاخصه جامعه مدرن به شمار می آیند و شامل رادیو، تلویزیون، سینما، نشریات و اینترنت، هستند. در این میان، نقش رسانه های تصویری و به خصوص تلویزیون نسبت به سایر رسانه ها برجسته تر است و در مقایسه با دیگر رسانه ها از مطلوبیت بیشتری برخوردار است. این امر به خصوص آنجا تحقق می یابد که کودکان به عنوان متقاضیان جدی برنامه های تلویزیون مطرح هستند. در این میان کاربست هنر و هنرهای تصویری نقش محوری در این فرهنگ سازی در کودکان و نوجوانان دارد. در این تحقیق، فرایند فرهنگ سازی توسط تلویزیون کودک تاجیکستان (بهارستان) با ارائه مواردی، مانند: فرهنگ دیداری، فلسفه رسانه، تلویزیون کودک، بررسی شده است. روش تحقیق در این پژوهش، مطالعات اسنادی کتابهای فارسی، انگلیسی، تاجیکی و روسی درباره تلویزیون کودک و نوجوان است و مصاحبه هدایت شده با کارمندان و مدیریت شبکه بهارستان و بازدید از این شبکه و مشاهده حدود ۱۴ ماه برنامههای تلویزیون بهارستان در سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ بوده، که ۶ ماه از این بازبینی تحلیل شده است؛ همچنین از پرسشنامه محققساخته برای سنجش تاثیر فرهنگسازی شبکه بهارستان برکودکان فارسیزبان ایران، تاجیکستان و افغانستان استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از تأثیر هنرهای تصویری از طریق نهادینه سازی ارزش های فرهنگی نقشی مهمی در فرهنگ سازی تلویزیونی در کودکان و نوجوانان دارد. هدف پژوهش: 1. واکاوی نقش تلویزیون در فرهنگ سازی در گروه سنی کودک و نوجوان. 2. بررسی چگونگی فرهنگ سازی تلویزیونی با تأکید بر جایگاه هنر در کودکان و نوجوانان. سوال پژوهش 1. تلویزیون به عنوان یک رسانه تصویری چه نقشی می تواند در فرهنگ سازی در کودکان و نوجوانان داشته باشد؟ 2. تلویزیون بهارستان، چه فلسفه بنیادینی برای فرهنگ سازی در کودکان و نوجوانان دارد؟
هنر
کودک و نوجوان
فرهنگ سازی تلویزیونی
شبکه بهارستان
تاجیکستان
2020
11
21
353
366
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_126736_9af2cab5e3c2ee16093cdb075732a72a.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
تطبیق جایگاه عرفان اسلامی و اندیشه ذن بودیسم در نقاشی های سهراب سپهری
فتانه
جلال کمالی
مرتضی
رزاق پور
علی
صادقی شهپر
حسین
اردلانی
نقاشی و شعر به عنوان دو هنری که ارتباط نزدیکی با اندیشه ها و علایق فرد دارند، انعکاسی از باورهای مذهبی رایج و نمادهای مربوط به آن هستند. نقاشی و شعر هر دو از یک سرچشمه و یک منبع سیراب گشته اند و بر تفکرات و اندیشه های صاحب اثر منطبق اند. سهراب سپهری شاعر و نقاش دوره معاصر دارای سبک خاصی است که آثار او را از دیگران متمایز می سازد. مسئله ای که می توان مطرح کرد چگونگی انعکاس باورهای فرهنگی و اندیشه های عرفانی موجود در نقاشی های سهراب سپهری است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی و تحلیل محتوا به دنبال واکاوی سبک موجود در نقاشی های سهراب سپهری است. یافته های پژوهش حاکی از این است که سپهری در نقاشی های خود از اندیشه های عرفانی از جمله عرفان اسلامی و ذن بودیسم بهره جسته و آثار وی تحت تأثیر سلوک ذن می باشد. اغلب هنرمندانِ عارف مسلک از جمله سپهری به طبیعت که یکی از جلوه های آشکار خلقت هستی است، توجه بسیاری داشته اند. سپهری خداوند را کنار کاج بلند و لای شب بوها می بیند و احساس می کند. همچنین آثار سپهری دارای بن مایه های هنری و معنایی جهان یبینی عرفان از جمله عرفان اسلامی است. به طور کلی می توان چنین گفت که در ترکیب بندی و نحوه ترسیم نقاشی های سپهری اندیشه های عرفانی و سلوک ذن بودیسم به شدت تأثیرگذار بوده اند. همچنین وجود نمادهای سمبلیک عرفانی و ذن بودیسمی از جمله کوه، درخت و... در نقاشی های سپهری نشاندهنده طبیعتگرایی سپهری می باشد که خود یکی از اندیشه های عرفانی و اصول ذن بودیسم می باشد. اهداف تحقیق 1. بررسی تأثیر اندیشه ذن و عرفان اسلامی بر ترکیب نقاشی های سهراب سپهری. 2. بررسی جنبه های نمادین عناصر طبیعت در نقاشی های سهراب سپهری با توجه به اندیشه ذن بودیسم و عرفان اسلامی. سؤالات تحقیق 1. اندیشه ذن بودیسم و عرفان اسلامی چه تأثیری بر ترکیب بندی نقاشی های سهراب سپهری داشته است؟ 2. با توجه به اندیشه ذن، جنبههای نمادین عناصر طبیعت در نقاشی های سهراب سپهری چیست؟
عرفان اسلامی
ذن بودیسم
نقاشی
سهراب سپهری
2020
11
21
367
387
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_121578_c07bb127c76a53012eac20120582218a.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
تبیین مدل گردشگری ایرانی اسلامی عامل رونق اقتصادی و فرهنگی کشور
الناز
گل افشان یوسفی
زین العابدین
امینی سابق
احسان
ساده
مریم
مجیدی
گردشگری یکی از منابع تغذیه اقتصاد در جوامع مختلف است و می تواند نقش مهمی در توسعه و کسب درآمد برای آنها داشته باشد. توسعه صنعت گردشگری برای کشورهای درحال توسعه که با معضلاتی چون نرخ بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه اند، از اهمیت فراوانی برخوردار است. این تحقیق شامل دو جامعه می باشد که جامعه آماری اول به منظور شناسایی مؤلفه های اثرگذار بر رقابت پذیری شرکت های گردشگری است. جامعه آماری دوم شامل گروه نامحدودی از گردشگران داخلی و خارجی می باشند که حداقل یک بار از خدمات شرکت های گردشگری کشور استفاده کرده اند. روش جمع آوری داده ها بر اساس پرسشنامه محقق ساخته 31 سؤالی انجام گرفت. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که مقدار آن برای همه متغیرها بالای 7/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها از طریق نرم افزار SPSS و Smart Pls2 در دو بخش توصیفی و استنباطی (مدلسازی معادلات ساختاری)، انجام پذیرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد که عوامل هفت گانه مدل (استراتژی، تصویر، کیفیت خدمات، ارزش، رضایت مشتری، وفاداری مشتریان و عملکرد مالی بود) تأثیر معناداری بر رقابتپذیری شرکتهای گردشگری کشور داشته اند. اهداف پژوهش 1.بازشناسی مؤلفه های مؤثر در مدل گردشگری ایرانی- اسلامی 2.طراحی و تبیین مدل گردشگری ایرانی- اسلامی با هدف ایجاد رونق اقتصادی و فرهنگی در کشور. سؤالات پژوهش 1.مدل گردشگری ایرانی- اسلامی دارای چه مؤلفه هایی است؟ 2.چه مدلی می تواند منجر به پویایی گردشگری در ایران و رونق اقتصادی گردد؟
گردشگری ایرانی-اسلامی
شاخصهای رقابتپذیری
مدلسازی تفسیری ساختاری
رونق اقتصادی
2020
11
21
388
401
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120661_f263013b39746408a638b3ac60abbe22.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
نقوش اساطیری- مذهبی مهرها و اثر مهرهای استوانه ای در ایلام باستان
مهرداد
نوری مجیری
مهرناز
بهروزی
میرزا محمد
حسنی
ایلام نام قدیمی ترین تمدن و حکومتِ شکل گرفته در فلات ایران است که از هزاره سوم ق.م به بعد، بر بخش وسیعی از جنوب غرب و غرب ایران حاکمیت داشتند. این تمدن با مرکزیت شوش به عنوان کانون تجارت فلات ایران با دیگر سرزمین های همجوار نظیر «میانرودان» بود. یکی از مهمترین عناصر هنری تمدن ایلام را می توان مهرهای استوانه ای آنها دانست. مسئله ای که اینجا مطرح است چگونگی و میزان ارتباط مهرها با مذهب و انگاره های مذهبی است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های کتابخانه ای به دنبال واکاوی میزان ارتباط مهرها و اثر مهرهای دوره ایلامی با مذهب و عناصر مذهب یاست. یافته های پژوهش حاکی از این است که مهمترین نقوش مهرهای استوانه ای ایلام به نقوش اساطیری- مذهبی، اختصاص یافته است که در غالب موارد نمودی از خدایان، مراسم های مذهبی و یا شاهان ایلامی می باشد. براین اساس میتوان گفت ایلامیها در ابتدا خدایان خود را به شکل حیوان تجسم میکردند. از اواخر هزاره چهارم خدایان در اشکال ترکیبی حیوانات رواج یافت. در اواسط هزاره سوم این اشکال جای خود را به خدایان ترکیبی حیوان- انسان داد و پس از شروع نیمه دوم هزاره سوم ق.م خدایان به شکل انسان تجسم یافتند. در نهایت طی هزاره اول ق.م نخستین گامهای تبدیل این خدایان به ایزدانی مجرد و نادیدنی برداشته میشود و بر مهرها و اثرمهرها خدایان نیز به این شکل ترسیم شده اند. اهداف تحقیق 1. واکاوی تأثیر عنصر مذهب بر مهرها و اثرمهرهای دوره ایلامی. 2. مطالعه سیر تکامل و تکوینی نقوش مهرهای مذهبی در دوره ایلامی. سؤالات تحقیق 1. مذهب و عناصر مذهبی چه بازتابی در مهرهای دوره ایلامی داشته اند؟ 2.نقوش مهرها و اثر مهرهای مذهبی دوره ایلامی چه سیر تکوینی داشت است؟
ایلام باستان
مهرهای استوانه ای
اثر مهر
نقوش اساطیری- مذهبی
2020
11
21
402
417
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_121440_3e00c6d3e9817ff8a14aa8ee2d74ad75.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
ارائه راهبردهای بهینه جهت مقابله با پیامدهای زیست محیطی آینده در معماری ساحلی
علیرضا
مشبکی اصفهانی
ایرج
اعتصام
حمید
ماجدی
سیدمصطفی
مختاباد امرئی
امروزه محیط زیست و معضلاتی که آن را تهدید می کند، یکی از مهمترین چالش های پیش رو در جوامع مختلف است. بنابراین، این مسئله ابعاد مختلف طرح های و ایده های نو در جامعه را تحت شعاع قرار می دهد. معماری به عنوان یکی از ساختارهایی که ارتباط نزدیکی با زمین و چهره طبیعیت دارد، می تواند نقش مهمی در مسائل زیست محیطی داشته باشد. جزیره کیش یکی از مناطق مهم و استراتژیک در جغرافیای کنونی ایران است که مورد توجه بخش گردشگری و فرهنگی است. لذا بررسی معماری ساحلی در آن و چالش های زیست محیطی که با آن مواجهه است، مسئله مهم و قابل ارزیابی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش و ماهیت جزء پژوهش های توصیفی - تحلیلی می باشد. در این پژوهش ضمن شناخت مقدماتی از گردشگری ساحلی به بررسی نقش گردشگران و تأثیرات زیست محیطی پروژه های مرتبط با آن در تخریب محیط زیست و معماری ساحلی جزیره کیش پرداخته شده است. در این پژوهش اطلاعات جمعآوری شده به کمک مدل تحلیلی SWOT مورد پردازش و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. یافته های پژوهش نشان می دهد براساس ماتریس ارزیابی عوامل داخلی نشان می دهد که عوامل داخلی در امر گردشگری و معماری ساحلی واکنش مناسبی نداشته است و از قوتها در مقابل ضعفها به طور مناسبی استفاده نشده است. همچنین بررسی ماتریس ارزیابی عوامل خارجی نشان می دهد ارگانها و گردشگران در امر معماری و گردشگری ساحلی نسبت به عوامل خارجی واکنش نسبتاً مناسبی داشته اند و علیرغم ضعف درونی، می توان با استراتژیهای تعاملی، مبتنی بر ماتریس تعیین راهبرد بهینه، از فرصتهای موجود در جهت رفع موانع استفاده نمود. اهداف پژوهش: 1.بررسی قوتها، ضعفها، فرصتها و تهدیدهای موثر بر معماری ساحلی 2.یافتن راهبردهای بهینه جهت بهبود کیفی معماری ساحلی در کیش سؤالات پژوهش: 1. عوامل زیست محیطی پروژه های مرتبط با گردشگری، چه تأثیری در معماری ساحلی کیش خواهد داشت؟ 2. راهبردهای مقابله با تأثیرات مخرب بر معماری ساحلی جزیره کیش کداماند؟
جزیره کیش
تغییرات کاربری
معماری ساحلی(گردشگری ساحلی)
محیط زیست
2021
07
25
418
439
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120672_896b9cceff990d25cf7d6505a2cc7338.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
تدوین چارچوبی جهت ارتقای تعاملات اجتماعی در معماری شهرک های صنعتی نواحی روستایی استان تهران
بهرام
مقتدر
ایرج
اعتصام
مهرداد
متین
یکی از مهمترین ویژگی های فضا، ایجاد فرصتهای لازم در جهت تعاملات اجتماعی است. هنگامی که مردم با سایر افراد جامعه در تعامل هستند، رابطه قویتری با مکان و جامعه خود احساس می کنند. این تعامل نه تنها بر روحیات اجتماعی آنها تأثیرگذار است بلکه موجب رشد و پیشرفت اقتصادی اجتماعات حاضر در آن فضاها می گردد. امروزه به فراخور شرایط اقتصادی و اجتماعی، فضاهای متفاوتی در راستای سکونت انسانی شکل گرفته است که شهرکهای کارگری- صنعتی یکی از این مکانهاست. با توجه به تازگی و شاخصه های خاص این سبک از معماری، چگونگی تعاملات اجتماعی در آنها یک مسئله است. در نواحی روستایی اطراف تهران نیز چنین شهرکهایی وجود دارد. این پژوهش بر آن است تا از طریق روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر رویکردهای کمی و کیفی به بررسی وضعیت تعامل اجتماعی در شهرکهای صنعتی اطراف تهران بپردازد و چگونگی ارتقای فضای تعامل در آنها را بررسی کند. به همین جهت دو شهرک صنعتی «عباس آباد » و «پیشوا » از میان شهرکهای صنعتی استان تهران انتخاب شدند. نمونه مورد مطالعه، قرار گرفت و پرسشنامه خبره براساس مدل ال ساعتی، تدوین و به متخصصان ارائه شد. یافتههای پژوهش حاکی از این است که افزایش کیفیت فضاهای عمومی شهرکها، طراحی مناسب به ویژه مسیرهای رفت و آمد کارکنان و کارمندان، وجود فعالیت های گردهمایی، فضاهای کانونی جهت تجمع مانند زمین بازی و یا غذاخوری ها، امکان حضور افراد در فضا و لحظاتی کنار هم بودن و ایجاد تجربه هایی مشترک را در شهرکهای صنعتی چند برابر می کند و موجب ارتقا تعاملات اجتماعی و فرهنگی در شهرکهای صنعتی می شود.اهداف پژوهش1.بررسی و تبیین چگونگی ارتقای تعاملات اجتماعی از طریق طراحی و بهسازی فضاهای عمومی در معماری شهرکهای صنعتی.2. ارائه چارچوبی جهت ارتقای تعاملات اجتماعی در معماری شهرکهای صنعتی نواحی روستایی تهران.سؤالات پژوهش1.برای ارتقای تعاملات اجتماعی در شهرکهای صنعتی چه راهکارهایی وجود دارد؟2.چه اقداماتی می توان برای ارتقای تعامل اجتماعی در فضای شهرکهای صنعتی نواحی روستایی تهران انجام داد؟
تعاملات اجتماعی
فضای کالبدی
شهرک صنعتی
نواحی روستای تهران
2020
11
21
440
450
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_121673_317b12f8ea2eb11ea1effb15ac9c4bb9.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
تطبیق شخصیت پردازی در رمان و نقاشی سنتی معاصر ایران ( با تاکید بر آثار بیژن نجدی و محمد باقر آقا میری)
ثمر
میری
مصطفی
سالاری
بهروز
رومیانی
شخصیت مهمترین پایه و اساس هر داستان است که نقش مهمّی در انتقال طرح و تم داستان دارد. داستان بر مدار آن می چرخد و بدون شخصیت هیچ داستانی شکل نمی گیرد. بیژن نجدی از جمله رمان نویسان بزرگ دوره معاصر است که رمان «یوزپلنگانی که با من دویدهاند» از مشهورترین و ماندگارترین رمان های وی در ادب فارسی است که از فصاحت و بلاغت بسیاری برخوردار است. در هنر نقاشی نیز یکی از سوژه های مورد توجه شخصیت ها و مسائل مربوط به آن است و محمدباقر آقامیری از نقاشان معاصر در این زمینه دارای آثاری است. در این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی– تحلیلی، انواع شخصیت از نظر ساختار، شیوه های شخصیت پردازی، زاویه دید، زمان و نمودهای بکار رفته از لحاظ بیرونی و درونی شخصیت ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته های این پژوهش حاکی از این است که رمان بیژن نجدی شخصّیت محور است و بیشترین تأکید آن بر روی شخصیت های اصلی داستانها می باشد. از لحاظ شیوه های شخصیّت پردازی، نویسنده بیشتر از روش غیرمستقیم سود جسته است. اکثریت شخصیت های اصلی این رمان، شخصیت های ایستا هستند. تطبیق این نوع شخصیت پردازی با آثار محمدباقر آقامیری نشاندهنده وجوه تشابه از نظر توجه به شخصیت و ابعاد آن است. اهداف پژوهش 1.بررسی جنبه های مختلف شخصیت پردازی در رمان بیژن نجدی. 2.تطبیق شخصیت پردازی در رمان بیژن نجدی و نقاشی سنتی معاصر با تأکید بر آثار محمدباقر آقامیری. سؤالات پژوهش 1.شخصیت پردازی چه نقش و جایگاهی در رمانهای بیژن نجدی دارد؟ 2.شخصیت پردازی در رمان و نقاشی سنتی معاصر ایران چه ویژگی هایی دارد؟
بیژن نجدی
محمدباقر میری
رمان معاصر
شخصیّتپردازی
نقاشی سنتی معاصر
2020
11
21
451
470
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120643_1d43212cac94a310c7b8f0ac351a03a8.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
تصویرسازی حماسی و ملی گرایانه در اشعار اخوان ثالث با رویکرد نشانه شناسی
اعظم السادات
هاشمیان شهری
محمد شاه
بدیع زاده
یکی از تحولات فکری و فلسفی در قرون اخیر جنبش ساختارگرایی است. جنبش ساختارگرایی از دهۀ 1960م. بهطور کامل بر حیات روشنفکری فرانسه مسلط گردید. ساختارگرایی یا فرمالیسم بیشتر به مطالعۀ ساختار بیرونی روایتها سوای از معنا و زیباییشناسی میپردازد و عناصر و لایههای پنهان متن چون تخیل، نشانه و ... را مورد بررسی قرار نمیدهد. یکی از جنبش های مطرح فرمالیسم، فرمالیست زبانی است که به مطالعۀ ساختار زبانی متون می پردازد. شعر به عنوان نمونه ای از ساختار زبانی نیز تحت تأثیر جنبش فرمالیست قرار گرفته است. بررسی اشعار شاعران معاصر می تواند میزان تأثیرپذیری از فرمالیست را آشکار سازد. مهدی اخوان ثالث از شاعران معاصر است که دارای مجموعه آثاری است. مسئله ای که می توان مطرح نمود بررسی ساختار زبانی اشعار اخوان از نظر رویکرد نشانه شناسی است. این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی ویژگیهای شعر اخوان ثالث بپردازد. یافتههای پژوهش نشان میدهد اخوان ثالث دارای شعری فرممدار و با ساختار زبانی منحصر به فرد است. تصویرسازی های حماسی و ملی گرایانه در اشعار اخوان ثالث در آثار او به وفور دیده می شود و ویژگی های فرمالیستی مانند آرکائیسم، هنجارگریزی، روایتمداری و باستانگرایی در اشعار اخوان ثالث وجود دارد.اهداف پژوهش1. بررسی ویژگی های شعری و ساختار زبانی در آثار اخوان ثالث.2. بررسی تصویرسازی حماسی و ملیگرایانه در آثار اخوان ثالث با تکیه بر رویکرد نشانهشناسی.سؤالات پژوهش1. آثار اخوان ثالث دارای چه ویژگیهایی برجسته است؟2. تصویرسازی حماسی و ملیگرایانه در آثار اخوان ثالث چگونه است؟
تصویرسازی حماسی و ملیگرایانه
فرمالیست
رویکرد نشانهشناسی
اخوان ثالث
2020
11
21
471
489
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_120650_b9a51f7555e8fe2577d091718b8f5872.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
تبیین و شناسایی عناصر فرهنگی مذهبی مشارکت زنان در دو انقلاب ایران و الجزایر
زهرا
سیاه سر
علی اکبر
امینی
عبدالرسول
حسنی فر
انقلاب ها در برهه های مختلفی از تاریخ در جوامع مختلف روی داده اند و هر یک به فراخور جامعه و فرهنگی که در آن شکل گرفته اند، دارای ماهیت و ایدئولوژی های متناسب با خود بوده اند. جامعه ایران نیز در سال 1357ه.ش، انقلاب اسلامی را تجربه کرد که ایدئولوژی آن، مذهب اسلام بود. به تناسب این ایدئولوژی، جامعه ایران شاهد نقش آفرینی گروه ها و اقشار مختلف، مقارن با جریان انقلاب اسلامی گردید. در این میان زنان نیز در این انقلاب دارای مشارکت بودند. در جامعه الجزایر نیز در سال 1954م، انقلاب روی داد که در این انقلاب نیز زنان نقش آفرینی داشتند. مسئله ای که اینجا میتوان مطرح کرد نقش عناصر فرهنگی و مذهبی در مشارکت زنان در جریان این دو انقلاب است و اینکه بعد از انقلاب زنان چه جایگاهی در این جوامع یافتند؟ این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های کتابخانه ای به رشته تحریر در آمده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که زنان در ایران با حضور در مراسم های فرهنگی نقش محوری در ایجاد سازماندهی و همراهی در جریان انقلاب ها داشته اند. در ایران و الجزایر حقوق زن موضوع بحث های جدی، با ماهیت سیاسی- دینی شده است. عموماً زنان روشنفکر ایرانی بعد از انقلاب ایران یک نمونه قدرتمند از فعالیتهای جنسیتی را در چهارچوبی اسلامی فراهم کردند. با این حال به علت تسلط برخی گزاره های فرهنگی و مذهبی نقش و حضور زنان در جوامعی چون ایران و الجزایر بعد از پیروزی انقلاب محدود بود.اهداف پژوهش:1.بررسی عناصر فرهنگی و مذهبی مشارکت زنان در انقلاب اسلامی ایران و الجزایر.2.بررسی جایگاه و نقش زنان در گفتمان های بعد از انقلاب.سؤالات پژوهش:1.چه عناصر فرهنگی و مذهبی در مشارکت زنان در انقلاب اسلامی ایران و انقلاب الجزایر نقش داشت؟2. زنان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و انقلاب الجزایر چه نقش و جایگاهی در جامعه داشتند؟
انقلاب اسلامی ایران
انقلاب الجزایر
مشارکت زنان
عناصر فرهنگی و مذهبی
2020
11
21
490
505
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_130106_b9ace600bd1abe88304c85414e385cdb.pdf
مطالعات هنر اسلامی
1735-708X
1735-708X
1399
17
39
ذخایر معنوی کهن ایرانی و فرق شیعی با تاکید بر معابد مسلک اهل حق
محمد
کاپله
ابولقاسم
اسماعیل پور مطلق
رضا
شعبانی صمغ آبادی
ادیان در تاریخ جهان مسیر پر فراز و فرودی را طی کرده است. در این سیر، آمیختگی مذاهب و انگارههای آن با یکدیگر نیز روی داده است. تاریخ ایران نیز، شاهد پیدایش ادیان و فرق مذهبی متفاوت بوده است. یکی از گرایشهای مذهبی در جامعه ایران، تصوف و گرایشهای صوفیانه است. بررسی ها نشان میدهد تصوّف و عرفان مکتبی نوظهور و تقلیدی نیست گرچه به آن پسوند اسلامی داده باشند زیرا نه تنها در دین مبین اسلام، تصوّف و عرفان وجود ندارد بلکه اکثر علمای دینی با اینگونه مکاتب، مخالفت نیز دارند و در این میانه نیز بعضی از «متألّهین» برای تبرئه خود بجای «صوفی و تصوّف» از لفظ «عارف و عرفان» استفاده نموده و مینمایند پس چگونگی پیدایش تصوّف و عرفان و ماهیت آن نیازمند بررسی است. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های کتابخانه ای و انجام مصاحبه های شفاهی انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که به علّت پیوستگی زنجیروار ادیان با یکدیگر، تصوّف و عرفان اسلامی پدیدهای است از آیین کهن میترایی است. با بررسی معابد اهل حق و ساختار و مختصات آن می توان به این مسئله پی برد. اهداف پژوهش: 1. واکاوی و بازشناسایی ماهیت تصوف و عرفان در ایران. 2. بررسی ذخایر معنوی کهن ایرانی و فرق شیعی با تأکید بر معابد مسالک اهل حق. سؤالات پژوهش: 1. تصوف و عرفان در ایران دارای چه ماهیت و پیشینه تاریخی است؟ 2. ذخایر معنوی کهن ایرانی و شیعی چه بازتابی در معابد مسالک اهل حق داشته است؟
قرآن کریم
آیین میترایی
تصوّف و عرفان
معابد اهل حق
2021
07
25
506
526
https://www.sysislamicartjournal.ir/article_130107_63b41acd787dda637ca90e7529dbd81e.pdf