سیاست‌های فرهنگی – هویتی پروژه‌های معماری با تأکید بر شهرک اکباتان تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معماری، واحد بین الملل کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، کیش، ایران.

2 گروه معماری، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 گروه شهرسازی، دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

معماری، در طول تاریخ، تجسمی از آرمان ­های فرهنگی جوامع بشری بوده و بر اساس این آرمان ­ها، محیط­ های زیستی ساخته‌ شده به دست افراد مختلف، به صورت یک تمامیت با هویت خاص خود در آمده است. به نظر می ­رسد با وقوع مدرنیسم و جهانی‌ شدنِ معماری، مفاهیم هویتی فرهنگی معماری به مفهومی متغیر و پیچیده بدل و به چالش کشیده شده است. از این­رو مقاله‌ ی حاضر بر آن است رابطه‌ ی بین سیاست­ های فرهنگی–هویتی و کیفیتِ محیط ­های مسکونی را تحلیل و تفسیر نماید. بدین منظور با انتخاب شهرک اکباتان تهران، به عنوان نمونه‌ ی مورد مطالعه، به سنجش کیفیت خانه ­های مسکونی در فاز 1و2 این شهرک پرداخته شده است. روش تحقیق برمبنای تحلیل رگرسیونی چند متغیره‌ ی سلسله مراتبی و مدل استفاده شده در فرایند تحلیل نیز به مدل تجربی سنجش کیفیت محیط سکونت موسـوم اسـت. ایـن مدل دارای ساختاری سلسله مراتبی و متشکل از معیارهایی است که مبنای تنظیم پرسشنامه ‌ی تحقیق قرار گرفته و براساس رعایت معیارهای هویت اجتماعی-فرهنگی مورد نظر امتیازدهی شده است (ما بین 1 تا 5). نتایج بررسی‌ ها حاکی از آن است که کیفیت محیط بیرونی مجتمع‌ های مسکونی فاز 1 (5>62/2>1) و فاز 2 (5>88/2>1) شهرک اکباتان مطابق با هویت اجتماعی-فرهنگی، پایین ‌تر از حد متوسط است. حال آنکه کیفیت محیط داخلی واحدهای مسکونی مطابق با همان اصول، در وضعیت خوبی قرار دارد (فاز1 (5>08/4>1) و فاز 2 (5>18/4>1)). هم‌چنین هر دو فاز به لحاظ رعایت اصول و معیارهای هویت اجتماعی-فرهنگی همسو و شبیه به یکدیگر هستند.

هدف پژوهش:
1. تبیین رابطه­ ی بین مقوله­ های فرهنگی-هویتی و کیفیت فضای معماری.
2. بررسی سیاست­ های فرهنگی-هویتی در خانه ­های مسکونی فاز 1  و 2  شهرک اکباتان و سنجش کیفیت خانه­ های مسکونی در آن.

سئوالات پژوهش:
1. چه رابطه­ ای بین مقوله­ های فرهنگی-هویتی و کیفیت فضای معماری وجود دارد؟
2. سیاست­ های فرهنگی-هویتی در خانه ­های مسکونی فاز 1  و 2 شهرک اکباتان به چه صورت نمود یافته­ و چه تأثیری در کیفیت این خانه­ ها داشته ­اند؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Cultural-Identity Policies of Architectural Projects with Emphasis on Ekbatan Town of Tehran

نویسندگان [English]

  • Hamideh Estarabi Ashtiani 1
  • Iraj Etesam 2
  • Hamid Majedi 3
1 Department of Art and Architecture, Kish International Branch, Islamic Azad University. Kish, Iran.
2 Department of Art and Architecture, Science Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Urban Development Group, Department of Civil Engineering, Architecture and Art, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Throughout history, architecture has been the embodiment of the cultural ideals of human societies, and based on these ideals, the living environments created by different individuals have become a whole with its own identity. It appears that with the advent of modernism and the globalization of architecture, the concepts of architectural cultural identity have developed a changing and complex concept which is constantly challenged. Therefore, the present article intends to analyze and interpret the relationship between cultural-identity policies and the quality of residential environments. For this purpose, by selecting Ekbatan town of Tehran, as a sample, the quality of residential houses in phases 1 and 2 of this town has been assessed. The research method is based on hierarchical multivariate regression analysis and the model used in the analysis process is also called the experimental model of measuring the quality of the living environment. The desired socio-cultural is rated (we are between 1 and 5). The results of the studies indicate that the quality of the external environment of the residential complexes of Phase 1 (1> 62.62) and Phase 2 (1> 2.88> 5) of Ekbatan town is lower than average according to the socio-cultural identity. However, the quality of the indoor environment of residential units in accordance with the same principles is in good condition (Phase 1 (5> 08/04) and Phase 2 (5> 18/4> 1)). Also, both phases are similar and similar to each other in terms of observing the principles and criteria of socio-cultural identity.
Research aims:
1. To enlighten the relationship between cultural-identity categories and the quality of architectural space.
2. To study the cultural-identity policies in residential houses of phase 1 and 2 of Ekbatan town and to assess the quality of its residential houses.
Research questions:
1. What is the relationship between cultural-identity categories and the quality of architectural space?
2. How are the cultural-identity policies reflected in the residential houses of Phase 1 and 2 of Ekbatan town and what effects have they had on the quality of such houses?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental Quality
  • Identity-Cultural Policies
  • Regression Analysis
  • Hierarchical Multivariate
  • Ekbatan Town

مراجع

اشرفی، امیرحسین. (1383). مرکز اجتماعی فرهنگی شهرک اکباتان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تهران.
باقری دولت‌آبادی؛ سنگ سفیدی، محمدرضا. (1389). "نقش انگاره‌های دینی در سیاست: عرضی یا ماهوی". حقوق عمومی، شماره 29، 80-53.
بهرامی‌نژاد، فاطمه؛ کابلی، محمدهادی. (1398). "مهندسی فرهنگی در شکل‌گیری الگوی معماری اسلامی". مطالعات هنر اسلامی، شماره‌ی 36، 27-46.
بهزادفر، مصطفی؛ طهماسبی، ارسلان. (1392). "شناسایی و ارزیابی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر تعاملات اجتماعی تحکیم و توسعه‌ی روابط شهروندی در خیابان‌های شهری: نمونه‌ی مورد مطالعه سنندج"، باغ نظر، شماره 28، 28-17.
بهشتی، سید محمد. (1393). "هویت ایرانی". هنر گلستان، شماره 11، 21-8.
بهمنی خدنگ، محمدرضا؛ ایوبی، حجت‌الله و مولایی آرانی، مهدی. (1395). "بررسی تطبیقی سیاست‌گذاری فرهنگی در کشورهای اسلامی (مورد مطالعه: ترکیه و مصر) دین و سیاست فرهنگی". شماره 1، 34-7.
توسلی، محمد. (1391). "شهر: مرکزی برای فرهنگ". هنرهای زیبا، شماره 7، 29-21.
توکلی کازرونی، مهدی؛ کشمیری، هادی. (1396). "سنجش مؤلفه‌های معمارانه بلندمرتبه‌سازی با تأکید بر هنر معماری ایران، نمونه‌ی موردی شهر شیراز". مطالعات هنر اسلامی، شماره‌ 26، 120-105.
جوادی، مهسا. (1394). "درآمدی بر مفهوم هویت محیط انسان ساخت به وسیله مؤلفه‌های مکان، فضا و کالبد". مدیریت شهری، شماره‌41، 159-139.
راپاپورت، آموس. (1366). منشأ فرهنگی مجتمع‌های زیستی. ترجمه راضیه رضازاده، تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه علم و صنعت ایران.
رستم‌پور، کاوه؛ مسافرزاده، غزال و نظیف، حسن. (1393). "تحول هویت اجتماعی، پیامد معماری و شهرسازی نوگرا در شهرهای نفتی خوزستان". شماره‌29، 22-11.
شهرام‌نیا، امیرمسعود؛ چلمقانی، مرضیه. (1390). "سیاست‌گذاری فرهنگی در ایران دوران اصلاحات از منظر انتقادی". پژوهش‌های سیاسی، شماره‌2، 24-9.
عیسی‌زاده، کوثر. (1395). "تحلیل شناخت تأثیر فرهنگ بر کالبد و طراحی شهرها با تأکید بر نظریه‌های فرهنگی طراحی مجتمع‌های زیستی". مدیریت شهری، شماره‌ 46، 96-71.
فیض‌آبادی، محمود؛ رفیع اردکانی، مریم. (1394). "بیان هویت در معماری معاصر ایران با تأکید بر سازه‌گرایی". مجموعه مقالات دومین کنگره بین‌المللی افق‌های نو در معماری و شهرسازی.
حجت، عیسی. (1384). "هویت انسان‌ساز، انسان هویت‌پرداز (تأملی در رابطه هویت و معماری)". هنرهای زیبا، شماره 24، 62-55.
کریم‌زاده، علی؛ شهریاری، سید کمال‌الدین و اردشیری، مهیار. (1396). "تبیین سیاست‌های فرهنگی تأثیرگذار بر بازآفرینی شهری فرهنگ ‌محور (با تأکید بر تجارب بازآفرینی شهری استانبول ترکیه). هویت شهر، شماره‌29، 106-95.
گودرزی سروش،‌ محمد مهدی؛ گودرزی سروش، خلیل. (1392). "بازشناسی مفهوم هویت در فضای شهری (نمونه‌ی موردی: خیابان بوعلی همدان)". مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره 11، 107-101.
گودرزی، سایه و مفیدی شمیرانی، سیدمجید. (1392). "بررسی نقش تغییر محله به مجتمع‌های مسکونی در افزایش ناهنجاری‌های روانی، نمونه موردی شهرک اکباتان". دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب.
مشکینی، ابوالفضل؛ زیاری، کرامت‌الله و حیانی، عقیل. (1394). "ارزیابی هویت اجتماعی در محله‌های شهری (مطالعه‌ی موردی: محله اوین شهر تهران)". پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره‌ 4، 607-598.
معظمی، منوچهر؛ حجت، عیسی. (1396). "ریشه‌های گسست و گم‌گشتگی فرهنگی در معماری معاصر ایران". آرمانشهر، شماره‌21، 112-103.
نقره‌کار، عبدالحمید؛ حمزه‌نژاد، مهدی و فروزنده، آیسان. (1388). "راز جاودانگی آثار معماری (تحلیلی بر نگرش‌های نوگرا و فرانوگرا و رویکردهای فراگیرتر)". باغ نظر، شماره 12، 44-31.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار