ترویج سبک زندگی اجتماعی با استناد بر قرآن و سنت و با تاکید بر هنرهای تصویری در رسانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، ساری، ایران.

2 استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، ساری، ایران.

3 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

4 استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

5 دانشیار گروه تولید، دانشگاه صداوسیما تهران ، ایران.

چکیده

از دیدگاه اسلام، اجتماع یا محیط اجتماعی از مهم­ترین عوامل و بسترهایی است که شخصیت انسان در آن شکل می­گیرد. محیط اجتماعی  در جوامع مختلف همواره در حال دگردیسی و هماهنگی با مقتضیات زمانی و مکانی است. امروزه در جهان ارتباطات و عصر تبلیغات، رسانه، جایگاه مهمی در ترسیم آرمان­ها و فرهنگ اجتماعی دارد. شبکه­های گسترده جهانی در شکل­دهی به افکار عمومی نقش مهمی دارند. دین اسلام همواره به سبک زندگی اسلامی توجه داشته و برای جنبه­ های زندگی انسان رهنمودهایی را ارائه کرده است که می­تواند انسان را در مسیر رشد قرار دهد. کارگزاران جامعه و اندیشمندان حوزه ­های رفتاری و اجتماعی با توجه به تحولات سریع جامعه و عواملی مانند پیدایش شیوه ­های جدید زندگی، دگرگونی نگرش­ها و هنجارهای زندگی و پدیدار شدن مسائل اخلاقی-اجتماعی، توجه ویژه­ای به لزوم ترویج  سبک زندگی اجتماعی مورد نظر فرهنگ اسلامی داشته ­اند. مسئله ­ای که اینجا مطرح می­گردد نقش کاربست هنرهای تصویری در ترویج سبک زندگی اجتماعی با استناد به قرآن و سنت است. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی در صدد دستیابی به الگویی برای ترویج سبک زندگی اجتماعی اسلامی با رسانه به عنوان یکی از ابزارهای نوین ارتباطی است. در این راستا، پژوهش حاضر با رویکرد راهبردی و با هدف تعیین نقش قرآن و سنت بر سبک زندگی اجتماعی مردم در رسانه به این نتایج دست یافته که رسانه به دلیل اثرگذاری بر ساحت­های گوناگون زندگی منطقه خود، نقشی فراتر از تولید برنامه دارد. از این رو، پای­بندی به دین و نهادینه ساختن ارزش های اسلامی و حذف برنامه­ های ضد دینی از مدار رسانه، بسیار با اهمیت است.

اهداف پژوهش:
1.واکاوی الگوهای مورد نظر زندگی اجتماعی در فرهنگ اسلامی با تأکید بر قرآن و سنت.
2. بررسی نقش هنرهای تصویری و رسانه در ترویج سبک زندگی اجتماعی مطابق فرهنگ اسلامی.

سؤالات پژوهش:
1.در فرهنگ اسلامی چه معیارهایی برای سبک زندگی اجتماعی برای افراد وجود دارد؟
2. هنرهای تصویری و رسانه در جامعه امروزی چه نقشی در ترویج سبک زندگی اجتماعی مطابق با قرآن و سنت دارند؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Endorsing a Social Lifestyle Based on the Qur'an and Sunnah and Emphasizing the Visual Arts in the Media

نویسندگان [English]

  • Rahmat Razaghi 1
  • Mohsen Nooraei 2
  • Zeynab Hoseini 3
  • Seyed Mohsen Mosavi 4
  • Hasan Khojaste Bagherzadeh 5
1 PhD student, Department of Quran and Hadith, Mazandaran University, Sari, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Mazandaran University, Sari, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Mazandaran University, Babolsar, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Mazandaran University, Babolsar, Iran.
5 Assistant professor at Production Department of Voice of Science university, Tehran, Iran.
چکیده [English]

From the Islamic point of view, society or communal environment is one of the most imperative factors and contexts in which human personality is formed. The social environment in diverse societies is constantly changing and adapting to the requirements of time and place. In today's world of communication and the age of propaganda, the media has an important place in depicting social ideals and culture. Wide global networks play a central role in shaping public opinion. The religion of Islam has always paid attention to the Islamic way of life and has provided guidelines for aspects of human life that can guide man on the path of growth. Community agents and intellectuals in the fields of behavior and society, due to the rapid changes in society and factors such as the emergence of new ways of life, changing attitudes and norms of life and the emergence of socio-ethical issues, pay exceptional consideration to the need to promote lifestyle; moreover, they have experienced the desired society of Islamic culture. The issue raised here is the role of the application of visual arts in promoting a social lifestyle based on the Qur'an and Sunnah. The present study applies a descriptive and analytical method to achieve a model for promoting Islamic social lifestyle with the media as one of the new communication tools. In this regard, the present study with a strategic approach and with the aim of determining the role of Quran and Sunnah on people's social lifestyle in the media has reached the conclusion that the media has a role beyond program production due to its impact on various areas of life. Hence, adhering to religion and institutionalizing Islamic values ​​and removing anti-religious programs from the media are imperative.
Research aims:
1. Analysis of the desired patterns of social life in Islamic culture with emphasis on the Qur'an and Sunnah
2. Investigating the role of visual arts and media in promoting social lifestyle according to Islamic culture
Research questions:
1. In Islamic culture, what are the criteria for a social lifestyle for individuals?
2. What is the role of visual arts and media in today's society in promoting a social lifestyle in accordance with the Qur'an and Sunnah?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social lifestyle
  • Quran and Sunnah
  • Visual arts
 آشنا، حسام ­الدین. (1380). "مخاطب ­شناسی رسانه". نشریه پژوهش و سنجش، ش 26، صص29-19.
الفت، سعیده؛ سالمی، آزاده. (1391). "مفهوم سبک زندگی". فصلنامه مطالعات سبک زندگی، سال اول، ش1، صص37-9.
بنی هاشمی، سید محسن؛ خلیلی، زهرا. (1392). "زندگی روزمره بدون تلویزیون و جایگزین ­های تلویزیون در زندگی". فصلنامه رادیو و تلویزیون، ش20، صص188-157.
تافلر، آلوین. (1375). جنگ و پاره جنگ. تهران: اطلاعات.
خوشنویس، ناهید. (1389). "رسانه و سبک زندگی". ماهنامه­ی علمی تخصصی انجمن روابط عمومی ایران، شماره 73، صص18-9.
چینی، دیوید. (1378). سبک زندگی. ترجمه علیرضا چاوو، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
دادگران، سید محمد. (1384). مبانی ارتباط جمعی. چاپ هشتم، تهران: نشر مروارید و فیروزه.
صداقت، محمد عارف. (1394). سبک زندگی اسلامی در خانواده. تهران: موسسه بوستان کتاب.
عیوضی، غلامحسین. (1388). "سبک زندگی تلویزیونی و مصرف". فصلنامه فرهنگی دفاعی زنان و خانواده، ش 16، صص167-143.
فاضلی، محمد. (1386). "تصویری از سبک زندگی فرهنگی جامعه­ی دانشجویی". فصلنامه تغییرات فرهنگی، ش 4، صص198-175.
کاویانی، محمد. (1388). "طرح نظریۀ سبک زندگی بر اساس دیدگاه اسلام و ساخت آزمون سبک زندگی اسلامی و بررسی ویژگی­های روانسنجی آن". پایان­نامه مقطع دکتری دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
کاویانی، محمد. (1394). درسنامه سبک زندگی اسلامی (با رویکرد تجویزی). پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم: 1394.
کاویانی، محمد. (1384). سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
کریمی، سعید.(1382). رسانه ­ها و راه­ های تقویت مشارکت مردم در صحنه­های سیاسی و اجتماعی. قم: بوستان کتاب.
محسنیان ­راد، مهدی. (1385). ایران در چهار کهکشان ارتباطی: سیر تحول تاریخ ارتباطات در ایران از آغاز تا امروز. تهران: انتشارات سروش.
معتمد نژاد، کاظم. (1386). وسایل ارتباط جمعی (چاپ پنجم). تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
مهدوی ‌کنی، محمد ‌حسین. (1387). دین و سبک زندگی. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
مهدوی ­نژاد، محمد جواد. (1388). سبک زندگی پایدار (مجموعه مقالات همایش فرهنگ تولید و مصرف پایدار در زندگی شهری) تهران: نشر شهر تهران (وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران).
ویلیامز، کوین. (1386). درک تئوری رسانه. ترجمه رحیم قاسمیان، تهران: نشر ساقی.