ارائه راهبردهای بهینه جهت مقابله با پیامدهای زیست محیطی آینده در معماری ساحلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه معماری، د‌‌‌‌‌‌انشگاه آزاد‌‌‌‌‌‌‌ اسلامی، واحد‌‌‌‌‌‌‌ علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

2 استاد گروه معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه شهرسازی،د‌‌‌‌‌‌انشگاه آزاد‌‌‌‌‌‌‌ اسلامی، واحد‌‌‌‌‌‌‌ علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

4 استاد دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

امروزه محیط زیست و معضلاتی که آن را تهدید می­ کند، یکی از مهم­ترین چالش­ های پیش رو در جوامع مختلف است. بنابراین، این مسئله ابعاد مختلف طرح­ های و ایده­ های نو در جامعه را تحت شعاع قرار می­ دهد. معماری به عنوان یکی از ساختارهایی که ارتباط نزدیکی با زمین و چهره طبیعیت دارد، می ­تواند نقش مهمی در مسائل زیست محیطی داشته باشد. جزیره کیش یکی از مناطق مهم و استراتژیک در جغرافیای کنونی ایران است که مورد توجه بخش گردشگری و  فرهنگی است. لذا بررسی معماری  ساحلی در آن  و چالش ­های زیست محیطی که با آن مواجهه است، مسئله مهم و قابل ارزیابی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش و ماهیت جزء پژوهش های توصیفی - تحلیلی می­ باشد. در این پژوهش ضمن شناخت مقدماتی از گردشگری ساحلی به بررسی نقش گردشگران و تأثیرات زیست محیطی پروژه ­های مرتبط با آن در تخریب محیط زیست و معماری ساحلی جزیره کیش پرداخته شده است. در این پژوهش اطلاعات جمع­آوری شده به کمک مدل تحلیلی SWOT مورد پردازش و تجزیه و تحلیل قرار گرفته ­اند. یافته­ های پژوهش نشان می ­دهد براساس ماتریس ارزیابی عوامل داخلی نشان می ­دهد که عوامل داخلی در امر گردشگری و معماری ساحلی واکنش مناسبی نداشته است و از قوت­ها در مقابل ضعف­ها به طور مناسبی استفاده نشده است. همچنین بررسی ماتریس ارزیابی عوامل خارجی نشان می ­دهد ارگان­ها و گردشگران در امر معماری و گردشگری ساحلی نسبت به عوامل خارجی واکنش نسبتاً مناسبی داشته ­اند و علی­رغم ضعف درونی، می ­توان با استراتژی­های تعاملی، مبتنی بر ماتریس تعیین راهبرد بهینه، از فرصت­های موجود در جهت رفع موانع استفاده نمود.

اهداف پژوهش:
1.بررسی قوت­ها، ضعف­ها، فرصت­ها و تهدیدهای موثر بر معماری ساحلی
2.یافتن راهبردهای بهینه جهت بهبود کیفی معماری ساحلی در کیش

سؤالات پژوهش:
1. عوامل زیست محیطی پروژه­ های مرتبط با گردشگری، چه تأثیری در معماری ساحلی کیش خواهد داشت؟
2. راهبردهای مقابله با تأثیرات مخرب بر معماری ساحلی جزیره کیش کدام­­اند؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Optimal Strategies Allocating Future Environmental Consequences in Coastal Architecture

نویسندگان [English]

  • Ali Rezza Moshabaki Isfahani 1
  • Iraj Etesam 2
  • Hamid Majedi 3
  • Seyed Mostafa Mokhtabad Amreei 4
1 PHD student at Department of Architecture, Islamic Azad University, Science and Research branch, Tehran, Iran.
2 Professor at Department of Architecture, Faculty of fine arts, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Assistant professor at Department of Urbanism, Faculty of Architecture and Art, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran.
4 Professor at Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Today, the environment and its threatening problems is one of the most vital challenges facing diverse societies. Therefore, this issue overshadows various dimensions of new plans and ideas promoting within the society. Architecture, as one of the structures that is closely related to the earth and the face of nature, can play a chief role in environmental issues. The Kish Island, considered by the tourism and cultural sector, is one of the most central and strategic areas in the current geography of Iran; therefore, the study of coastal architecture and the environmental challenges is an essential and evaluable issue. The present research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical research in terms of method and nature. In this study, while introducing coastal tourism, the role of tourists and the environmental effects of related projects in the destruction of the environment and coastal architecture of Kish Island have been studied. Moreover, the collected data have been processed and analyzed using the SWOT analytical model. Findings confirm that based on the internal factors evaluation matrix, internal factors have not reacted well in tourism and coastal architecture and strengths and weaknesses have not been applied appropriately. Also, the study of external factors evaluation matrix shows that organizations and tourists in coastal architecture and tourism have reacted relatively well to external factor; and despite internal weakness, with the use of matrix-based interactive strategies based on the optimal strategy, the existing opportunities can be applied to remove obstacles.
Research aims:
1. Examining the strengths, weaknesses, opportunities and threats affecting coastal architecture
2. Finding optimal strategies to improve the quality of coastal architecture in Kish
Research questions:
1. What effect will the environmental factors of tourism-related projects have on the coastal architecture of Kish?
2. What are the strategies to deal with the destructive effects on the coastal architecture of Kish Island?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kish Island
  • Applicable changes
  • Coastal Architecture (Coastal Tourism)
  • Environment
افشار سیستانی، ایرج. (1370). جزیره کیش و دریای پارس: مجموعه‌ای از اوضاع طبیعی، جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی و اقتصادی جزیره کیش. تهران: جهان معاصر.
امیدوار، پگاه. (1379). ارزیابی زیست محیطی توریسم در جزیره کیش و ارائه راهکارهای مدیریت نوار ساحلی. پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست.
اولادی قادیکلایی، جعفر. (۱۳۸۵). مقدمه ای بر طبیعت گردی.  مازندران: انتشارات دانشگاه مازندران.
باقی­پور، محمدرضا؛ امیر گندمکار و خادم­الحسینی، احمد. (۱۳۹۲)."گردشگری ساحلی و در جزیره کیش و آثار زیست محیطی". دومین همایش ملی حفاظت و برنامه­ریزی محیط زیست، همدان: شرکت هم اندیشان محیط زیست فردا.
بروجنی، حمید؛ نیک­بین، مهنا. (1391)."سنجش پایداری توسعه گردشگری در جزیره کیش". فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، 168-137.
پاپلی یزدی، محمد حسین؛ سقایی، مهدی. (۱۳۸۹). گردشگری (ماهیت و مفاهیم). تهران: انتشارات سمت.
حیدری، علیرضا. (1378). مجتمع توریستی جزیره کیش. پایان‌نامه کارشناسی ارشد معماری و شهرسازی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی تهران.
دانه‌کار، افشین؛ مجنونیان، هنریک. (1383). "معیارهای پیشنهادی برای ارزیابی مناطق ساحلی ـ دریایی به منظور تعیین مناطق حفاظت ساحلی ـ دریایی ایران (مطالعه موردی: ارزیابی مناطق تحت حفاظت سواحل دریای خزر)". فصلنامه محیط‌شناسی، شماره 35، 150-130.
رمضان­نژاد، یاسر؛ رکن­الدین افتخاری، عبدالرضا و پورطاهری، مهدی. (1395)."سنجش نگرشی اثرات گردشگری ساحلی بر توسعه پایدار روستاهای ساحلی استان گیلان". فصلنامه علمی پژوهشی آمایش جغرافیایی فضا، شماره20.
طبیبیان، منوچهر. (1384). بررسی پتانسیلهای اکوتوریـسم در پهنـه هـای روسـتایی ایـران. تهران: طرح پژوهشی دانشگاه تهران.
سرابی، فریبا. (1378). "پیامدهای زیست محیطی توسعه توریسم". مجله محیط زیست، شماره 29، 75-65.
کاظمی، مهدی. (۱۳۸۷). مدیریت گردشگری. تهران: انتشارات سمت.
کریمی، جعفر؛ محبوب­فر، محمدرضا. (1391). تکنیک­ها و مدل­های برنامه­ریزی توریسم. اصفهان: انتشارات ارکان دانش.
مهندسین مشاور سازه­پرداز ایران. (1386). طرح جامع مدیریت سواحل و محیط زیست جزیره کیش. جلد اول و دوم، کیش: سازمان منطقه آزاد کیش، معاونت عمرانی و امور زیربنایی.
مهندسین مشاور گنو. (1373)،. طرح جامع جزیره کیش. جلد اول، کیش: سازمان منطقه آزاد کیش.
مجاهد، فرزانه. (1389). تجزیه و تحلیل فرایندهای ژئومورفیک مؤثر بر تحول خطوط ساحلی جزیره کیش.  پایان‌نامه کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد.
میسون، پیتر. (۱۳۸۷). گردشگری: اثرات، برنامه­ریزی و مدیریت. ترجمه روزبه میرزایی، تهران: نشر ترمه.                                                                                                                           
Swarbrooke, j. (1991)." sustainable tourism management". UK: CABI Publishing.