تحلیل کتاب فارسی پایه هفتم در مقایسه با کتاب هنر از نظر قابلیت ها و مهارت های ارتباطی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران

2 گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه ، ایران

3 عضو مدعو گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران.

4 دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران.

10.22034/ias.2020.253118.1398

چکیده

در میان مراتب تحصیلی، مقطع متوسطه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چراکه در این برهه از زمان دانش‌آموزان افزون بر ورود به مقطع جدید، از لحاظ رشد عاطفی، اخلاقی و اجتماعی نیز در مرحلۀ جدیدی قرار می‌گیرند. در میان دروس مقطع متوسطه، درس ادبیات فارسی از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار است؛ چراکه ادبیات، طیف تمام یادگیری‌های ماست و ازطریق آن اندیشه‌ها پرورش می‌یابد و افراد می‌توانند درک درستی از مسائل اجتماعی داشته باشند. از این‌رو تدوین برنامۀ درسی کتاب‌های فارسی در چارچوب اهدافی که مخاطب را به سوی آن‌ها سوق می‌دهد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این میان، کتاب فرهنگ و هنر مقطع پایۀ هفتم نیز از منابع اطلاعاتی مفید در این دورۀ تحصیلی است. در برنامه‌های درسی کتب گوناگون مواردی وجود دارد که به اذعان برخی از صاحب‌نظران در حوزه برنامه درسی ممکن است با نیازها و تحولات اجتماعی، فرهنگی و ... جامعه هم‌خوانی نداشته و منسوخ شده است که به آن برنامه درسی زائد می‌گویند. نظر به اهمیت این دو گونه از انواع برنامۀ درسی و نیز جایگاه ویژۀ ادبیات فارسی در مقطع متوسطه، در پژوهش حاضر که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است، به تحلیل کتاب‌ فارسی پایۀ هفتم بر اساس مبانی برنامۀ درسی پوچ و زائد پرداختیم. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بیش‌تر مباحث درسی این کتاب در زمرۀ برنامۀ درس پوچ و زائد قرار می‌گیرند و فاقد جذابیت‌های ادبی برای معلمان و دانش‌آموزان هستند. از سوی دیگر کتاب هنر پایۀ هفتم با توجه به مقتضیات بصری و محتوا، نسبت به کتاب فارسی قابلیت بیشتری از نظر مهارت‌هایی ارتباطی دارد.
اهداف پژوهش:

بررسی محتوای کتاب فارسی پایه هفتم ازنظر قابلیت‌های ارتباطی و جذابیت.
مقایسه کتاب فارسی و هنر پایه هفتم از نظر مهارت‌های ارتباطی.

سؤالات پژوهش:

محتوای کتاب فارسی پایۀ هفتم از نظر جذابیت و قابلیتهای ارتباطی چگونه است؟
کتاب فارسی و هنر پایه هفتم از نظر مهارت‌های ارتباطی چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی دارند؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the seventh grade Persian book in comparison with the art book in terms of communication capabilities and skills

نویسندگان [English]

  • Zahra Taziki 1
  • Mahmoud Firouzimoghaddam 2
  • Abass Khierabadi 3
  • Hosein Momenimahmoei 4
1 PhD Student in Persian Language and Literature, Torbat Heydariyeh Branch, Islamic Azad University, Torbat Heydariyeh, Iran.
2 Department of Persian Language and Literature, Torbat Heydariyeh Branch, Islamic Azad University, Torbat Heydariyeh, Iran
3 Invited member of Persian Language and Literature Department, Torbat Heydariyeh Branch, Islamic Azad University, Torbat Heydariyeh, Iran.
4 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Torbat Heydariyeh Branch, Islamic Azad University, Torbat Heydariyeh, Iran.
چکیده [English]

Among the educational levels, high school is of special importance, because at this point in time, in addition to entering a new level, students are at a new stage in terms of emotional, moral and social development. Among high school courses, Persian literature course is of special importance; Because literature is the spectrum of all our learning and through it ideas are nurtured and people can have a good understanding of social issues and also get acquainted with the culture of the present and the past;Therefore, compiling the curriculum of Persian books in the framework of the goals that lead the audience to them is of special importance. One type of curriculum is the absurd curriculum, which shows how successful the curriculum authors have been in developing it.When the curriculum planning system does not intentionally present or teach certain concepts and issues, or the content presented in the textbook is not commensurate with the intellectual age of the students, or what the students read but cannot put into practice, it means The curriculum has been absurd. At the same time, there are cases in various textbooks that, according to some experts in the field of curriculum, may not be compatible with the needs and social, cultural, etc. developments of society and are obsolete, which is called redundant curriculum.Considering the importance of these two types of curricula and the special place of Persian literature in high school, in the present

کلیدواژه‌ها [English]

  • Seventh grade Persian book
  • null curriculum
  • sabre toothed curriculum
تقی‌آبادی و همکاران. (1394). «تحلیل محتوای کتاب فرهنگ و هنر پایه هفتم دوره اول متوسطه براساس الگوی خلاقیت گیلفورد»، اولین همایش بین‌المللی نوآوری و تحقیق در هننر و علوم انسانی.
حسینی لرگانی، سیّده مریم؛ فتحی واجارگاه، کوروش. (1397). «مفهوم‌سازی برنامه درسی زائد در نظام آموزش عالی ایران». پژوهش در برنامه‌ریزی درسی (دانش و پژوهش در علوم تربیتی-برنامه‌ریزی درسی). دوره 15، شماره30 (پیاپی57)، صص27-1.
سینی لرگانی، سیّده مریم، فتحی و اجارگاه، کوروش، زرافشانی، کیومرث. (1394). «طراحی الگوی سنجش برنامه درسی زاید در نظام آموزش عالی ایران». فصلنامه پژوهش در نظام آموزشی. دوره 8، شماره27، صص 174-149.
رحمان‌پور، محمّد؛ نیلی، محمّدرضا. (1394). «بررسی تطبیقی برنامه درسی ادبیات در مقطع متوسطه ایران با شش کشور اروپایی». نشریه‌ آموزش و ارزش‌یابی. دوره 8، شماره 32، صص60-41.
رنجبری، م. (1394). «نقد، تحلیل و بررسی فارسی پایه‌ هشتم دوره‌ متوسطه‌ اوّل به همراه ارائه پیشنهادات و راهکارها». فصلنامه اورمزد، ضمیمه‌ شماره 22، صص12-4.
سلیمان‌پور، جواد. (1387). «جهانی‌شدن و برنامه درسی پوچ». هشتمین همایش انجمن مطالعات برنامه درسی، تهران.
صفری، محمود؛ قورچیان، نادرقلی. (1396). «تحلیلی بر برنامه درسی پوچ در محتوای آموزشی». پژوهش در برنامه‌ریزی درسی. دوره 14، شماره 54، صص 74-66.
فکری، مسعود. (1390). کتاب المعلم. تهران: کانون زبان ایران.
قادری دوست، الهام و دانای طوسی، مریم. (1389). «مطالعه اهداف و مؤلفه‎های آموزش مهارت‌های زبانی(خواندن، نوشتن، گوش دادن و سخن‌گفتن) در برنامه درسی زبان فارسی دوره متوسطه ایران»، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره 35، صص65-23.
قاسم‌پور، حسین. (1383). «بررسی تطبیقی دیدگاه‌ها، رویکردها و روش‌های برنامه درسی زبان‌آموزی و ارائه الگویی برای برنامه‌ریزی درسی آموزش زبان فارسی»، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره1، صص102-83.
محمّدی مولود، سعید؛ پیری، موسی. (1394). سطوح و ابعاد برنامه درسی در نظام تعلیم و تربیت با تأکید بر برنامه درسی پوچ. کنفرانس بین­المللی مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی.
مهرمحمدی ، محمود. (1392). برنامه‌ریزی درسی: نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
نعیمی، علی. (2004). الشامل فی تدریس اللغة العربیة. عمان: داراسامة للنشر.
Ghourchian, N. (2012). “Curriculum Dictionary”, Tehran, Iran.
Lazar, G. (2000). Literature and language teaching: a guide for teachers and trainers. Cambridge: Cambridge University Press.
Moumou, M. (2005). The Literature Study Programme Trial: Challenging Constructions of English in the Seychelles. English Teaching: Practice and Critique, 4(2), 35-45.
Pieper, I. (2006). The teaching of literature. Retrieved July 29, 2010, from.
Pieper, I., Aase, L., Fleming, M., & Samahaian, F. (2007). Text, literature and “Bildung”. Retrieved July 29, 2010, from http://www.coe.int/t/dg4/linguistic/ Source/Prague07_LS_EN.doc.
Pike, M. (2006). From Beliefs to Skills: The Secularization of Literacy and the Moral Education of Citizens. Journal of Beliefs & Values, 27(3), 281-289.
Sawyer, W., & Van den Ven, P.-H. (2009). Starting points. Paradigms in Mother tongue Education. L1 – Educational Studies in Language and Literature, 7(1), 5-20.
Slager, M. G. (2010). A comparative study into the literature curricula in secondary education in six European countries, Thesis of Master of Science in Education, University of Groningen August, 2010.
Van Iseghem, J. (2009). Legitimaties van literatuuronderwijs. Over het kluwen van onze goede bedoelingen en het doorknippen van de draad. Wie is er bang van het portfolio? Tweedaagse over literatuuronderwijs KU Leuven/SLO Nederlands.