آیین ها، فرهنگ و باورهای نمادین عامه مردم ایران با استناد به کتاب خاتون هفت قلعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی-واحد کرمان، کرمان، ایران

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی-واحد کرمان، کرمان، ایران

چکیده

فرهنگ عامه به شناخت آداب و رسوم، اعتقادات و باورها، حکایت­ها، مثل­ها و گفتار شفاهی مردم می­پردازد و امروزه در حوزه­های مختلف علوم انسانی، از جمله جامعه­شناسی، تاریخ، روانشناسی، ادبیات، هنر و حتّی ادیان بررسی می­شود. ادبیات سرشار از عناصر فولکلور است و توجه ویژه به آن در حوزۀ مطالعات میان ­رشته­ای، نگرشی نو است. باستانی پاریزی یکی از نویسندگان و مورّخانی است که در آثارش به عناصر فرهنگ مردم و ادبیات شفاهی بسیار توجه کرده است. آثار وی، تجلّی­گاه بسیاری از عناصر فرهنگ عامه است که با بررسی و مطالعۀ انتقادی آن­ها می­توان علاوه بر آشنایی با این باورها و اعتقادات، از سرگذشت فرهنگی مردم ایران نیز آگاهی پیدا کرد. یکی از این آثار وی در این کتاب «خاتون هفت قلعه» است. مسئله­ای که اینجا مطرح می­گردد چگونگی بازتاب آیین ها و باورهای نمادین عامه مردم ایران در این اثر است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده­های کتابخانه­ای انجام شده است. یافته­های پژوهش حاکی از این است که این کتاب، از آثار بسیار فاخر و ماندگار استاد باستانی پاریزی است و بازتاب منابع و عناصر فولکلوریک همچون: اعتقادات، آداب و رسوم، کنایه­ها و ضرب­المثل­ها، واژگان و اصطلاحات عامه، هنرها و مکان­های محلّی سبب شده تا مخاطب علاوه بر آگاهی از تاریخ، با گوشه­هایی از آداب و فرهنگ مردمان ایران زمین به ویژه کرمان، آشنا گردد.
اهداف پژوهش:
1.آشنایی با کتاب خاتون هفت قلعه اثر استاد باستانی پاریزی.
2.بازشناسی آیین­ها و فرهنگ­ها و باورهای نمادین عامه مردم ایران به استناد کتاب خاتون هفت قلعه.
سؤالات پژوهش:
1.کتاب خاتون هفت قلعه دارای چه ویژگی­هایی است؟
2.آیین­ها و فرهنگ­ها و باورهای نمادین عامه مردم ایران چه بازتابی در کتاب خاتون هفت قلعه دارد؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Rituals, Cultures and Symbolic Beliefs of the Iranian People with Reference to the Book "Lady of the Seven Castles"

نویسندگان [English]

  • Dariush Abbasi 1
  • Dariush Kazemi 2
1 PhD Student, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Kerman Branch, Kerman, Iran
2 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Kerman Branch, Kerman, Iran
چکیده [English]

Popular culture recognizes the customs, beliefs, anecdotes, parables, and verbal discourse of the people; and in today’s contemporary world this phenomenon manifests in various fields of humanities, including sociology, history, psychology, literature, art and religion. Literature is abundant with concepts of folklore and this has created a new approach in the field of interdisciplinary studies. Bastani Parizi is one of the writers and historians who has focused precisely on the elements of popular culture and oral literature in many of his literary works; therefore, his writings are a manifestation of folklore culture. Hence, by critically analyzing such features, one can be perceptive about the local beliefs and convictions and likewise become acquainted with the cultural history of the Iranian people. This can exclusively be studied in one of the stories by Parizi titled: "The Lady of the Seven Castles". This paper seeks to understand how the rituals and symbolic beliefs of the Iranian people are reflected in the literature of the aforementioned author. To achieve this aim, a descriptive and analytical method by relying on library data is carried out. The findings of the research indicate that this book is one of the most glorious and enduring works of Master Bastani Parizi and reflects the sources and elements of folklore including: beliefs, customs, allusions, proverbs, words and popular terms along with local arts and places that have triggered the audience so that in addition to historical awareness, they are acquainted with the customs and culture of the people of Iran, especially Kerman.
Research aims:
1. Acquaintance with the book “The Lady of the Seven Castles” by the author Bastani Parizi.
2. Recognition of the rituals, cultures and symbolic beliefs of the Iranian people based on the book of the Lady of the Seven Castles.
Research questions:
1. What are the features of the book: “The Lady of the Seven Castles”?
2. How are the rituals, cultures and symbolic beliefs of the Iranian people reflected in the book: “The Lady of the Seven Castles”?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bastani Parizi
  • Popular Culture
  • Cultures and Beliefs
  • The Lady of the Seven Castles

مراجع

انجوی شیرازی، سید ابوالقاسم؛ ظریفیان، محمود. (1371). گذری و نظری در فرهنگ مردم، تهران: انتشارات اسپرت.
آرین پور، یحیی. (1376). از نیما تا روزگار ما، تهران: انتشارات زوّار.
باستانی پاریزی، محمد ابراهیم. (1392). خاتون هفت قلعه، تهران: نشر علم، چاپ هفتم.
بهنام، جمشید. (1383). مقدمه­ای بر جامعه­شناسی، تهران: نشر پژوهش فروزان روز.
تمیم داری، احمد. (1393). فرهنگ عامه، تهران: بهکامه.
جمشیدی پور، یوسف. (بی­تا). فرهنگ امثال فارسی، تهران: کتابفروشی فروغی.
درویشیان، علی اشرف. (1375). فرهنگ عامیانۀ مردم ایران، کتاب و  فرهنگ.
دری، نجمه؛ خیراندیش، سیدمهدی. (1393). مقایسۀ بازتاب فرهنگ عامه در آثار سیمین دانشور و احمد محمود، دوفصلنامۀ فرهنگ و ادب عامه، شمارۀ 3، 18-1.
دری، نجمه؛ خجسته، فرامرز. (1392). باورها و فرهنگ عامه در سندبادنامه، مجلۀ مطالعات ایرانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، شمارۀ 24، 33-10.
دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت­نامه، تهران: دانشگاه تهران.
رادفر، ابوالقاسم. (1380). «جلوه­گری فرهنگ عامه در ادبیات فارسی»، نامۀ فرهنگ، شمارۀ 32، 38-21.
روح­الامینی، محمود. (1365). زمینۀ فرهنگ شناسی، تهران: انتشارات عطار.
شکورزاده، ابراهیم. (1363). عقاید و رسوم مردم خراسان، تهران: آگاه.
صرفی، محمدرضا. (1385). موجودات ماوراءطبیعی در خمسۀ نظامی، مجلۀ مطالعات ایرانی، شمارۀ 11، 55-33.
طوسی، محمد. (1345). عجایب المخلوقات، به کوشش منوچهر ستوده، تهران: نشر دانش.
فضایی، یوسف. (1357). دین در عصر جاهلیت، تهران: آگاه.
محجوب، محمد جعفر. (1387). ادبیات عامیانۀ ایران (مجموعه مقالات دربارۀ افسانه­ها و آداب و رسوم ایران)، به کوشش دکتر حسن ذوالفقاری، تهران: انتشارات چشمه.
هدایت، صادق. (1385). فرهنگ عامیانۀ مردم ایران، تهران: انتشارات چشمه.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار