تدوین نظام حقوقی حوزه هنر با تمرکز بر موسیقی، سینما و تئاتر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

2 استادیار، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

3 استادیار، گروه حقوق دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

10.22034/ias.2021.284146.1604

چکیده

قوانین و نظام حقوقی حوزه هنر با تمرکز بر موسیقی، سینما و تئاتر دچار خلأها و چالش‌های زیادی است. این پژوهش درصدد یافتن خلأهای نظام حقوقی و قوانین حوزه هنر و ارائه الگویی برای قانون‌گذاران در راستای تقنین قانون جامع هنر است. با بررسی صورت گرفته پنج ایراد ساختاری مشخص شد که عبارت‌اند از: عدم قانون اختصاصی هنر، نگاه ابزاری به هنر برای تحقق «هنر اسلامی و ایرانی»، نگاه قیم‌مآبانه «نظام پروانه» آثار هنری به‌جای «نظام ثبتی»، عدم توجه به «حاکمیت قانون» به‌خصوص «مسئولیت مدنی دولت» و درنهایت بنگاه‌داری غیرشفاف هنری است. لذا باتوجه‌به ایرادات ساختاری مذکور و ایرادات در قوانین و مقررات موضوعه مندرج در پژوهش، برای ارائه «الگوی قانون جامع هنر»، یازده شاخص احصاء شده است که عبارت‌اند از: حاکمیت قانون، رویکرد آزادانه و نه کنترلی، مسئولیت مدنی دولت، اصل شفافیت، رویکرد حمایتی از هنرمندان، انسجام قوانین از تولید تا پخش، جلوگیری از بنگاه‌داری دولت، شفافیت قوانین بودجه و اعتبارات دولتی، استقلال سندیکاها، تعاریف مضیق سلبی و رویکرد هنری نه ابزاری در قوانین و مقررات.
اهداف پژوهش:

بررسی خلأهای قانونی حوزه هنر در موسیقی، سینما و تئاتر.
ارائه الگوی مناسب برای قانون‌گذاران در راستای تقنین قانون جامع هنر.

سؤالات پژوهش:

چه خلأهای در حوزه قوانین مربوط به عرصه هنرهایی چون موسیقی، سینما و تئاتر وجود دارد؟
چه الگوی مناسبیی می‌توان برای قانون‌گذاری در حوزه هنر اتخاذ کرد؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Develop a legal system in the field of art focusing on music, cinema and theater

نویسندگان [English]

  • Sheyda Baradaran bazaz 1
  • Mohamad Mehdi Ghamami 2
  • Ahmad Khosravi 3
1 Department of Law, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran
2 Assistant Professor, Faculty of Islamic Studies and Law, Imam Sadiq University (AS), Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Law, Birjand University, Birjand, Iran.
چکیده [English]

The laws and legal system in the field of art with a focus on music, cinema and theater are facing many gaps and challenges. This article seeks to find gaps in the legal system and laws in the field of art and provide a model for legislators to legislate a comprehensive law of art. The study revealed five structural problems, which are: lack of specific law of art, instrumental view of art for the realization of "Islamic and Iranian art", guardian view of "butterfly system" works of art instead of "registration system", lack of attention to " The rule of law, especially the "civil liability of the state" and, ultimately, non-transparent artistic enterprise. Therefore, according to the above-mentioned structural flaws and flaws in the laws and regulations mentioned in the article, in order to present the "model of a comprehensive law of art",
Research objectives
1- Lack of a specific law of art, a tool view of art for the realization of "Islamic and Iranian art"
2- Sometimes the guardian of the "license system" works of art instead of the "registration system", not paying attention to the "rule of law"
research questions
1- How not to have a specific law of art, a tool view of art for the realization of "Islamic and Iranian art"
2- How sometimes the guardian of the "license system" works of art instead of the "registration system", not paying attention to the "rule of law"

کلیدواژه‌ها [English]

  • Art
  • Art Rights
  • Rule of Law
  • Preventive
آگاه، وحید. (1397). «تحلیل نظام صدور مجوز اجراهای صحنه‌ای موسیقی و نظارت بر آن در ایران»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، شماره 59 ، 160-137.
آیین‌نامه فیلم‌برداری- عکس‌برداری- نقاشی– طراحی، وزارت داخله، اداره تبلیغات و جلب سیاحان (1317.2.6) در اسنادی از موسیقی، تئاتر و سینما در ایران 1300 الی 1357، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 1379.
آیین‌نامه مربوط به نظارت بر نمایش‌ها و صدور پروانه نمایش (1347.12.25) در اسنادی از موسیقی، تاتر و سینما در ایران 1300 الی 1357، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 1379.
آیین‌نامه نظارت بر اجرای برنامه‌های صحنه‌ای موسیقی و نحوه صدور مجوز اجرا و تبلیغات (1365.12.12)
آیین‌نامه نظارت بر نمایش‌ها و صدور پروانه نمایش (1347.12.25)
آئین‌نامه نظارت بر نمایش فیلم و اسلاید و ویدئو و صدور پروانه نمایش آن‌ها (1361، 1364،1377 و 1382)
‌‌آیین‌نامه بررسی فیلمنامه و صدور پروانه فیلمسازی (1368.05.14).
آیین‌نامه سینماها (1321.3.14).
سبیلان اردستانی، حسن. (1389). «مقررات سینما، تئاتر و موسیقی؛ چالش‌ها و خلأها؛ مجموعه مقاله‌های هم‌اندیشی ملی مدیریت هنری»، [خانه سینما]، 224-225.
ضوابط نظارت بر نمایش و صدور پروانه، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی (1379.2.6)
قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1366)
قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان (1348)
لایحه «قانون تشکیل مرکز ملی امور سینمایی ایران» (2536.7.6) در اسنادی از موسیقی، تئاتر و سینما در ایران 1300 الی 1357، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 1379.
نظام‌نامه برداشتن فیلم و نمایش سینما (1309.4.24) در اسنادی از موسیقی، تئاتر و سینما در ایران 1300 الی 1357، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 1379
نظام‌نامه مربوط به فیلم برداری و نمایش فیلم های سینمایی (1309.4.24)
زرگوش، مشتاق. (1389). مسئولیت مدنی دولت، تهران: نشر میزان.
طباطبایی موتمنی، منوچهر. (1387). حقوق اداری، تهران: انتشارات سمت.
هاشمی، سید مهدی. (1380). حقوق اساسی جمهور اسلامی ایران، جلد دوم، چ پنجم، تهران: نشر دادگستر.
مرکز مالمیری، احمد. (1394). حاکمیت قانون، تهران: انتشارات مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.