اصول تطبیقی معماری پایدار بناهای مسکونی بومی در اقلیم‌های خشک ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد امارات، دبی، امارات متحده عربی.

2 دکتری تخصصی، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران.

3 دکتری تخصصی، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

10.22034/ias.2021.275648.1551

چکیده

معماری و ساخت مسکن از گذشته دور یکی از دغدغه­ های مهم بشر بوده و در عین حال، ارتباط مستقیمی با شرایط آب و هوایی داشته است. مطالعه این الگوی معماری و کمیت و کیفیت آن نقش مهمی در ارتقای معماری پایدار دارد. در پدیده گرم شدن کره زمین و آلودگی شهرها، صدمات جبران ­ناپذیری به محیط زیست وارد نموده است؛ از این رو توجه به بهره ­گیری از منابع انرژی فسیلی و محدودیت منابع سوخت­ های فسیلی با تاکید بر اصول معماری پایدار و بناهای بومی و استفاده از آن جهت مشارکت در حل این بحران ضروری می ­نماید. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و در دو بخش مبتنی بر سامانه کیفی و روش توصیفی انجام گرفته است. بررسی و تحلیل نمونه‌های انتخابی اقلیم‌های خشک بر اساس سه معیار تناسبات کالبدی، سازماندهی فضایی و معیارهای مرتبط با شرایط محیطی انجام شده است. یافته ­های پژوهش حاکی از این است که معماری بومی در اقلیم­ های گرم خشک ارتباط تنگاتنگی با شرایط آب و هوایی دارد و با طراحی و اتخاذ مناسب­ترین رویکردها می­ توان به معماری پایدار در این مناطق دست یافت.

اهداف پژوهش:
1. تشخیص میزان انطباق معماری بومی با اقلیم مناطق خشک.
2. تدوین دستورالعمل مناسب بر اساس ویژگی­ های معماری بومی مناطق سرد و گرم و خشک.

 سوالات:
1. معماری مناطق خشک چه تاثیرپذیری از محیط دریافت دارد؟
2. چه تشابه و تضادی بین اقلیم گرم و خشک و سرد و خشک وجود دارد؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative Principles of Sustainable Architecture of Indigenous Residential Buildings in Arid Climates of Iran

نویسندگان [English]

  • Leila Zarrin 1
  • Seyed Majid Mofid Shemirani 2
  • Mansoureh Tahbaz 3
1 PhD student,, Architecture, Faculty of architecture and urban planning, Islamic Azad university of UAE,, Dubai ,United Arab Emirate.
2 Ph.D., Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, University of Science and Technology, Tehran, Iran.
3 PhD, Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The architecture and construction of housing has long been one of the most significant human concerns and at the same time, it has been unswervingly associated with climatic conditions. Studying this architectural model along with its quantitative and qualitative features play a vital role in promoting sustainable architecture. Irreparable damages to the environment have been caused as the result of global warming and city pollution; therefore, it is necessary to pay attention to the use of fossil energy resources and the limitation of fossil fuel resources by emphasizing the principles of sustainable architecture and indigenous buildings and its use in solving this crisis. The present research is accomplished by a descriptive and analytical method in two parts based on a qualitative system and a descriptive method. The study and analysis of selected samples of arid climates is completed based on three criteria of physical fit, spatial organization and criteria related to environmental conditions. Findings indicate that indigenous architecture in hot and dry climates is closely related to climatic conditions and by designing and adopting the most appropriate strategies, sustainable architecture can be achieved in these areas.

Research aims:
1.Detecting the degree of adaptation of indigenous architecture in the climate of arid regions.
2. Developing appropriate instructions based on the indigenous architectural features of cold, hot and dry areas.

 Research questions:
1. What is the impact of the architecture of arid areas on the receiving environment?
2. What are the similarities and contrasts between hot and dry climates and cold and dry climates?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arid Climates
  • Sustainable Architecture
  • Indigenous Buildings

مراجع

احدی، پریسا. (1393). بررسی معماری اقلیمی حیاط در بناهای مسکونی بومی منطقه سرد ایران، دکتری، رشته معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
آذربایجانی، منا و مفیدی، مجید. (1382). مفهوم معماری پایدار، مجموعه مقالات سومین همایش بهینه سازی مصرف سوخت در ساختمان، تهران: سازمان بهینه سازی مصرف سوخت.
اکبری نامدار، شبنم. (1390). بازشناسی اصول پایدار در معماری خانه های سنتی ایران جهت تدوین مبانی طراحی مسکن مطلوب معاصر "مورد مطالعاتی تبریز"، دکتری رشته معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
پیرنیا، محمدکریم. (1389). سبک شناسی معماری ایران. تهران: سروش دانش.
توسلی، محمود. (1391). ساخت شهر و معماری دراقلیم گرم و خشک ایران. تهران: تندیس نقره‌ای.
سفلایی، فرزانه. (1383). کنکاشی پیرامون مفاهیم و تجارب معماری پایدار، آبادی، فصلنامه شهرسازی و معماری،  42، 67-62.
عبدالحسینی، جواد. (1390). سازگار کردن طراحی خانه‌های مسکونی تبریز و باکو با فرهنگ و اقلیم بومی، فصلنامه باغ نظر، 18(8).
فلامکی، محمدمنصور. (1392). شکل گیری معماری در تجارب ایران و غرب. چاپ سوم، تهران: نشر فضا.
کسمایی، مرتضی. (1395). اقلیم و معماری. چاپ هشتم، تهران: انتشارات خاک.
گرجی مهلبانی، یوسف؛ یاران، علی؛ پروردی نژاد، سمیرا و اسکندری، منیژه. (1390). ارزیابی معماری همساز با اقلیم در خانه‌های کاشان، فصلنامه معماری و شهرسازی آرمانشهر، 7(4)، 40-31.
نیک قدم، نیلوفر؛ مفیدی شمیرانی، مجید و طاهباز، منصوره. (1394). مقایسه تحلیلی پهنه‌بندی اقلیمی مناطق جنوبی ایران با روش کوپن-تراورتا و معیارهای آسایش گیونی، فصلنامه آرمانشهر، 15،130-119.
Ghobadian, V. (2015). Shape of Sustainable Houses in Iran: A Climatic Analysis, European Online Journal of Natural and Social Sciences, Vol 3, No 3, p. 110-120.
Kim, J. J. (1998).  Sustainable Architecture Module: Introduction to Sustainable Design.
Mahdavinejad, M. J. (2013). the Adoption of Central Courtyard as a Traditional Courtyard Archetype in Contemporary Architecture of Iran, World Applied Sciences journal, 21(6).
Rezazadeh Ardebili, M. & Shafiei M. (2016). Lessons from the Past: Climatic Response of Iranian Vernacular Houses to Hot Climate, Space Ortology International Journal, Vol 5, Issue 4 Autumn, p. 15-28.
Shahamipour, A. & Farzanmanesh, R. (2015). Analysis of Climatic Factors in Traditional Houses whith Architectural Features of Qajar Period in Tabriz, Journal of Natural Sciences Research, vol 5, no 17, p. 160-139.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار