بررسی و تحلیل ساختارهای انسان‌گرایی در شخصیت‌های اساطیری فانتزی منظومه‌های حماسی بهمن‌نامه و فرامرزنامه منطبق با نظریه خودشکوفایی آبراهام مزلو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران.

2 دکتری تخصصی، دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران.

3 دکتری تخصصی، استاد زبان و ادبیات فارسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران.

4 دکتری تخصصی، استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران.

10.22034/ias.2022.315156.1805

چکیده

منظومة حماسی بهمن ­نامه ایرانشاه ابن ابی­ الخیر در سال 1373 با ویرایش رحیم عفیفی از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر گردیده و منظومة حماسی فرامرزنامه از سرایندگان ناشناس اواخر قرن پنجم نیز با کوشش ماریولین فان زوتفن و ابوالفضل خطیبی در سال 1394 به چاپ رسیده است. در این منظومه­ های حماسی، با افراد موفق زیادی با ویژگی­های والای انسانی مواجه هستیم. از طرفی، ارج نهادن به شاخصه ­های مطلوب و مثبت انسانی، یکی از محورهای اصلی در مکتب روانشناسی انسان­گرا است. بنابراین، می ­توان این شاخصه ­ها را در شخصیت ­های اساطیری مورد بررسی قرار داد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی سعی دارد ساختارهای انسان­گرایی در شخصیت­ های اساطیری فانتزی منظومه های حماسی بهمن ­نامه و فرامرزنامه منطبق با نظریه خودشکوفایی آبراهام مزلو را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. نتایج پژوهش که از بررسی منابع کتابخانه‌ای با تحلیل محتوا به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که ویژگی های خاص و خارق ­العادۀ شخصیت ­های اصلی این دو اثر حماسی که با استعدادهای خدادادی به خودشکوفایی رسیده ­اند، در ابعاد رفتاری، گفتاری و فکری، قابل مقایسه با «نظریه خودشکوفایی مزلو» می­ باشند.

اهداف پژوهش:
1. بررسی و تحلیل ساختارهای انسان­گرایی در شخصیت­ های اساطیری فانتزی منظومه ­های حماسی بهمن ­نامه و فرامرزنامه.
2. بررسی و تحلیل ساختارهای انسان­گرایی نظریه خودشکوفایی آبراهام مزلو منطبق با شخصیت­ های اساطیری فانتزی منظومه ­های حماسی بهمن ­نامه و فرامرزنامه.

سؤالات پژوهش:
1. ساختارهای انسان­گرایی در شخصیت­ های اساطیری فانتزی منظومه­ های حماسی بهمن ­نامه و فرامرزنامه کدامند؟
2. کدام ساختارهای انسان­گرایی نظریه خودشکوفایی آبراهام مزلو منطبق با شخصیت ­های اساطیری فانتزی منظومه ­های حماسی بهمن ­نامه و فرامرزنامه می­ باشند؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation and Analysis of the Structures of Humanism in the Fictional Mythological Characters of Bahman-Nameh and Faramaz-Nameh in Accordance with Abraham Maslow's Theory of Self-Actualization.

نویسندگان [English]

  • Mohsen Azarpira 1
  • Hamid Reza Ardestani Rostami 2
  • Nasrolah Emami 3
  • Masoud Kheradmand Pour 4
1 PhD Candidate of Persian language and literature, Department of Persian language and literature, Dezful branch, Islamic Azad University, Dezful, Iran.
2 PhD, Associate professor of Persian language and literature department, Dezful branch, Islamic Azad University, Dezful, Iran.
3 PhD, Professor of Persian language and literature, Dezful Branch, Islamic Azad University, Dezful, Iran.
4 PhD, Assistant Professor of Persian Language and Literature, Dezful Branch, Islamic Azad University, Dezful, Iran.
چکیده [English]

The epic system of Bahman-Nameh of Iranshah bin Abi-al-Khair was published in 1994 edited by Rahim Afifi by scientific and cultural publications. Faramaz-Nameh's epic system of unknown composers of the late 5th century has also been published in 2014 with the efforts of Mariolin van Zutphen and Abolfazl Khatibi. In these epic systems, we are faced with many successful people with great human qualities. On the other hand, valuing desirable and positive human characteristics is one of the main axes in the school of humanist psychology. Therefore, these characteristics can be examined in mythological characters. This research by using a descriptive-analytical method, attempts to investigate and analyze the structures of humanism in the fictional mythological characters of Bahman-Nameh and Faramaz-Nameh, in accordance with Abraham Maslow's theory of self-actualization. The results of the research, obtained from the analysis of library sources with content analysis, show that the special and extraordinary characteristics of the main characters of these two epic works, who have achieved self-realization with God-given talents, in terms of behavior, speech and thought are comparable to "theory Maslow's self-actualization.

Research aims:
1. Investigation and analysis of humanism structures in the mythological fictional characters of Bahman-Nameh and Faramaz-Nameh epics.
2. Examining and analyzing the humanism structures of Abraham Maslow's self-actualization theory according to the fictional mythological characters of Bahman-Nameh and Faramaz-Nameh epics.

Research questions:
1. What are the structures of humanism in the mythological fictional characters of Bahman-Nameh and Faramaz-Nameh?
2. Which structures of humanism of Abraham Maslow's self-actualization theory are compatible with the fictional mythological characters of Bahman-Nameh and Faramaz-Nameh?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Epic
  • Mythical
  • Fictional Character
  • Abraham Maslow
  • Bahman-Name and Faramaz-Nameh

مراجع

اسلامی ندوشن، محمدعلی. (1385). زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه. چ هفتم. تهران: شرکت سهامی انتشار.
اشرف ­زاده، رضا و عباسی، زهرا. (1397). «بررسی شخصیت منظومه­ های حماسی بهمن­ نامه، کوش­ نامه، فرامرزنامه و گرشاسب ­نامه براساس نظریات انسان­شناسی کارل راجرز و آبراهام مزلو». فصلنامه علوم ادبی، ش ١٤، صص. 48-9.
ایرانشاه، ابن ابی الخیـر. (1370). بهمن نامه. ویراسـتة رحـیم عفیفـی. چ اول. تهـران: علمـی و فرهنگی.
براهنی، رضا. (١٣٦٢). قصه نویسی. چ اول. تهران: سازمان انتشارات اشرفی.
بهره­ور، مجید. (1388). «بازخوانی زندگینامة مولوی با نظر به سلسله مراتب نیازهای مزلو». مطالعات عرفانی. ش دهم. صص. 118-78.
پارسا، حسن. (1388). انگیزش و هیجان. چاپ دهم. تهران: دانشگاه پیام نور.
دقیقیان، شیرین دخت. (1371). منشأ شخصیت در ادبیات داستانی. چ اول. تهران: نویسنده.
راس، آلن. (1373). روان­شناسی شخصیت. ترجمة سیاوش جمال­فر. چ اول، تهران: بعثت.
رزمجو، حسین. (1381). قلمرو ادبیات حماسی ایران. ج 1، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
سیاسی، علی اکبر. (1371). نظریه ­های شخصیت، چ پنجم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ستاری، رضا؛ صفارحیدری، حجت و محرابی کالی، منیره. (1394). «شخصیت رستم براساس داستان رستم و اسفندیار در شاهنامه و نظریه «خودشکوفایی» آبراهام مزلو». متن پژوهی ادبی (زبان و ادب پارسی). س 19، ش 64. صص. 109-83.
شامل، سعید. (1377). مکتب ­ها و نظریه­ ها در روانشناسی شخصیت. چ ششم، تهران: انتشارات رشد.
شولتس، دوان. (1369). روانشناسی کمال، ترجمه گیتی خوشدل، چ پنجم، تهران: نشر نو.
صفا، ذبیح االله. (1387). حماسه ­سرایی در ایران، چ هفتم، تهران: امیرکبیر.
ظهیری ناو، بیژن؛ علایی ایلخچی، مریم و رجبی، سوران. (1387). «بررسی تطبیقی نمودهای خودشکوفایی در مثنوی با روان­شناسی انسان­گرایانه آبراهام مزلو». پژوهش­های ادب عرفانی (گوهر گویا). ش 3، (پیاپی 7) صص. 124-91.
عبداللهیان، حمید. 1380. «شیوه­ های شخصیت­ پردازی». مجلّة ادبیات داستانی، ش 54، صص. 70-62.
فان زوتفن، ماریولین؛ خطیبی، ابوالفضل. (1382). فرامرزنامه خسرو کیکاووس. چ اول. تهران: انتشارات سخن.
کریمی، یوسف. (1378). روان­شناسی شخصیت. چ پنجم. تهران: نشر ویرایش.
محمدی آشنانی، علی و همتیان نجف آبادی، محدثه. (1396). «بررسی تطبیقی دیدگاه قرآن کریم و روانشناسی انسانگرا با تاکید بر مدل« انسان خودشکوفا «آبراهام مزلو». مطالعات تطبیقی قرآن پژوهی، ش 3، صص. 28-7.
مزلو، آبراهام اچ. (1372). انگیزش و شخصیت. ترجمة احمد رضوانی، چ سوم، تهران: آستان قدس رضوی.
معین، محمد. (1375).  فرهنگ فارسی معین، ج دوم، چ دهم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
نوردبای، ورنون و هال، کالوین. (1369). راهنمای نظریه روانشناسان بزرگ. ترجمه احمد به پژوه و رمضان دولتی. چ اول. تهران: رشد
نوروزی، زینب؛ اسلامی، علیرضا و کرمی، محمدحسین. (1391). «بررسی شخصیت­ های بهرام در هفت ­پیکر با توجه به نظریة مزلو». متن­شناسی ادب فارسی، ش 4. صص. 34-17.
یونسی، ابراهیم. (1382). هنر داستان نویسی. چ اول. تهران: نگاه.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار