نقش شاخص های فضای زیستی در بهزیستی و ارتقا کیفیت زندگی شهروندان منطقه 12 کلانشهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معماری، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران

2 گروه معماری ،واحد تهران مرکزی ،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران

3 گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22034/ias.2022.322900.1842

چکیده

کیفیت زندگی یکی از بنیادی‌ترین و مهم‌ترین موضوعات در حیطة تمام پژوهش‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی است. به‌طوری‌که بی‌توجهی و شناخت ناکافی نسبت به مسئله کیفیت زندگی  و ابعاد و جنبه‌های گوناگون آن اثرات و تبعات آسیب‌زا بر تمام ابعاد و زوایای یک جامعه خواهند داشت. در این پژوهش، هدف شناسایی و سنجش میزان تأثیرگذاری مهم‌ترین مؤلفه مؤثر بر کیفیت زندگی در بافت ناکارآمد منطقه 12 شهر تهران در راستای تقویت سطح کیفیت محیط زندگی در این بافت است. با بررسی‌های انجام‌شده مسکن به‌عنوان مهم‌ترین اولویت در کیفیت زندگی ساکنان محسوب می‌شود که این امر می‌تواند علاوه‌بر تأمین مسکن شهروندان که اغلب گروه‌های کم‌درآمد جامعه، به امر بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری و استفاده از ذخایر و پتانسیل‌های موجود و درنهایت موجب ارتقای سطح کیفیت زندگی در این بافت‌ها شود. تجزیه‌و تحلیل داده‌ها از روش‌هایی مانند توصیفی، به‌کار بردن مدل‌های شامل آزمون تک نمونه‌ای کولموگروف، رگرسیون چند متغیره، پیرسون  بهره‌گیری شده است. نتایج نهایی مقاله حاضر بیانگر این است که الگوی مناسب برای افزایش کیفیت زندگی در بافت فرسوده منطقه 12 تهران بر مبنای کاهش دخالت دولت و استفاده بیشتر از بخش خصوصی و سازمان‌های مردم نهاد است.
اهداف پژوهش:

شناسایی و سنجش میزان تأثیرگذاری مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت زندگی در منطقه 12 شهر تهران.
استفاده از توانایی‌ها و پتانسیل‌های موجودر در بافت‌های ناکارآمد شهر در راستای افزایش کیفیت زندگی.

سؤالات پژوهش:

خصوصیات کالبدی و کارکردی بافت منطقه 12 و وضعیت اقتصادی- اجتماعی چه نقشی در فرایند افزایش کیفیت زندگی مردم این منطقه دارد؟
مؤلفه‌ها و شاخص‌های کیفیت زندگی اقشار کم‌درآمد (از نظرکمیت و کیفیت) در شهر تهران در چه وضعیتی قرار دارد؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Living Space Indexes in Improving Quality of Life of Residences in 12th District of Tehran

نویسندگان [English]

  • Sanaz Khodakhah Jeddi 1
  • Vahid Ghobadiyan 2
  • Saeed Tizghalam Zonouzi 3
1 Department of Architecture, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Department of Architecture, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Department of Architecture, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Quality of life is one of the most important issues in all researches regarding social, economic, cultural and political issues. These areas, have a suitable potential, have attracted the attention and desire of the planners, managers and all the managers of urban management.
In this dissertation, the aim is to identify and measure the effect of effective components on quality of life of district 12 of Tehran to increase the quality of environment. On these bases, the criteria for satisfaction with the quality of life in these urban areas is from the residents' and their point of view. Regeneration of inefficient urban areas and the use of existing resources and potentials, ultimately is to improve the quality of life in these urban areas. Therefore, at first, the global background of quality of life has been studied and then, taking into account the conditions and characteristics of inefficient urban fabrics, a suitable model of conditions in Iran has been taken. Descriptive-analytical research method and various documentary methods have been used to collect required data. To analyze data such as descriptive methods and statistical tests (Kolmogorov–Smirnov, pearson and multi-variant regression) have been used. The final results indicate that the appropriate model for increasing the quality of life in District 12 of Tehran is based on the fear of government intervention and greater use of private sector and NGOs and using desirable potentials and appropriate infrastructures can play an essential role in the increase of quality of life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quality of Life
  • Inefficient Urban Fabric
  • Urban Regeneration
  • Housing Poverty Line
  • Region 12 of Tehran

مراجع

امینی، مهدی. (۱۳۸۵). «شاخص‌های کیفیت زندگی شهروندی و نقش و وظایف دولت»، هفتمین کنفرانس بین‌المللی مدیران کیفیت، مجموعه همایش‌های بین‌‌المللی اجلاس، تهران.
آروین، محمود؛ زنگنه، سعید. (1399). «تحلیل موانع بهره گیری از رویکرد توسعه میان‌افزا»، فصـلنامه شـهر پایـدار، شماره 1، 87-1.
پوراحمد، احمد؛ سیف‌الدینی، فرانک؛ پرنون، زیبا. (1390). «مهاجرت و تغییر کـاربری اراضـی در اسالمشـهر»، فصـلنامه مطالعـات جغرافیایی مناطق خشک، دوره 2، شماره 3: 150-131.
پورمحمدی، محمدرضا. (۱۳۸۲). برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری، تهران: انتشارات سمت.
توانا، مصطفی؛ احمدی، بهمن. (1394). «بهسازی و نوسازی بافت فرسوده مرکز شهر ارومیه با تأکید بر توسـعه پایـدار شـهری»، اولین کنفرانس تخصصی معماری و شهرسازی ایران، شیراز.
ریک ون، پل. (1390). رویکردها و روش‌های سنجش کیفیـت محـل مسـکونی شـهری، ترجمـه مجتبـی رفیعیـان و جمشـید مولودی، تهران: انتشارات آذرخش.
عزیزی، مجتبی؛ آراسته، مولود. (1390). «تحلیلی بر رضایتمندی سکونتی در شهر یزد»، مجله نامه معماری و شهرسازی، شماره 8: 27-19.
عزیزی، محمد مهدی. (۱۳۸۳). «جایگاه شاخص‌های مسکن در فرایند برنامه‌ریزی مسکن»، مجله هنرهای زیبا، شماره ۱۷: 42-31.
غفاری، غلامرضا؛ کریمی، علیرضا؛ نوذری، حمزه. (۱۳۹۱). «روند مطالعه کیفیت زندگی در ایران». فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دوره اول، شماره ۳: 51-39.
کوکبی، افشین؛ پورجعفر، محمدرضا، تقوایی، علی‌اکبر. (1384). «برنامه‌ریزی کیفیت زندگی در مراکز شهری، تعاریف و شاخص‌ها»، جستارهای شهری، شماره 12: 22-11.
لطفی، صدیقه. (1388). «مفهوم کیفیت زندگی شهری :تعاریف ،ابعاد و سنجش آن در برنامه‌ریزی شهری»، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، دوره دوم، شماره 5: 15-6.
هاروی، دیوید. (1379). عدالت اجتماعی و شهر، ترجمه فرح حسامیان، محمدرضا حائری، بهروز منادی‌زاده، چاپ دوم، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار