معناشناسی ماهیت نگاره‌های معماری سنتی و تاثیر هویتی آن در جهانی شدن شهر یزد (مورد مطالعاتی : خانه ملک‌زاده)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

2 دکتری تخصصی، استادیار گروه معماری، واحد ابرکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ابرکوه، ایران.

10.22034/ias.2022.315509.1803

چکیده

بافت‌های تاریخی شهرهای ایرانی- اسلامی با ارزش کالبدی و فرهنگی نهفته در خود، از هویت شهری بالایی برخوردار هستند. شهر یزد از جمله شهرهای است که از بافت تاریخی و معماری منحصر به فردی برخوردار است. بازشناسی  نگاره ­های موجود در معماری آن می­ تواند بخشی از این هویت تاریخی را معرفی کند. در همین راستا، پژوهش حاضر که از نوع تحقیقات کیفی و توصیفی است و در آن از مطالعات اسنادی بهره گرفته شده، با روشی پیماشی تلاش دارد تا با استناد به دو رویکرد "دید مکانی" (هستی ­شناسی) و "معنای مکان" (پدیدارشناسی) محیط زیسته را در جهانی شدن شهر یزد و خاصه نمونه مورد مطالعه پژوهش، خانه ملک‌زاده مورد کنکاش قرار داده و هر بخش را با عناصر هویت‌سازی که معماری به فرد منتقل می‌کند، تبیین و ارزیابی نماید؛ در حقیقت محقق از میان نیازهای روانشناختی، دو نیاز "ابراز وجود" و "احراز وجود" را مورد تاکید قرار داده و تلاش دارد تا با روش «تئوری برخاسته از زمینه»، به شناسایی معیارهای خانه‌های سنتی یزد در پاسخگویی به این نیازها بپردازد. نتیجه حاصل نشان می‌دهد، تأثیری که عناصر هویت‌ساز معماری ایرانی ـ اسلامی در غالب خانه‌های سنتی در بافت‌های تاریخی بر جهانی شدن شهر یزد می‌گذارد، در جستجوی هستی­ شناسی و شناخت شناسی در هویت و فرهنگ شهر است.

اهداف پژوهش:
1. تبیین و بررسی مؤلفه‌های هویت­دهنده به معماری سنتی شهر یزد و جستجوی عناصر موثر آن در جهانی شدن این شهر.
2. ارائه راهکاری برای زدودن بحران‌های ایجاد شده در معماری خانه‌های معاصر شهر یزد.

سؤالات پژوهش:
1. طرحواره‌های معماری سنتی شهر یزد چه نقشی در ماهیت این شهر و ثبت میراث فرهنگی جهان دارند؟
2. چگونه می‌توان با استناد به طرحواره‌های معماری سنتی یزد بحران هویتی ـ فرهنگی ایجاد شده در خانه‌های معاصر این شهر را در ردایی مدرن برطرف نمود؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Semantics of the Nature of Traditional Architectural Drawings and its Identity Impact on the Globalization of Yazd city (Case Study: Malekzadeh House)

نویسندگان [English]

  • Maryam Tofigh 1
  • Jalal Forouzanfar 2
1 PhD Candidate, Department of Architecture, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.
2 PhD, Assistant Professor, Department of Architecture, Abarkooh Branch, Islamic Azad University, Abarkooh, Iran.
چکیده [English]

The historical contexts of Iranian-Islamic cities have a high urban identity with their inherent physical and cultural value. The city of Yazd has a unique historical and architectural context. Identifying the architectural paintings of this city can acquaint us with the historical identity of this place. The current research while following a qualitative, descriptive, documentary and survey approach attempts to explore the living environment in the globalization of Yazd city and the Malekzadeh house by referring to the two approaches of "spatial perspective" (ontology) and "place meaning" (phenomenology) and explain and evaluate each section with the elements of identity that architecture conveys to a person. In fact, among the psychological needs, the researcher emphasized the two needs of "expression of existence" and "verification of existence" and strives to identify the criteria of Yazd's traditional houses in meeting these needs with the method of "theory arising from the context".  The result shows that the influence that the identity-building elements of Iranian-Islamic architecture in the majority of traditional houses in historical contexts has on the globalization of the city of Yazd is in search of ontology and epistemology in the identity and culture of the city.

Research aims:
1. Explaining and investigating the identity components of the traditional architecture of Yazd city and searching for its effective elements in its globalization.
2. Providing a solution to remove the crises created in the architecture of contemporary houses in Yazd city.

Research questions:
1. What role do the traditional architectural patterns of Yazd city have in the nature of this city and its registration in the world's cultural heritage?
2. How can the identity-cultural crisis created in the contemporary houses of this city be solved in by referring to the traditional architectural patterns of Yazd?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Traditional Architecture
  • Identity
  • Semantics
  • Malekzadeh House
  • Paintings

مراجع

آقاداودی، محی ­الدین و زکریایی کرمانی، ایمان. (1396). «تحلیل مضامین و کارکردهای کتیبه­ های مدارس عصر صفویه اصفهان نمونه موردی: مسجد- مدرسه چهارباغ»، دوفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات هنر اسلامی، شماره 26.
احمدی، غلامعلی؛ شمشیری، محمدرضا و رحمانی، جهانبخش. (1398). «فاعلیت خدا در نظام هستی از نگاه علامه طباطبایی و انعکاس آن در کتیبه ­های بناهای اسلامی»، دوفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات هنر اسلامی، شماره 36.
بطیار، محبوبه و حسنی، غلامرضا. (1398). «خاستگاه شناختی، طبقه ­بندی و تحلیل نقش­ های شیرسر بناهای قاجاری گرگان»، دوفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات هنر اسلامی، شماره 33.
سلیمانی، محمدرضا؛ اعتصام، ایرج و حبیب، فرح. (1395). «بازشناسی مفهوم و اصول هویت در اثر معماری. هویت شهر ، شماره 25، صص. 26 ـ 15.
شریفی‌القلندیس، بابک ؛ مبصر سردرودی، آرزو ؛ علیخانی، مرتضی ؛ طالب پور، منصور. (1396). "اهمیت نگهداری و احیاء بافت­های تاریخی و تاثیر آن در گردشگری و توسعه‌پایدار شهری (نمونه‌ موردی: شهر خامنه). پژوهش در هنر و علوم ‌انسانی، شماره 3 (پیاپی 5)، صص. 40 ـ 23.
فیض‌آبادی، محمود؛ شیر رفیع اردکانی، مریم. (1394). «بیان هویت در معماری معاصر ایران با تاکید بر سازه‌گرایی». مجموعه مقالات دومین کنگره بین‌المللی افق‌های جدید در معماری و شهرسازی، تهران.
کوهی‌فرد، الناز. (1397). هویت در معماری ایرانی. تهران: نگاه بوستان.
لنگ، ج. (1390). آفرینش نظریه معماری (نقش علوم رفتاری در طراحی محیط). ترجمه: علیرضا عینی‌فر، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
موحد، علی؛ شماعی، علی و زنگانه، ابوالفضل. (1391). «بازشناسی هویت کالبدی در شهرهای اسلامی (مطالعه موردی: شهر ری)». برنامه‌ریزی منطقه‌ای (علمی ـ پژوهشی)، شماره 5، صص. 51 ـ 37.
Alexander, C. (1990). The Timeless Way of Building. Oxford University Press, New York.
Anju Shirazi, A. (1970). Ferdowsi Nameh (People and Ferdowsi), Volumes 1 and 2, Second Edition, Tehran: Scientific Publications.
André-Salvini, B. (2005). Forgotten empire: the world of ancient Persia. University of California Press.
Akhundi, Z., Afhami, R., & Pourmand, H. A. (2016). Comparative study of symbols and decorative motifs of Persepolis and Arboni Fortress, Research in Arts and Humanities, No. 11, pp. 75 – 8.
Bonaiuto, M., & Fornara, Ferdinando, B. (2006). Perceived Residential Environment Quality In middle - And low - Extension Italian Cities. Revue Européenne de Psychologie Appliquée, 56 / European Review of Applied Psychology, 56. pp. 23-34.
Christian, A. (2014). Examples of the first man and the first prince in the history of Iranian mythology, translated by Jaleh Amoozgar and Ahmad Tafazli, Tehran: Cheshmeh Publications.
Dadgi, F. (1990). Bandehshan, translated by Mehrdadbahar, Tehran: Toos.
Eliadeh, M. (1997). Treatise on the History of Religions, translated by Jalal Sattari, second edition, Tehran: Soroush.
Hale, J. A. (2000). Building Ideas: An Introduction to Architectural Theory. John Wiley & Sons, Chichester, England.
Hauge, A. (2007). Identity and place: a critical comparison of three identity theories. Architectural Science Review. 50 (1): pp. 44-51.
Rose, J. (2019). Near Eastern and Old Iranian myths. In Oxford Research Encyclopedia of Classics.
Silko, L. M. (2006). Ceremony. Penguin. Originally published: New York.
Tavangarzamin, M. K. (2011). Persepolis from the beginning to the end, fourth edition, Shiraz: Persepolis.
Tha'labi Neyshabouri, A., & bin M. ibn I. (1970). History of Tha'labi (Gharr Akhbar Moluk Al-Fars and Sirham), Part 1: Ancient Iran, translated by Mohammad Fazaili, Tehran: Qatreh Publishing.
Venturi, R. (2001). Complexity and Contradiction in Architecture. New York.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار