بررسی مقام عشق و هنر از منظر عرفانی امام خمینی (ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه عرفان اسلامی و اندیشه امام خمینی(ره)، واحد اهواز، دانشگاه آزاداسلامی، اهواز ، ایران.

2 گروه عرفان اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

10.22034/ias.2022.322291.1839

چکیده

یکی از ابعاد شخصیتی مهم امام خمینی (ره) اندیشۀ ‌عرفانی او است که یقیناً در رهبری آن حضرت تأثیر شایانی داشته است. ایشان عشق و محبت الهی را مثل سایر حکما و فلاسفه کاملاً شرعی و مبنای آن را قرآن و حدیث و ائمه می‌داند. به همین علت هم در آثار منثور و هم در آثار منظوم و عرفانی خود از اصطلاحات مجازی عرفا بهرۀ ‌بسیار برده است. هنر نیز از مضامینی از که در اندیشۀ امام خمینی(ره) به آن اشاره شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری به‌صورت کتابخانه‌ای بوده است. یافته‌های پژوهش حاکی از این است امام خمینی (ره) علاوه‌بر اینکه در آثار خود از محبت و عشق الهی سخن گفته است اهل علم را از قضاوت ناصحیح درباره‌ی ‌عشق و محبت الهی نهی می‌نماید و در نهایت امام مسئلۀ ‌عشق را نه‌تنها مشروع بلکه فطری دانسته است، می‌فرماید: فطرت اصلی انسان عبارت است از عشق به کمال مطلق. از سوی دیگر، هنر در منظر امام، وجهه‌ای اخلاقی و متعالی دارد. این حالت در هنر کشور ما پررنگ‌تر به‌نظر می‌رسد. امام خمینی هنر را ابزاری برای رسیدن به هدف والا و بالا که همان کمال انسانیت است، عنوان می‌کنند. از نگاه ایشان، هنر در مدرسه عشق نشان‌دهندۀ نقاط کور و مبهم معضلات اجتماعى، اقتصادى، سیاسى، نظامى است. هنر در عرفان اسلامى‌ ترسیمِ روشن عدالت و شرافت و انصاف، و تجسیم تلخکامى گرسنگانِ مغضوبِ قدرت و پول است. در گفتمان امام خمینی (ره)، عرفان و هنر از یکدیگر جدا نیست و با هدفی مشترک در عرصه جامعه معنا پیدا می‌کند.
اهداف پژوهش:

بررسی مقام عشق از منظر عرفانی امام خمینی (ره).
بررسی جایگاه هنر در اندیشۀ امام خمینی(ره).

سؤالات پژوهش:

مقام عشق از منظر عرفانی امام خمینی (ره) چگونه است؟
دیدگاه امام خمینی(ره) دربارۀ هنر چگونه است؟

 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study of the status of love and art from the mystical perspective of Imam Khomeini

نویسندگان [English]

  • Zohreh Ghanbarzade 1
  • Maryam Bakhtyar 2
  • Seyed Jasem Pajouhandeh 2
1 Department of Islamic Mysticism, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
2 Department of Islamic Mysticism, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the status of love and art from the mystical perspective of Imam Khomeini. The research method will be descriptive-analytical and the collection method will be library. One of the important aspects of Imam Khomeini's (as) personality is his mystical thought, which has certainly had a significant effect on his leadership. He, like other sages and philosophers, considers divine love and affection to be completely religious and based on the Qur'an, Hadith and Imams. For this reason, he has used the virtual terms of mystics a lot in his prose works as well as in his poetic and mystical works. Imam Khomeini, in addition to talking about divine love in his works, forbids the scholars from making incorrect judgments about divine love and affection, and finally Imam Khomeini considers the issue of love to be not only legitimate but also natural, saying: Nature The essence of man is the love of absolute perfection. On the other hand, art has a moral and transcendent aspect in Imam's view. This situation seems more prominent in the art of our country. Imam Khomeini describes art as a tool to achieve a lofty goal, which is the perfection of humanity. Art in the school of love shows the blind spots of social, economic, political and military problems. Art in Islamic mysticism is a clear depiction of justice, honor, and fairness, and an embodiment of the bitterness of the hungry for power and money. In Imam Khomeini's discourse,

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Khomeini (RA)
  • Love
  • Beloved
  • Divan
  • Art
ابن‌دباغ، عبدالرحمن بن محمد انصاری. (1378). عشق اصطرلاب اسرار خداست (مشارق) تحقیق هلمون ریتر، ترجمه قاسم انصاری، تهران: کتابخانه طهوری
ابن‌سینا، حسین‌بن عبدالله. (1388). مجموعه رسائل الرئیس ابن‌سینا، رساله العشق، قم: آیت اشراق
ابن‌عربی، یحی‌الدین. (1998). الفتوحات المکیه، بیروت: دار اجبار الترات العربی.
الفتوحات المکیه، (1998). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
امام خمینی، روح الله. (1378). صحیفه امام، 21، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
امام خمینی، روح الله.  (1369). سرالصلاه، چاپ اول، تهران: مؤسسه نشر آثار امام.
امام خمینی، روح الله. (1372). مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)،
سهروردی، شهاب‌الدین. (1395). مونس العشاق: فی حقیقه العشق یا رساله عشق، تصحیح وتحشیه صادق نیک‌پور، تهران: ارباب قلم.
سهروردی، شهاب‌الدین. (1379). دیوان/ تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
شرمانی، جمال‌الدین خلیل. (1375). ترجمه المجالس، تصحیح محمد امین ریاحی تهران: انتشارات علمی.
طباطبایی، فاطمه. (1388). سخن عشق؛ دیدگاه امام خمینی و ابن‌عربی، چاپ دوم. تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
عطار نیشابوری، فریدالدین. (1387). دیوان قصاید و ترجیهات و غزلیات، تصحیح سعید نفیسی، تهران: شقایق.
غزالی، محمدبن محمد. (1387). المنقذ من الضلال، تصحیح عدد الحلیم محمود، قاهره: دارالمعارف.