نقش هنر در تبیین وحدت وجود از طریق بررسی آثار امام خمینی(ره) و مولانا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری عرفان اسلامی و اندیشه امام خمینی (ره)، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

2 استادیار گروه عرفان، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

3 استادیارگروه عرفان اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

10.22034/ias.2021.263562.1485

چکیده

نظریة وحدت وجود که یکی از ارکان اسلامی و مهم شاخة عرفان نظری و استخوان‌بندی محکم این مقوله است. این موضوع از دیرباز مورد بررسی و تحلیل صاحب‌نظران و کارشناسان بزرگ عرفان قرارگرفته، و عارفانی چون ابن عربی که از بنیان‌گذاران عرفان اسلامی و نظریه‌پردازان عرفان نظری می‌باشند. همچنین مولانا جلال‌الدین محمد بلخی (مولانا) و امام خمینی (ره) در دوره معاصر ادامه‌دهندگان راه این عارف بزرگ بوده و دربارة وحدت وجود نظرات مهم و جدیدی ارائه داده و آن را به شکل قابل‌تقدیری ترسیم کرده‌اند. ولی هنوز این طرح جای سخن داشته و سخنان جدیدی برای علاقه‌مندان و جویندگان حقیقت دارد؛ وحدت وجود یعنی اینکه عالم یکی است و هرچه غیرازآن، مظاهر و تجلیلات او هستند و بدون وجود او عالم عدم است، و وجودی ندارد که این است مفهوم وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت، که از طریق رسیدن به این حقیقت، شیفتگان وادی عرفان و سالکان طریق سیروسلوک، در این سفر معنوی رهنمون به‌سوی حقیقتی واحد شده و آرامشی را که گمشدة ره‌یافتگان به این وادی است دریافت کرده و با وصل به این حقیقت به توحید و اطمینان واقعی نائل می‌شوند. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده‌های منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که وحدت وجود یکی از مقوله‌های محوری در اندیشه‌های مولانا و امام خمینی(ره) است.
اهداف پژوهش:

بررسی اهمیت هنر در تبیین وحدت وجود.
بررسی اصل وحدت وجود در اندیشه‌های مولانا و امام خمینی(ره).

سؤالات پژوهش:

هنر در تبیین وحدت وجود چه نقشی می‌تواند داشته باشد؟
اصل وحدت وجود در اندیشه‌های مولانا و امام خمینی(ره) چه جایگاهی دارد؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of art in explaining the unity of existence through the study of the works of Imam Khomeini and Rumi

نویسندگان [English]

  • Maryam Payami 1
  • Farajallah Barati 2
  • Maryam Bakhtiyar 3
1 PhD Student in Islamic Mysticism and Thought of Imam Khomeini, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Mysticism, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Islamic Mysticism, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ibn Arabi
  • Rumi
  • Imam Khomeini (RA)
  • unity of existence
  • Oneness
قرآن
ابن‌عربی، محی‌الدین. (559 ق). فتوحات مکیه، ج 2، تهران: انتشارات شهر.
امینی‌نژاد، علی. (1390). آشنایی با مجموعة عرفان اسلامی، قم: مؤسسة آموزشی امام خمینی (ره).
انصاری، خواجه عبدالله. (1339ق). کشف‌الاسرار، تهران: امیرکبیر.
اکبرآبادی، محمد. (1383). گیسوم، تهران: سمت.
جامی، عبدالرحمن. (1395ق). نفحات‌الانس، تهران: تهران.
جوادی آملی، عبدالله. (1377). حماسه و عرفان، قم: نشر اسراء.
خمینی، روح‌الله. (1387). دیوان امام خمینی (ره)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خرمشاهی، قوم‌الدین. (1375ش). کشف‌الابیات، تهران: دوستان.
زمانی، کریم زمانی. (1372). شرح مثنوی، ج1، تهران: اطلاعات.
سوزنگر، میترا؛ فریدونی، پگاه. (1393). «وحدت و کثرت در هنر اسلامی». کنفرانس ملی مهندسی عمران و توسعه پایدار ایران.
عطار، فریدالدین. (1342ق). منطق‌الطیر، تهران: سمت.
قیصری، داود. (1417ق). شرحی بر فصوص الحکم، تهران: مؤسسه آموزشی امام خمینی (ره).
کی‌منش، عباس. (1366ش). پرتو عرفان، ج 2، تهران: سعدی.
مولوی، جلال‌الدین‌محمد. (672ق). مثنوی معنوی، تهران: انتشارات هرمس.
همدانی، عین‌القضاه. (1370). تمهیدات، تهران: انگیزه مهر.