زیبایی‌شناسی و فن شناسی رنگ در دست بافته های قشقایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه اراک، گروه آموزشی فرش

2 عضو هیات علمی دانشگاه هنر اصفهان، گروه آموزشی نقاشی

3 عضو هیأت علمی دانشگاه کاشان، گروه آموزشی فرش

4 عضو هیأت علمی دانشگاه کاشان، گروه مطالعات عالی هنر

چکیده

این مقاله متشکل از دو بخش زیبایی­شناسی(رنگ­بندی، چیدمان رنگی یا هم­نشینی رنگ­ها در متن بافته) و فن­شناسی (رنگرزی) است. در بخش نخست، به مطالعه، بررسی و تحلیل زیبایی­شناختی شامل رنگ­بندی و عوامل تأثیرگذار بر چیدمان رنگی نخ­ها که به­وجودآورنده­ی نقش­ها هستند، پرداخته شده­است. در بخش دوم نیز به عرصه­ فن­شناختی رنگ­های به­کار رفته در دست­بافته­های قشقایی شامل رنگزاها، چرخه­ی(دایره) رنگ، طبقه­بندی رنگزاهای اصلی، ترکیبات و نحوه­ی تولید رنگ­ها و طیف­های مختلف آن پرداخته شده­است. یافته­های این مقاله بیش­تر و به­طور عمده بر اساس مطالعات و تحلیل میدانی استوار است. این یافته­ها به اجمال عبارت­اند از : تأثیر عواملی نظیر دریافت­های محیطی، طبیعت و عناصر آن و نیز عوامل فرهنگی شامل جنبه­های جمعی و قومی(باورها، آداب و سنن، آموزه­های پیشینیان) و نیز جنبه­های فردی(ذوق و سلیقه، تخیل و تعقل، ابتکارات فردی و تمنیّات روحی و درونی) در رنگ­بندی و رنگرزی و نیز کشف و طبقه­بندی رنگ­های مورد استفاده در دست­بافته­های عشایری و خاصه قشقایی به دو طبقه­ی اصلی(متغیر و ثابت) و فرعی یا ترکیبی، هم­چنین مستندنگاری 33 فرمول رنگرزی در عشایر قشقایی از گذشته تا کنون. پژوهش پیش رو، برای نخستین بار به­ویژه در حوزه­ رنگرزی، مستندنگاری و طبقه­بندی رنگزاها و ترکیبات رنگی، نگارش شده­است. این مقاله از نوع بنیادین و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات میدانی و کتابخانه­ای است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the color woven Qashqaei

نویسندگان [English]

  • Mohammad Afrugh 1
  • Asghar Javani 2
  • Fathali Ghashghae Far 3
  • Amir Hosein Chit Sazian 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Hand woven by nomads Qashqai as symbols of indigenous and ethnic arts and enjoys both functional and aesthetic features. colors, designs and elements of art and the aesthetic dimension of hand dyed and woven by nomads and have the fan base of cognitive processes. So that each of these dimensions may be suitable and appropriate vehicle for scientific study (cognitive technologies), ethnological, artistic (aesthetic) and is Semiotic. qashqaeis colors woven in two main categories and sub-divided. While its primary colors divided into two categories: primary colors, fixed and variable pick the colors. Primary colors, secondary colors as well as a combination of fixed and other dyes produced. in this paper, the study circle, color, aesthetic aspects, including color (color layout) and cognitive techniques such as dyeing, in dstbafth of qashqaees attention. From this perspective, this study indicates for the first time in the study area have been done by nomadic weaving.this article is The purpose of this research are fundamental and that is a cross-sectional method. Practices as well as the compilation of the field of library and more.

کلیدواژه‌ها [English]

  • native tribal and Applied art
  • qashqaie handwoven
  • qashqaie nomads
  • color
  • dayind
ابراهیمی­ناغانی، حسین،1389، تحلیلی بر نقش ورنگ گلیم­های عشایر بختیاری، مجموعه مقالات نخستین همایش فرهنگ وهنر ایران(ایلات لرستان وبختیاری)، تهران، انتشارات فرهنگستان هنر
پرهام، سیروس ، 1371، دست­بافته­های عشایری و روستایی فارس ، ج اول، تهران ، انتشارات امیرکبیر
دادور،ابوالقاسم، حمید مؤمنیان،1385، عوامل مؤثر برشکل­گیری و پیدایش نقوش گلیم قشقایی، دوفصل­نامه علمی­پژوهشی گلجام، شماره2، شماره 63-47
دانشگر ، احمد، 1376، فرهنگ جامع فرش ، تهران ، نشر سازمان چاپ و انتشارات یادواره­ی اسدی
دره­شوری، پروین،1391، بازتاب طبیعت زاگرس درنگاره­های قشقایی، شیراز، انتشارات ادیب­مصطفوی
ژوله، تورج، 1390، پژوهشی در فرش­ایران، تهران، انتشارات یساولی
صوراسرافیل، شیرین،1378، رنگ های ایرانی، تهران، موسسه تحقیقات فرش دستباف
کوپر، جی.سی،1379، فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمه ملیحه کرباسیان، تهران، نشر فرشاد
کیانی، منوچهر ،1377 ، کوچ با عشق شقایق ، شیراز ، انتشارات کیان­نشر
لسترنج، گی، 1337، جغرافیای تاریخ سرزمین­های خلافت شرقی ، ترجمه محمود عرفان ، تهران ، انتشارات
هال،آلستر، جوزه لوچیک ویووسکا،1377، گلیم: تاریخچه، طرح، بافت و شناسایی، ترجمه شیرین همایونفر و نیلوفر الفت­شایان، تهران، انتشارات ایران مصور
هانگلدین، آرمن ، 1375، قالی های ایرانی، ترجمه اصغر کریمی، تهران، نشر فرهنگسرا(یساولی)
راوچ، لئو،1386، فلسفه کانت، مترجم عبدالعلی دستغیب، آبادان، انتشارات پرسش
افشارجهانشاهی، ویکتوریا، 1380، فرآیند و روش­های رنگرزی الیاف بامواد طبیعی، تهران، انتشارات دانشگاه هنرتهران