%0 Journal Article %T ظاهر فرمالیسم (صورت و فرم) در ادبیات و نگارگری (با تاکید بر آثار یدالله رویایی و نسخه همای و همایون جلایری) %J مطالعات هنر اسلامی %I موسسه مطالعات هنراسلامی %Z 1735-708X %A اسدیان, امیر %A رزاق پور, مرتضی %D 2023 %\ 02/20/2023 %V 19 %N 48 %P 25-44 %! ظاهر فرمالیسم (صورت و فرم) در ادبیات و نگارگری (با تاکید بر آثار یدالله رویایی و نسخه همای و همایون جلایری) %K فرمالیسم %K یدالله رؤیایی %K نگارگری %K همای و همایون جلایری %K نماد %R 10.22034/ias.2022.334327.1906 %X هنرمندانی که در مباحث هنری و ادبی به «صورت» و «فُرم» توجّه دارند صورت‌گرا خوانده می‌شوند. به تعبیر شفیعی کدکنی «اصحاب فُرم یا فُرمالیست»؛ در نگاه صورت‌گرایان روس یک اثر ادبی عبارت است از یک نشانه و این نشانه یا نظام نشانه‌ای، متن را شکل می‌دهد. یدالله رؤیایی شاعری صورت‌گراست و همانند فُرمالیست‌های روس تکیه را در آفرینش شعر بر فُرم و صورت نهاده است. فرمالیسم در هنر نگارگری ایرانی نیز حضور پررنگی داشته است. بررسی فرمالیسم در  نسخه همای و همایون جلایری می‌تواند مختصاتی را از این فرمالیسم آشکار سازد. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده‌های منابع کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که نگاه رؤیایی به‌صورت و فُرم شعر نگاه ویژه‌ایست؛ او شعر حجم را یک فاصلۀ فضایی می‌داند؛ تکّه‌ای از فضا. درواقع  شعر برای رؤیایی مجرایی برای استنشاق هوای تازه است و صورت شعر، حُکم نجات فکر را دارد از قُبح تکرار. با اینکه رؤیایی همانند صورت‌گرایان، کارش خلق قطعه و آفرینش صورت است و در دفاع از این شعر، سماجت و یک‌دندگی ویژهای خود را دارد، امّا از معنا و پیام هم غافل نبوده است. یدالله رؤیایی از شاعران صورت‌گرایی است که علاوه‌بر صورت شعر، به معنا و جریان فکر و اندیشه بی‌اعتنا نیست. در نسخۀ مصور همای و همایون جلایری نیز نمادهای متعددی دیده می‌شود.اهداف پژوهش:بررسی مظاهر فُرمالیستی اشعار یدالله رؤیایی.بررسی فرمالیسم در همای و همایون جلایری.سؤالات پژوهش:مظاهر فُرمالیستی اشعار یدالله رؤیایی چگونه می‌باشد؟فرمالیسم در نسخه همای و همایون جلایری چه بازتابی یافته است؟ %U https://www.sysislamicartjournal.ir/article_149482_a49f7943f510013c941c71f3074db617.pdf