%0 Journal Article %T پیشینه مضامین، موضوعات و ساختار بصری خیالی‌نگاری‌های دوره‌ی قاجار در هنر ایران (با تکیه بر منابع مکتوب) %J مطالعات هنر اسلامی %I موسسه مطالعات هنراسلامی %Z 1735-708X %A خواجه احمد عطاری, علیرضا %A آذربایجانی, مسعود %A شعیری, حمیدرضا %A حکمت, زینب %D 2018 %\ 03/21/2018 %V 14 %N 29 %P 171-200 %! پیشینه مضامین، موضوعات و ساختار بصری خیالی‌نگاری‌های دوره‌ی قاجار در هنر ایران (با تکیه بر منابع مکتوب) %K نقاشی ایرانی %K هنر قاجار %K خیالی نگاری(نقاشی قهوه‌خانه‌ای) %K مضامین %K موضوعات %K ساختاربصری %R 10.22034/ias.2018.91851 %X خیالی­نگاری اصطلاحی است برای توصیف نوعی نقاشی روایی رنگ­و روغن با مضامین مذهبی، حماسی، رزمی، بزمی و عامیانه که در دوره قاجار بر اساس هنر مردمی و دینی و با اثرپذیری از سنت نقاشی مرسوم آن زمان، رواج پیدا کرد. برخی از محققین بر این باورند که این نوع نقاشی، همراه با حفظ تمامی ارزش‌های هنر سنتی و مذهبی ایران و به ضرورت نیاز و خواست مردم شکل گرفته است. این نقاشی­ها سرشار از پیشینه موضوعی، مضمونی و ساختار بصری هستند که طی سالیان متمادی با وجود انجام پژوهش­های ارزشمند همچنان دارای جنبه­های کشف نشده بسیاری هستند.  پژوهش پیش­رو به دنبال این باور، در پی پاسخ به چیستی مضامین، موضوعات و ساختار بصری خیالی­نگاری­های دوره قاجار و چگونگی شکل­گیری آنها (به صورت یکباره در دوره قاجار و یا تدریجی و نشأت گرفته از هنر تصویری دوره­های مختلف ایران) و این­که چه پیشینه­ای در تصویر نگاری هنر ایران دارند؟ در این راستا پژوهش پیش رو بر آن است تا با دست­یابی به شاخصه­های مضامین، موضوعات و ساختاربصری خیالی­نگاری­های دوره قاجار و هنر تصویری ایران، به وجوه اشتراک آن­ها با خیالی­نگاری­ها در مضامین، موضوعات و ساختار بصری از دوره ایران باستان تا دوره قاجار و خیالی نگاری­ها، به منظور راهیابی و دستیابی به پیشینه خیالی­نگاری­های دوره قاجار مورد مطالعه قرار دهد. هدف از این پژوهش دستیابی به پیشینه مضامین، موضوعات و ساختار بصری خیالی­نگاری­های دوره­ی قاجار جهت انجام مطالعات علمی با رویکردهای مختلف است. روش تحقیق از نظر هدف جزء پژوهش­های بنیادی و نظری و از نظر ماهیت و روش، توصیفی تطبیقی است و در گردآوری مطالب از شیوه­­ی کتابخانه­ای استفاده شده است و آثار خیالی­نگاری با شیوه تجزیه و تحلیل کیفی مورد مطالعه قرار گرفته­اند. براساس این پژوهش می­توان گفت: نقاشی‌ قهوه‌خانه‌ای یا خیالی­نگاری،‌ شیوه‌ای خاص از هنر نقاشی و یکی از هـنرهای مـردمی و با سابقه‌ در‌ جامعه­ی‌ ایرانی است که‌ از دل سنت‌های ایرانی سـر‌ بـرآورده ‌و وجوه اشتراک بسیاری در مضامین، موضوعات و ساختاربصری با هنر دوره­های مختلف ایران از عیلام تا صفویه داشته و بسیار قدیمی­تر از آن چیزی است که‌ امروزه با عنوان نقاشی قهوه‌خانه‌ای شناخته می­شود، و از نظر خصوصیات فیگوراتیو، مضامین و موضوعات عامیانه­ و مصالح به کار گرفته شده، خاص دوره­ی قاجار بوده است. %U https://www.sysislamicartjournal.ir/article_91851_00180b79f18440f7022ccab88ed69dcc.pdf