TY - JOUR ID - 130107 TI - ذخایر معنوی کهن ایرانی و فرق شیعی با تاکید بر معابد مسلک اهل حق JO - مطالعات هنر اسلامی JA - IAS LA - fa SN - 1735-708X AU - کاپله, محمد AU - اسماعیل پور مطلق, ابولقاسم AU - شعبانی صمغ آبادی, رضا AD - دانشجوی دکتری باستان‌شناسی تاریخی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پردیس علوم تحقیقات تهران، تهران، ایران. AD - گروه فرهنگ و زبانهای باستانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. AD - گروه تاریخ و باستان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، تهران، ایران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 17 IS - 39 SP - 506 EP - 526 KW - قرآن کریم KW - آیین میترایی KW - تصوّف و عرفان KW - معابد اهل حق DO - 10.22034/ias.2020.210882.1102 N2 - ادیان در تاریخ جهان مسیر پر فراز و فرودی را طی کرده است. در این سیر، آمیختگی مذاهب و انگاره­های آن با یکدیگر نیز روی داده است. تاریخ ایران نیز، شاهد پیدایش ادیان و فرق مذهبی متفاوت بوده است. یکی از گرایش­های مذهبی در جامعه ایران، تصوف و گرایش­های صوفیانه است. بررسی­ ها نشان می­دهد تصوّف و عرفان مکتبی نوظهور و تقلیدی نیست گرچه به آن پسوند اسلامی داده باشند زیرا نه تنها در دین مبین اسلام، تصوّف و عرفان وجود ندارد بلکه اکثر علمای دینی با این­گونه مکاتب، مخالفت نیز دارند و در این میانه نیز بعضی از «متألّهین» برای تبرئه خود بجای «صوفی و تصوّف» از لفظ «عارف و عرفان» استفاده نموده و می‌نمایند پس چگونگی پیدایش تصوّف و عرفان و ماهیت آن نیازمند بررسی است. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده­ های کتابخانه­ ای و انجام مصاحبه ­های شفاهی انجام شده است. یافته­ های پژوهش حاکی از این است که به علّت پیوستگی زنجیروار ادیان با یکدیگر، تصوّف و عرفان اسلامی پدیده‌ای است از آیین کهن میترایی است. با بررسی معابد اهل حق و ساختار و مختصات آن می توان به این مسئله پی برد. اهداف پژوهش: 1. واکاوی و بازشناسایی ماهیت تصوف و عرفان در ایران. 2. بررسی ذخایر معنوی کهن ایرانی و فرق شیعی با تأکید بر معابد مسالک اهل حق. سؤالات پژوهش: 1. تصوف و عرفان در ایران دارای چه ماهیت و پیشینه تاریخی است؟ 2. ذخایر معنوی کهن ایرانی و شیعی چه بازتابی در معابد مسالک اهل حق داشته است؟ UR - https://www.sysislamicartjournal.ir/article_130107.html L1 - https://www.sysislamicartjournal.ir/article_130107_63b41acd787dda637ca90e7529dbd81e.pdf ER -