TY - JOUR ID - 137553 TI - اقتصاد و معماری: تاثیر اوضاع اقتصادی ایران دوره قاجار بر الگوهای معماری و شهرسازی JO - مطالعات هنر اسلامی JA - IAS LA - fa SN - 1735-708X AU - زمانی, الهام AU - حسینی, سید بهشید AU - ذبیحی, حسین AD - دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. AD - استاد تمام، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران. AD - دانشیار، گروه شهرسازی، دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 18 IS - 42 SP - 188 EP - 202 KW - معماری و شهرسازی KW - تحولات اقتصادی دوره قاجار KW - سرمایه KW - شکل شهر DO - 10.22034/ias.2021.301956.1705 N2 - ورود سرمایه‌داری به ایران با تغییرات گسترده در نظام اقتصادی همراه بود. در حالی که ساختار تولید کشور در اوایل دوره قاجار مبتنی بر تولید محصولات کشاورزی و صنایع دستی و صادرات آن بود، در اواخر با زوال و آسیب‌دیدگی جدی کشور را به یک واردات‌کننده بزرگ از کشورهای اروپایی و روسیه تبدیل کرد. با تعطیلی کارخانه‌های داخلی، تلاش‌ها برای درونی‌کردن سرمایه‌داری به شکست انجامید و عدم توانایی بخش خصوصی در رقابت با سرمایه‌داری خارجی منجر به سودآوری تجارت مبتنی بر واردات و رانت شد. نتیجه این اتفاقات بر معماری و شهرسازی کشور بر دو مسئله قابل مشاهده بود. یکی افزایش جمعیت شهرها و نیاز به توسعه آن‌ها که با خیابان‌کشی‌های جدید و حضور بناهایی با عملکردهای نوین همراه بود. اتفاقی که به بورس‌بازی زمین منجر شد و بر جدایی طبقات اجتماعی تاکید نمود. دوم تأثیر غیرمستقیم سرمایه‌داری خارجی که به حضور اتباع اروپایی در شهرهای ایران انجامید و به روند آشنایی ایرانیان با فرهنگ و مظاهر تمدن غربی شدت بیشتری بخشید. در این تحقیق با روش‌های تفسیری-تاریخی و استدلال منطقی به ارتباط متقابل میان وضعیت اقتصادی و تحولات معماری و شهرسازی شهرهای ایران در دوره قاجار پرداخته شده است. یافته ­های پژوهش حاکی از این است که این فراگرد نه تنها بر شکل‌ شهرها و سیمای ساختمان‌ها تأثیرگذار است بلکه با مقنضیات سیاسی-اجتماعی و فرهنگی گسترده‌ای همراه شد که همین پیامدهای آن را پیچیده‌تر و تأثیرگذاری‌اش را بیشتر کرده بود.اهداف پژوهش:1. بررسی چگونگی تأثیرات شرایط اقتصادی دوره قاجار بر تحولات شهرهای ایران.2. بازشناسی الگوهای معماری به­کار رفته تحت تأثیر  تحولات اقتصادی دوره قاجار.سوالات پژوهش:1.شرایط اقتصادی و  جریان‌های سرمایه­داری  دوره قاجار تا چه حد بر تحولات شهرهای ایران مؤثر بوده  است؟2.الگوهای معماری به کار رفته در دور ه قاجار تا چه حد تحت تأثیر شرایط اقتصادی این دوره قرار داشته‌اند؟ UR - https://www.sysislamicartjournal.ir/article_137553.html L1 - https://www.sysislamicartjournal.ir/article_137553_30256957258c27fcfc375b9521bc0e73.pdf ER -