TY - JOUR ID - 143267 TI - کارکرد معنایی رنگ در مثنوی‌های عطار در انطباق با نگاره‌های غنایی هفت‌گنبد بهرام گور JO - مطالعات هنر اسلامی JA - IAS LA - fa SN - 1735-708X AU - شاه‌کرمی, محمدرضا AU - صحرائی, قاسم AU - حیدری, علی AD - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران. AD - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران. AD - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 19 IS - 47 SP - 240 EP - 266 KW - مثنوی‌های عطار KW - رنگ KW - مفاهیم انتزاعی KW - مفاهیم غیرانتزاعی DO - 10.22034/ias.2022.320995.1830 N2 - شاعران و هنرمندان در دوره‌های مختلف برای القای معانی و مفاهیم موردنظر خود از عنصر رنگ استفاده کرده‌اند. عنصر رنگ یکی از نکات کلیدی و پرکاربرد در مثنوی‌های عطار است. او هنرمندانه و اغلب بااستفاده‌از عناصر بلاغی از قدرت تداعی معانی رنگ‌ها بهره‌گرفته است. این پژوهش نشان می‌دهد که عطار از عنصر رنگ چگونه استفاده کرده است و کدام معانی و مفاهیم را به کمک رنگ‌ها بیان نموده و نمایش داده است. ابزار گردآوری اطلاعات فیش و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. دست‌یابی به نقش رنگ‌ها در بیان معانی و مفاهیم ذهنی و همچنین کاربرد رنگ‌های انتزاعی برای بیان بعضی از مفاهیمِ مهمِ عرفانیِ مورد نظر شاعر، ازجمله دستاوردهای این پژوهش است. نتیجه‌ پژوهش نشان می‌دهد که در مثنوی‌های عطار، بسامد دو رنگ سیاه و سفید بیشتر از رنگ‌های دیگر و رنگ‌های انتزاعی دارای کمترین بسامد است. مطلوب‌ترین رنگ‌ها در نظام فکری عطار، رنگ‌های انتزاعی هستند و مفاهیمی بسیار گسترده‌تر از رنگ‌های معمولی دارند و اغلب برساختۀ ذهن خودِ شاعرند. گاهی رنگ‌ها در بافت معنایی غنایی و عاشقانه، برای بیان زیبایی ظاهری در راستای تبیین آموزه‌های عرفانی، کارکرد معنایی و بلاغی یافته‌اند. در منظومه غنایی بهرام گو نیز رنگ‌ها ابزاری مفید برای انتقال مفاهیم مورد نظر نگارگر است.اهداف پژوهش:نشان‌دادن نقش رنگ‌ها در پردازش معانی و مفاهیم موردنظر عطار و منظومۀ هفت‌گنبد بهرام‌گور.فراهم‌کردن زمینه برای فهم‌بخشی از ادبیات غنایی و عرفانی.سؤالات پژوهش:عطار چه معانی و مفاهیمی را به کمک رنگ‌ها بیان کرده است و در نظام فکری عطار، مطلوب‌ترین رنگ برای بیان مفاهیم عرفانی کدام رنگ است؟عنصر رنگ چه جایگاهی در اندیشه عطار و منظومۀ هفت‌گنبد بهرام‌گور داشته است؟ UR - https://www.sysislamicartjournal.ir/article_143267.html L1 - https://www.sysislamicartjournal.ir/article_143267_e89c10eb0937d9195e985e1809fd6ec3.pdf ER -