بایسته ها و خواسته های مدنی در اشعار ملک الشعرا بهار و نمود ان در گردشگری فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران

3 استادیار گروه حقوق، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران

10.22034/ias.2022.314624.1795

چکیده

حقوق شهروندی و مدنی مجموعه‌ای از حقوق عمومی است که به شهروندان یک کشور با در نظر گرفتن دو اصل کرامت انسانی و عدالت تعلّق می‌گیرد. آثار ادبی در هر دوره تاریخی بیان­کنندۀ نگرش‌ها، آرمان­ها و ‌ارزش‌های یک قوم می­باشند و خواسته­های مدنی یکی از آموزه­های اخلاقی و اجتماعی است که کم و بیش در این آثار دیده می‌شود. ملک‌الشعرا بهار یکی از شاعران مهم و تأثیرگذار در ادبیّات دوره مشروطه و پهلوی اول می‌باشد. اهمیّت این جستار در بررسی موشکافانه شاخص‌های خواسته‌های مدنی در دیوان اشعار بهار است که می‌تواند در تبیین الگوهای مناسب برای حاکمان مؤثّر باشد و همه اقشار جامعه را نسبت به شناخت حقوق و تکالیف خود آشنا سازد. مطالبۀ حقوق شهروندی در ایران از دورۀ مشروطه به شکل جدّی آغاز شد و ملک­الشعرا بهار در کنار دیگر شاعران آن زمان، این خواسته‌ها را در اشعار خود انعکاس داده است. این پژوهش با هدف بررسی برجسته‌ترین خواسته‌های مدنی در اشعار محمدتقی بهار و نمود آن در گردشگری فرهنگی به روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شاخص­ترین خواسته‌های مدنی در دیوان بهار یعنی آزادی، عدالت و حقوق زنان در کنار دیگر مقوله­ها نظیر رفاه اجتماعی، رفاه اقتصادی، بخشش، علم­آموزی، امنیّت و ...  بیانگر اندیشه حق­جویانه‌ی ملک­الشعرا می­باشد.
اهداف پژوهش:

بررسی آشنایی ملک­الشعرای بهار با منشور حقوق شهروندی.
بررسی اهمیت حقوق شهروندی در رونق گردشگری فرهنگی.

سؤالات پژوهش:

آیا ملک­الشعرای بهار با منشور حقوق شهروندی آشنا بود؟
رعایت حقوق شهروندی چه نقشی می‌تواند در توسعۀ گردشگری فرهنگی داشته باشد؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Interdisciplinary Study of Civil Requisites and Requirements in the Poems of Malek o’Shoara Bahar and its manifestation in cultural tourism

نویسندگان [English]

  • Alireza Rostamighadi 1
  • Ahmad Karimi 2
  • Koros Karimpasandi 2
  • Asghar Abbasi 3
1 PhD Student in Persian Language and Literature, Department of Persian Language and Literature, Chalous Branch, Islamic Azad University, Chalous, Iran
2 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Chalous Branch, Islamic Azad University, Chalous, Iran
3 Assistant Professor of Law, Chalous Branch, Islamic Azad University, Chalous, Iran
چکیده [English]

Citizenship and civil rights are a set of public rights that are issued to citizens of a country considering two principles of human dignity and justice. In each historical period, literary works indicate attitudes, ideals and values of a people and civil requirements are one of the moral and social teachings that are seen in these works more or less. In Iran, citizenship rights requirements began seriously during the Constitutional period and together with other poets of that time, Malek o’Shoara reflected these requirements in his poems. This paper aimed to study the most striking civil requirements in the poems of Mohammed Taghi Bahar through descriptive-analytical method. The research findings indicate that the most distinctive civil requirements in Bahar’s poetical works namely freedom, justice and female rights together with other topics like social welfare, economical welfare, forgiveness, science learning, security and … infer Malek o’Shoara’s right-seeking thought.
Research aims
1. A study of the familiarity of Malek o’Shoara Bahar with the Charter of Citizenship Rights.
2. A study of the main themes of Malek o’Shoara Bahar poems.
Research questions:
1. Was Malek o’Shoara Bahar familiar with the Charter of Citizenship Rights?
2. What are the main themes of Malek o’Shoara Bahar poems?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bahar’s Poems
  • Civil Rights
  • Justice
  • Freedom
  • Female Rights
آجودانی، ماشاءالله. (1387). یا مرگ یا تجدّد، دفتری از شعر و ادب مشروطه، تهران: اختران.
آرین‌پور، یحیی. (1379). از صبا تا نیما، ج. 2، تهران: زوّار
آقابخشی، علی. (1381). فرهنگ علوم سیاسی، تهران: چاپار.
احمدی طباطبایی، محمّدرضا. (1388). «حقوق شهروندی با تأکید بر قانون اساسی ایران»، مجلّة رهیافت انقلاب اسلامی، شماره 8 ، 1.
اکبری، حمیدرضا. (1395). نگاهی به حقوق شهروندی، قم: مؤسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان.
بهار، مهرداد. (1368). دیوان اشعار بهار، چ. چهارم، تهران: طوس.
بهار، چهرزاد. (1394). دیوان اشعار بهار، چ. دوّم، تهران: طوس.
بیضایی، میترا؛ صداقتی، عاطفه. (1396). «ارائه شاخص‌های هویت فرهنگی ایرانی-اسلامی منطبق با انواع گردشگری فرهنگی و با ملاحظه عامل پایداری گردشگری». میراث و گردشگری. دوره2، ش7، 131-111.
حاکمی، اسماعیل. (1386). «بهار، سنت، تجدد»، مجموعه مقالات یادی دوباره از بهار، به کوشش سعید بزرگ بیگدلی، چ. نخست، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
حائری،‌هادی. (1375). یکصدمین سالگرد میلاد بهار، تهران: حدیث.
خارابی، فاروق. (1380). سیاست و اجتماع در عصر مشروطه، چ. اول، تهران: دانشگاه تهران.
خادم شیرازی، زهرا. (1397). «حقوق شهروندی با رویکرد معنوی اندیشه‌های گردشگری سعدی». دومین کنفرانس بین‌المللی گردشگری، فرهنگ و هنر.
رضایی‌پور، آرزو. (1388). مجموعه کامل قوانین و مقررات شهروندی، چ. چهارم، ‌تهران: سپهر ادب.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1379). با کاروان حلّه، چ. دوازدهم، تهران: علمی و فرهنگی.
سعدی، مصلح الدّین. (1385). کلیّات، تصحیح محمد فروغی، تهران: هرمس.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1383). ادوار شعر فارسی، چ. دوم، تهران: ‌سخن.
صالحیان، تاج‌الدین. (1390). «حقوق شهروندی»، شماره 262، سایت نشریه طنین غرب.
طباطبایی مؤتمن، منوچهر. (1388). آزادی‌های عمومی و حقوق بشر، چ. چهارم، تهران: دانشگاه تهران.
علی دوست، ابوالقاسم. (1384). «فقه و مقاصد شریعت»، مجله فقه اهل بیت، شماره 41.
کاتوزیان، ‌ناصر. (1377). مقدّمة علوم حقوق، چ. اوّل، تهران: شرکت سهامی انتشار.
مشتاق، رحمان. (1387). «عدالت‌خواهی و قانون‌گرایی در شعر بهار»، مجلّة دانشکده ادبیّات سمنان.
مصفا، مظاهر و عباس سعادتی. (1392). «تحلیل بسامدی علم و دانش در شعر شعرای برجسته دوره مشروطه»، پژوهش‌نامه ادبیات تعلیمی، شماره هجده، 22-1.
معین، محمد. (1379). فرهنگ فارسی، ج. 1، چ. شانزدهم، تهران: امیرکبیر.
ممتاز، جمشید. (1377). حقوق بشر در پرتو تحولات بین المللی، چ. اول، تهران: دادگستر.
مهرپور، حسین. (1377). نظام بین‌المللی حقوق بشر، چ. اول، تهران: اطلاعات.
همایی، جلال‌الدین. (1387). «مقام بهار»، به اهتمام میلاد عظیمی، من زبان وطن خویشم (نقد و تحلیل و گزیده اشعار ملک‌الشعرا بهار)، چ. نخست، تهران: سخن.
یاحقی، محمّد جعفر. (1375). چون سبوی تشنه، تهران: جامی.
یوسفی، غلامحسین. (1369). چشمة روشن، تهران: علمی و فرهنگی.