تبیین نقش صوت و مکان در دیالکتیک مخاطب و تعلق به مکان بر ساکنان سازه های معماری معاصر( نمونه موردی: الگوی حیاط مرکزی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مهندسی معماری، گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.

2 گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.

3 گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

10.22034/ias.2023.419695.2299

چکیده

معماری آمیزه‌ای از دانش و خلاقیت است و محصول آن ایجاد «دیالکتیک بین مخاطب و مکان» است. انسان براساس ارزش‌های فرهنگی خودش به فضا و محیط پیرامونش معنا می‌بخشد و رفتارش را متناسب با آن تنظیم می‌کند. پژوهش در زمینۀ مفهوم «حس تعلق به مکان» در کنار عناصر زندگی مدرن ثابت می‌کند که این شاخص به‌عنوان مفهومی مرتبط با دلبستگی به مکان می‌تواند منجر به تجربه حضور در مکان شود که شکل‌دهندۀ حس مکان است. روش انجام این پژوهش کیفی بوده و از نظر هدف نیز کاربردی به‌شمار می‌آید. در خانه‌های معاصر، تراکم جمعیت، تغییرات در سرانه زمین، روابط فضایی و ساختاری، تغییرات در فعالیت‌های روزانه و سبک زندگی منجر به تغییراتی در ریخت‌شناسی و معنای مسکن شده است. نیازهای زندگی مدرن، طراحان را به حذف فیزیکی یا معنایی برخی عناصر اجتماعی در مسکن، همچون حیاط در خانه‌های قدیمی سوق می‌دهد؛ درحالی‌که انسان سنتی در خانه‌ای مجتمع می‌زیست و حس اجتماع در او پررنگ‌تر بود. در نتیجه، فرم و صوت در این خانه‌ها افزایش حس تعلق به مکان را به‌دنبال داشت اما امروزه تغییرات در نوع روابط میان انسان و محیط موجب کاهش حس تعلق به مکان، تغییرات در فرم فضایی، عدم تطابق با نیازها، تکرار و کمبود وقایع خاطره‌انگیز، تخریب اعتبار فضایی شده است..
 
اهداف پژوهش:

مقایسۀ تطبیقی معماری سنتی ایران با معماری نوین غربی در ایجاد حس تعلق به مکان.
نقش صوت در تداعی تصاویر ذهنی انسان در خانه‌های سنتی و آپارتمان‌های امروزی.

سؤالات پژوهش:

تفاوت معماری سنتی ایران با معماری نوین غربی در موضوع کیفیت ارتباط بین مخاطب و مکان چیست؟
صوت چگونه می‌تواند بر تصاویر ذهنی انسان تأثیر بگذارد و حس تعلق به مکان را ایجاد کند؟

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Explaining the role of sound and place in the dialectic of the audience and belonging to the place on the residents of contemporary architectural structures (case example: central courtyard pattern)

نویسندگان [English]

  • Negar Rahimi Moghadam 1
  • Saeed Salehi marzijarani 2
  • Hossein Kalantari KhalilAbad 3
1 Architectural Engineering, Department of Architecture, Technical and Engineering Faculty, Arak Branch, Islamic Azad University, Arak, Iran.
2 Department of Architecture, Technical and Engineering Faculty, Arak Branch, Islamic Azad University, Arak, Iran.
3 Department of Architecture, Technical and Engineering Faculty, Arak Branch, Islamic Azad University, Arak, Iran

کلیدواژه‌ها [English]

  • sound
  • sense of place dialectic
  • Home
  • Central courtyard
الکساندر، کریستوفر. (1381). معماری و راز جاودانگی؛ راه بی‌زمان ساختن، ترجمه: مهرداد قیومی‌بیدهندی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
ایروانی، محمود و دیگران. (۱۳۸۳). روان‌شناسی احساس و ادراک، چاپ هشتم، تهران: نشر سمت.
باشلار، گاستون. (۱۳۸5). دیالکتیک برون و درون؛ پدیدارشناسی خیال، ترجمه: امیر مازیار، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
بنتلی، ای ین و دیگران. (1398). محیط‌های پاسخده. ترجمه: مصطفی بهزادفر. تهران: دانشگاه علم و صنعت.
بهزادفر، مصطفی. (1386). هویت شهر؛ نگاهی به هویت شهر تهران. تهران: انتشارات شهر تهران.
پاکزاد، جهانشاه. (1390). عناصر و کیفیت‌های منظر یک فضای شهری، دو فصلنامه آبادی، شماره 3.
پرتوی، پروین. (۱۳۹۲). پدیدارشناسی مکان، چاپ دوم، تهران: فرهنگستان هنر.
جنکنز، ریچارد. (1381). هویت اجتماعی، ترجمه تورج یاراحمدی، تهران: نشر شیراز.
حبیبی، محسن و هور کاد، برناد. (۱۳۸۴). اطلس کلانشهر تهران، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری (شهرداری تهران).
حجت، عیسی. (1384). هویت انسان‌ساز، انسان هویت‌پرداز؛ تاملی در رابطه هویت و معماری. نشریه هنرهای زیبا، شماره 24.
گیدنز، آنتونی. (1378). تجدد و تشخص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه: ناصر موفقیان، تهران: نشرنی.
معماریان، غلامحسین. (1387). آشنایی با معماری مسکونی ایران. گونه‌شناسی برونگرا. تهران، سروش دانا.
هایدگر، مارتین. (۱۳۸۹). شعر زبان و اندیشة رهایی، ترجمة عباس منوچهری، چاب دوم، تهران، مولوی.
Barati, N., Zohreh Davoudpour, & Montazeri M. (2013). Research method in environmental studies. Teh-ran: Saco Publications. [in Persian].
Cain, R., Jennings, P., Adams, M., Bruce, N., Carlyle, A., Cusack, P.,Davies, W., Hume, K. & Plack, C.(2008). An activity-centric conceptualframework for assessing and creating positive urban soundscapes.Proceedings of the Institute of Acoustics, 30)2546-551.
Canter، D. (1977). The Psychology of Place، the architectural press، London.
Davies, WJ., Adams, MD., Bruce, NS., Cain, R., Carlyle, A., Cusack, P., Hall, DA., Hume, KL., Irwin, A., Jennings, P., Marselle, MR., Plack, CJ. & Poxon, J. (2013). Perception of SoundScape: An Interdisciplinary Approach. Applied Acoustics, 74)2224-231.   farina، A. (2014).Soundscape Ecology:patterns، Methods and Applications:Sprnger.
Kang, J.(2006). Urban Sound Environment. Florida: CRC Press.
Kihlman, T., Kropp, W., Öhrström, E., & Berglund, B.2001, Soundscape support to health. A cross-disciplinaryresearch program, In Proceedings of the International Congressand Exhibition on Noise Control Engineering, Hague, TheNetherlands.
Payne, S., Davies, W. & Mags, A. (2009). Research into the Practical and Policy Applications of Soundscape Concepts and Techniques in Urban Areas)NANR 200. Department for Environment, Food and Rural Affairs.
Raimbault, M. & Dubois, D.(2005). Urban soundscapes: Experiences and knowledge. Cities, 22)5339-350.
Schafer, R. M. (2009). The Soundscape; our sonic environment and the tuning of the world. Rochester: Destiny books.
Yang, W. & Kang, J. (2005). Acoustic comfort evaluation in urban open public spaces. Applied Acoustics,)66221-229.