تحلیل ساختاری و زیبایی شناسی اشعار توصیفی فروغ فرخزاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد شیروان، دانشگاه آزاد اسلامی، شیروان، ایران

10.22034/ias.2022.339743.1947

چکیده

فروغ فرخزاد از برجسته‌ترین سرایندگان اشعار زنانه در تاریخ ادبی معاصر ایران محسوب می‌شود. اشعار وی در قالب دیدگاهی انتقادی خودنمایی می‌کند. این اشعار علاوه‌بر داشتن زبانی ساده و صمیمی، بی‌پرده‌ترین و هنری‌ترین تصاویر زنانگی زندگی وی را به تماشا گذاشته است. در این پژوهش ساختار زبانی این تصاویر در اشعار وی مورد بررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. لذا جامعه آماری آن، تمام اشعار فروغ خواهد بود و حجم نمونه براساس روش نمونه‌گیری سیستماتیک انتخاب شده است و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، گونه‌های مختلف توازن در سطوح آوایی، واژگانی و نحوی بررسی می‌شود تا چگونگی استفاده وی از شگردهای قاعده ‌فزایی آشکار شود. در بخش نخست در توازن آوایی، توازن واجی و توازن هجایی بررسی می‌شود. سپس در توازن واژگانی انواع تکرار در سه سطح واژه، گروه و جمله تحلیل شده و در بخش پایانی توازن نحوی با دو زیربخش همنشین‌سازی نقشی و جانشین‌سازی نقشی توصیف می‌شوند. در بررسی‌های انجام شده، نتیجه بیانگر آن است که فروغ فرخزاد از بین شگردهای آوایی، بیشتر به توازن آوایی و واژگانی توجه داشته که علاوه‌بر بازتاب هنری و خلاقیت وی در کاربرد این توازن‌ها- به‌ویژه توازن آوایی و نغمه حروف- توانسته مفاهیم شعری خود را بسیار هنرمندانه همراه با صمیمیت به مخاطبان القا نکند و بر موسیقی و برجستگی کلامش بیفزاید
اهداف پژوهش:

تحلیل ساختاری و زیبایی‌شناسی توصیفی در اشعار فروغ فرخزاد.
بررسی توازن آوایی، توازن واجی و توازن هجایی در اشعار فروغ فرخزاد.

سؤالات پژوهش:

ساختار و زیبایی‌شناسی در اشعار فروغ فرخزاد چگونه است؟
توازن آوایی، توازن واجی و توازن هجایی در اشعار فروغ فرخزاد چگونه است؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Structural and aesthetic analysis of Forough Farrokhzad descriptive poems

نویسندگان [English]

  • Khadijeh Sahebkar Farkhani
  • Mohammad Ali Sharifyan
  • Shabnam Shafiee Moghaddam
Department of Persian Language and Literature, Shirvan Branch, Islamic Azad University, Shirvan, Iran

کلیدواژه‌ها [English]

  • regularization
  • phonetic balance
  • lexical balance
  • syntactic balance
  • Forough Farrokhzad
ثمره، یدالله. (1364). آواشناسی زبان فارسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
جرجانی، عبدالقاهر. (1368). دلایل الاعجاز فی القرآن؛ ترجمه سیدمحمد رادمنش، مشهد: آستان قدس رضوی.
حق‌شناس، علی‌محمد. (1371). آواشناسی (فنوتیک). تهران: آگاه.
ریحانی، محمد. (1385). فروغ؛ مفسر آیه‌های زمینی، مشهد: آهنگ قلم.
شاه‌حسینی، ناصرالدین و شریفیان، محمدعلی. (1391). «تحلیل ساختاری اشعار خاقانی شروانی و مسیح کاشانی»، نشریه فنون ادبی، شماره 2، 18-1.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1372). صورخیال در شعر فارسی،چ پنجم، تهران: اگه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1368). موسیقی شعر، چ ششم، تهران: اگه.
شمیسا، سیروس. (1381). نگاهی تازه به بدیع، تهران: فردوس.
صفوی،کوروش. (1373). از زبانشناسی به ادبیات، ج (1و2)، تهران: چشمه.
علی‌پور، مصطفی. (1378). ساختار زبان شعر امروز، چ 1، تهران: فردوس.
فرخزاد، فروغ: دیوان اشعار. (1374). با مقدمه بهروز جلالی، چ چهارم، تهران: مروارید.
قویمی، مهوش. (1383). آوا و لقا، تهران: هرمس.
وحیدیان کامیار، تقی. (1379). بدیع از دیدگاه زیباشناسی، چ 1، تهران: دوستان.