شخصیت پردازی و نماد شناسی ادبیات داستانی معاصر فارسی با تاکید بر داستان جای خالی سلوچ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

چکیده

یکی از ویژگی­ های ادبیات داستانی معاصر مسئله شخصیت ­پردازی  و کاربرد نماد برای انتقال مفاهیم و مضامین است. یکی از آثار برجسته داستانی معاصر، کتاب جای خالی سلوچ از محمود دولت آبادی است. مسئله­ ای که می­توان اینجا مطرح کرد بازتاب تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این دوره در این اثر و چگونگی کاربست شخصیت ­پردازی و نمادها توسط این نویسنده است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های کتابخانه ­ای انجام شده است. یافته ­های پژوهش حاکی از این است که نظام ارباب و رعیتی حاکم بر کشاورزی ایران نوعی استثمار بود. این پدیده در آثار این دوره انعکاس یافته است. یکی از تحولاتی که در دوره پهلوی دوم در عرصه کشاورزی روی داد، مسئله انقلاب سفید(1341ش) و اصلاحات ارضی در امتداد آن بود که از سوی محمدرضاشاه پهلوی انجام گردید. بعد از این تغییرات، برخی نویسندگان دست به خلق آثاری زدند که به ادبیات روستایی  معروف شد که در آن­ها به بررسی این تغییرات و بازتاب آن در زندگی روستائیان می­ پرداختند. یکی از معروف­ترین این کتاب­ ها «جای خالی سلوچ» است که جنبه­ های نمادین آن مورد بررسی قرار می­ گیرد.

اهداف پژوهش:
1. ترسیم شرایط جامعه روستایی ایران را بعد  از اصلاحات ارضی در کتاب جای خالی سلوچ.
2. چگونگی شخصیت­ پردازی و توصیف نمادین در ادبیات داستانی معاصر با بررسی موردی داستان جای خالی سلوچ.

سؤالات پژوهش:
1. در کتاب جای خالی سلوچ شرایط جامعه روستایی ایران بعد از اصلاحات ارضی را چگونه ترسیم شده است؟
2. شخصیت­ پردازی و توصیف نمادین چه نقشی در انتقال مفاهیم در کتاب جای خالی سلوچ دارد؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Characterization and Symbolism of Contemporary Persian Fiction with Emphasis on the Story of the “Missing Soluch”

نویسندگان [English]

  • Elahe Poloei 1
  • Monireh Ahmad Soltani 2
  • Mohamad Homayon Sepehr 3
1 Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Social Sciences, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran.
چکیده [English]

One of the features of contemporary fiction is the issue of characterization and the use of symbols to convey concepts and themes. One of the outstanding works of contemporary fiction is the book Jai Khali Soluch by Mahmoud Dolatabadi. The issue that can be raised here is the reflection of the political, economic and social developments of this period and the use of characterization and symbols by the author. This research is accomplished by descriptive and analytical method and library data. The findings of the study indicate that the feudalism system governing Iranian agriculture was a method of exploitation and this phenomenon is reflected in the works of this period. One of the developments that took place in the field of agriculture during the second Pahlavi period was the issue of the White Revolution (1341 AD) and the land reforms along it, which were carried out by Mohammad Reza Pahlavi. After these changes, a number of writers started creating works known as rural literature, in which they studied these changes and their reflection in the life of the villagers. One of the most famous of these books is “Missing Soluch", in which the symbolic aspects of the mentioned book is investigated in this study.
Research aims:
1. To describe the conditions of Iran's rural society after land reform in the book "Missing Soluch".
2. To study the characterization and symbolic descriptions in contemporary fiction with a case study of the "Missing Soluch" book.
Research questions:
1. How is the situation of the rural community of Iran after the land reform described in the book “Missing Soluch”?
2. What is the role of personality, characterization and symbolic description in conveying concepts in the book?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Missing Soluch
  • Contemporary Fiction
  • Land Reform
  • Characterization
  • Symbolic Description

مراجع

براهنی، رضا. (1362). قصه ­نویسی (چاپ سوم). تهران: نشر نو.
بی­نیاز، فتح­الله. (1378). درآمدی بر داستان­نویسی و روایت­شناسی. تهران: نشر افراز.
توانایی­فرد، حسن. (1364). توطئه­ های اقتصادی امپریالیسم در ایران. تهران: نشر سازمان انتشارات کتاب.
دستغیب، عبدالعلی. (1378). نقد آثار دولت آبادی. شیراز: نشر ایما.
دولت آبادی، محمود. (1361). جای خالی سلوچ (چاپ دوّم). تهران: نشر نو.
شهپرراد، کتایون. (1382). رمان درخت هزار بیشه. تهران: نشر معین.
عالی کردکلائی؛ صفایی، حمید. (1395). "بررسی شخصیت و شخصیت­ پردازی در زمان داستان یک شهر احمد محمود". همایش بین ­المللی جستارهای ادبی، زبان و ارتباطات فرهنگی، صص16-1.
علایی، مشیّت. (1373). در برزخ میان شب و چاه. مجله تکاپو، فروردین، شماره8، ص1.
قربانی، محمدرضا. (1373). نقد آثار دولت­آبادی. تهران: نشر آروین.
میر عابدینی، حسن. (1377). صدسال داستان نویسی(چاپ دوم). تهران: نشر پگاه.
میر صادقی، جمال. (1360). ادبیات داستانی. تهران: نشر ماهور.
میر صادقی، جمال. (1380). عناصر داستان(چاپ چهارم). تهران: نشر سخن.
نواب­پور، رضا. (1369). در جستجوی هویت گم شده. تهران: نشر کلک.
نصر اصفهانی، محمدرضا؛ شمعی، میلاد. (1388). "سبک­شناسی رمان جای خالی سلوچ اثر محمود دولت­ آبادی". فصلنامه علمی و پژوهشی زبان و ادبیات فارسی، شماره13، صص204-185.
وردی پسندی، زیبا. (1396). "بررسی شخصیت در زمان جای خاالی سلوچ". ماهنامه ملل، شماره23، صص140-127.
هاشمیان، لیلا؛ صفایی صابر، رضوان. (1390). "بررسی نمادها در سبک نوشتاری منیر و روان ی­پور". فصلنامه تخصصی سبک­ شناسی نظم و نثر فارسی بهار ادب، شماره12، صص346-329.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار