ساختارهای زیبایی شناختی موثر سازنده محیطی در ایجاد حس امنیت در مجتمع های مسکونی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران.

2 استادیار، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران.

3 استاد گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران.

چکیده

مطالعات روانشناسی بر ارتباط عمیق میان زیبایی و احساس آرامش و امنیت تأکید دارد. انسان در جامعه امروزی با تحولات محیطی متفاوتی مواجه است. ایجاد مجتمع ­های مسکونی یکی از این تحولات در ساختار محیطی افراد جامعه است. مسئله ­ای که می­ توان مطرح کرد، تأثیر مجتمع ­های مسکونی به عنوان تغییرات ساختاری جدید بر حس امنیت افراد جامعه است. زیبایی ­­شناسی علمی است که می ­توان از آن برای ایجاد حس امنیت کمک گرفت. امروزه وجود امنیت به عنوان یکی از نیازهای اصلی انسان ­ها از مهمترین عوامل ساختاری کیفیت زندگی است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با رویکرد کمی و کیفی انجام شده است. جامعه پژوهش حاضر شامل بیش از 2000 نفر است که نمونه در دسترس آن­ها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. بعد از توزیع کردن پرسشنامه، داده ­ها با استفاده از نرم افزار Spss در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ­های پژوهش نشان می­دهد که 5 عامل اصلی بر امنیت محیطی و کاهش جرم در بافت مجتمع­ های مسکونی تأثیر به سزایی دارند. این 5 عامل عبارتند از امنیت فیزیکی، نظارت، ترس از جرم، قلمروپایی، مدیریت و نگهداری که بعد از مقایسه میانگین آن­ها در گروه نمونه نتایج نشان داد که مؤلفه نظارت دارای میانگین زیاد و مؤلفه ترس از جرم دارای میانگین کمتری است، میانگین سایر متغیرها (امنیت فیزیکی، قلمروپایی و مدیریت و نگه­داری) نیز در حد متوسط بودند. بنابراین در امنیت محیطی در بافت مجتمع­ های مسکونی امنیت فیزیکی، نظارت، ترس از جرم، قلمروپایی، مدیریت و نگهداری سهم به سزایی دارند. توجه به این مؤلفه­ ها در کنار ایجاد محیط ­های طبیعی نقش مهمی در تثبیت فضایی با تسلط ساختاهاری زیبا و آرامش بخش در مجتمع ­های مسکونی دارد.

اهداف پژوهش:
1.بررسی نقش ساختارهای زیبایی شناختی در ایجاد حس امنیت در مجتمع ­های مسکونی.
2.شناسایی مؤثرترین عوامل بر امنیت در بافت مسکونی.

سؤالات پژوهش:
1.چه عواملی در ایجاد ساختارهای زیبایی­ شناختی محیطی در مجتمع ­های مسکونی نقش دارند؟
2.کدام عوامل بیشترین تأثیر را بر ایجاد حس امنیت در بافت مسکونی دارد؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effective aesthetic structures of constructive environment in creating sense of security (case study residential complexes)

نویسندگان [English]

  • Sobhan Roshanfekr Jourshari 1
  • Farzaneh Asadi Malek Jahan 2
  • Nasrollah Molaei Hashjin 3
1 PhD Student, Department of Architecture, Islamic Azad University, Rasht Branch, Rasht, Iran.
2 Associate professor at Department of Architecture, Islamic Azad University, Rasht Branch, Rasht, Iran.
3 Professor at Department of Geography, Islamic Azad University, Rasht Branch, Rasht, Iran.
چکیده [English]

Psychological studies emphasize the deep connection between beauty and the feeling of peace and security. In today's society, human beings are facing unalike environmental changes. The creation of residential complexes is one of aforementioned fluctuations in the environmental structure of the society. One issue that can be raised is the impact of residential complexes, as new structural alterations, on the security of individuals. Hence, aesthetics is a science that can be applied to generate a sense of safety. Today, the existence of security, as one of the foremost requirements of human beings, is one of the most vital structural factors in the quality of life. This research has been accomplished with a descriptive and analytical method and with the application of both quantitative and qualitative approaches. The present study population includes more than 2000 as the research sample. After distributing the questionnaire, data was analyzed using SPSS software at both descriptive and inferential levels. Findings show that the five main factors have a significant impact on environmental security and crime reduction in the context of residential complexes. These 5 factors are physical security, surveillance, fear of crime, territory, management and maintenance. After comparing their means in the sample group, the results showed that the component of surveillance has a high average and the component of fear of crime beheld a lower average. Other variables (physical security, territory, and management and maintenance) also had a moderate value. Therefore, physical security, supervision, fear of crime, territory, management and maintenance have a significant role in environmental security in the context of residential complexes. Paying attention to these components along with creating natural environments has an imperative role in stabilizing the space with the dominance of beautiful and relaxing structures in residential complexes.
Research aims:
1. Investigating the role of aesthetic structures in creating a sense of security in residential complexes.
2. Identifying the most effective factors on the security of the residential context.
Research questions:
1. What factors play a role in creating environmental aesthetic structures in residential complexes?
2. Which factors have the greatest impact on creating a sense of security in the residential context?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental security
  • Aesthetics
  • Crime reduction
  • Environmental factors
  • Residential complexes

مراجع

آلتمن، ایروین. (1382). محیط و رفتار اجتماعی. ترجمه علی نمازیان، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
انصاری، مجتبی؛ جمشیدی، سمانه و الماسی، فرنینا. (1389). "بررسی حس قلمرو و رفتار قلمروپایی در پارک­های شهری (مطالعه موردی: پارک ساعی)". معماری و شهرسازی آرمان شهر. شماره 4، ص1.
بییر، آن. آر؛ کاترین، هیگینز. (1381). برنامه­ریزی محیطی برای توسعه زمین. ترجمه سید حسین بحرینی و کیوان کریمی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
پــورجعفر، محمدرضــا و همکاران. (1387). "ارتقای امنیت محیطی و کاهش جرایم شهری بـا تأکیـد بـر رویکـرد CPTED ". نشریة بین المللی علوم مهندسی، ویژه نامة مهندسی معماری و شهرسازی، شمارة 6، صص 82073.
پوردیهیمی، شهرام. (1391). شهر، مسکن و مجموعه ­ها، آرمانشهر. ترجمه علی نمازیان، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
زنونی، عباس فرخ و همکاران. (1374). "بررسی خصوصیت ها و شاخص­ه ای مسکن اجتماعی. مجموعه مقالات سمینار سیاست­های توسعه مسکن در ایران". دومین سمینار، جلد2، وزارت مسکن و شهرسازی سازمان ملی زمین و مسکن، تهران.
ساروخانی، باقر؛ نویدنیا، منیژه. (1385). "امنیت اجتماعی خانواده و محل سکونت؛ در تهران". فصلنامة رفاه اجتماعی، شماره 22، صص106-87.
سفیری، خدیجه. (1387). "نقش نهادهای غیردولتی محله­ای در تأمین امنیت اجتماعی) با تکیه بر شهر تهران". مجله مطالعات اجتماعی ایران، شماره 2، صص110-103.
طباطبایی، سید محمدحسین. (1374). ترجمه تفسیر المیزان (چاپ پنجم). مترجم سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طبیبیان، منوچهر. (1385). دستورالعمل ­ها ارزیابی منظر و آثار بصری. تهران: دانشگاه تهران.
عزیزی، محمد مهدی؛  شعبان جولا، الهه. (1393). "ارزیابی کالبد محله‌های قدیمی شهری در پاسخ دهی به احساس امنیت (نمونه موردی: محله ملک آباد قزوین)"، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 4، صص 808-791.
عینی فر، علیرضا؛ قاضی زاده سید ندا. (1389). "گونه ­شناسی مجتمع­ های مسکونی تهران با معیار فضای باز". معماری و شهرسازی آرمان شهر, شماره3، صص 46-35.
گلزاری، محمود. (1385). "تبیین روانشناختی امنیت (امنیت از دیدگاه روانشناختی)". مجموعه مقالات همایش بررسی نقش روان شناسی، مشاوره و مددکاری اجتماعی در تأمین و توسعه امنیت روانی –اجتماعی، شماره 1، 85-110.
گروتر، بورک کورت. (1386). زیباشناسی در معماری (چاپ پنجم). ترجمه دکتر جهانشاه پاکزاد و مهندس عبدالرضا همایون.
محسنی تبریزی، علیرضا. (1383). وندالیسم، مبانی روان شناسی اجتماعی و جامعه شناسی و روان شناسی وندالیستی در مباحث آسیب شناسی و کژ رفتاری اجتماعی. تهران: انتشارات آگه.
محمدی، جواد؛ بگیان، محمدجواد و موسوی، سید سهراب. (1391). "بررسی رابطه احساس امنیت اجتماعی با کیفیت زندگی زنان شهر کرمانشاه". فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، شمار31، صص143-156.
معصومی، افسانه؛ قلمبر دزفولی، مریم. (1398). "سنجش عوامل مؤثر بر کیفیت زیبای ­شناختی در مسکن شهری (مطالعه موردی: محله جمال آباد)". هویت شهر، شماره2، صص94-81.
نجفی ایراند آبادی، علی حسین؛ هاشم بیگی، حمید. (1377). دانش جرم شناسی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
Abdullah, A., Razak, N. A., Salleh, M. N. M., & Sakip, S. R. M. (2012). “Validating crime prevention through environmental design using structural equation model”. Procedia-Socialand Behavioral Sciences, 36, 591-601.
Armitage, R. (1999). “An evaluation of secured by design housing schemes throughout the West Yorkshire area”. University of Huddersfield.
Aronson, E., Wilson, T. D., Akert, R. M. & Sommers, S. R., (2015). Social psychology. 9 ed, Boston: Pearson.
Austin, D. M., Furr, L.A. & Spine, M. (2002). “The Effects of Neighborhood Conditions on Perceptions of Safety”. Journal of Criminal Justice, 30, 417– 427.
Baba, Y., & Austin, D. M. (1989). “Neighborhood Environmental Satisfaction, Victimization and Social Participation as Determinants of Perceived Neighborhood Safety”. Environment and Behavior, 21, 763–780.
Cozens, P. (2005). Crime prevention through environmental design.
Cozens, p. (2015). “Perceptions of Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED) at Australian Railway Stations”. Journal of Public Transportation, 18(4), 73-92.
Crowe, T. (2000). Crime Prevention Through Environmental Design: Applications of Architectural Design and Space Management Concepts. 2nd ed., Butterworth Heinemann, Oxford.
Flacks, R. (1971). “Social and Cultural Meaning of Student Revolt: Some informal comparative observations”. Social Problems, (17), 340-357.
Gilchrist, E., Bannister, J., Ditton, J., & Farrall, S. (1998). “Women and the Fear of Crime: Challenging the Accepted Stereotype”. British Journal of Sociology, 38, 283–298.
Grogan, Paul S., and Tony, P. (2000). Comeback Cities: A Blueprint for Urban Neighborhood Revival. Boulder: Westview Press.
Homesalarm. (2018). Home Security Facts and Statistics. Retrieved, fromhttps://www.homesalarm.com/home-security-facts/.
Janson, P., & Ryder, L. K. (1983). “Crime and the Elderly: The Relationship between Risk and Fear”. Gerontologist, 23, 207– 211.
Litfin, K T. (1999). Constructing environmental security and ecological interdependence. Global Governance, 359-377.
Maslow, A. H. (1954). Motivation and Personality. Harper & Row, New York.
Mische, PM. (1989). Ecological security and the need to conceptualize sovereignty. Alternatives XIV, 14(4): 389-427.
Montgomery, C. )2013(. Happy City: Transforming Our Lives through Urban Design. London: Penguin Books Ltd.
Myers, N. (1993). Ultimate Security: The Environmental Basis of Political Stability. W. W. Norton, 13New York.
Nguyen, T. (2018). Low-cost Residential Security System. bachelor’s thesis.
Noor Eizamly, N. U. E., & Anuar, F. I. (2020). “The safe city programmer strategies and sustainability in urban tourism environment”. Journal of Tourism, Hospitality & Culinary Arts (JTHCA), 12(1), 1-8.
Olajide, S. E., M. Lizam, and K. B. Akinbola. (2018). “Residential Neighborhood Crime Prevention in Nigeria: Need for a Paradigm Shif”. Advanced Science Letters, 24(5), 3781-3784.
Owusu, G., Wrigley-Asante, C., Oteng-Ababio, M., & Owusu, A. Y. (2015). “Crime prevention through environmental design (CPTED) and built-environmental manifestations in Accra and Kumasi, Ghana”. Crime Prevention and Community Safety, 17(4), 249-269.
Partnership, H. M. (2004). Safer places: the planning system and crime prevention. Thomas Telford.
Perkins, D. G., & Taylor, R. B. (1996). “Ecological Assessments of Community Disorder: Their Relationship to Fear of Crime and Theoretical Implications”. American Journal of Community Psychology, 24, 63– 107.
Rahmania, M., & Zarandib, M. M. (2015). “Determine the environmental factors influencing Increase security in residential design”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 201, 234-242.
Ross, C. E., & Mirowsky, J. (1999). “Disorder and Decay: The Concept and Measurement of Perceived Neighborhood Disorder”. Urban Affairs Review, 34, 412–432.
Scott, CA. Thapa B (2015). Environmental security. Oxford: University Press.
Skogan, W. G. (1990). Disorder and Decline. New York: Free Press.
Shakouei, H. (1990). The Social Geography of Cities, the Social Ecology of the City. Jahad Daneshghahi Press.
Ștefan, S. C., Popa, Ș. C., & Albu, C. F. (2020). “Implications of Maslow’s Hierarchy of Needs Theory on Healthcare Employees’ Performance”. Transylvanian Review ofAdministrative Sciences, 16(59), 124-143.
Sundeen, R., & Matthieu, J. (1976). “Crime and its Consequences among the Elderly in Three Urban Communities”. Gerontologist, 16, 211 –219.
Toseland, R. W. (1982). Fear of Crime: Who is most Vulnerable? Journal of Criminal Justice, 10, 199–209.
Tripathi, V. (2017). “Achieving urban sustainability through safe city”. Journal of HumanEcology, 59(1), 1-9.
Ullman, RH. (1983). “Redefining security”. International Security, 8(1), 129-135.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار