تأثیر برجام بر توسعه اقتصادی ایران (با تاکید بر صنایع دستی معاصر ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیلسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

2 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

3 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22034/ias.2020.250170.1365

چکیده

بازار مربوط به تولید و صادارت صنایع­دستی یکی از فرصت­های مهم برای توسعۀ اقتصادی است. در این میان تحولات بین­المللی نقش مهمی در فراز و فرود این بازار دارد. یکی از تحولات سیاسی بین­المللی ایران در دورۀ معاصر مسئله برجام است. بررسی برجام نه صرفاً از حیث سیاسی، تأثیرات منطقه­ای و فرامنطقه­ای آن بلکه از بُعد اقتصادی نیز قابل بررسی و حائز اهمیت است. بُعد اقتصادی آن نه تنها اقتصاد داخلی ایران را تحت اثر قرار خواهد داد، بلکه پیامدهای را در بازارهای خارجی و داخلی در بخش نفت و گاز و مواد غیر نفتی خواهدداشت. پژوهش حاضر به روش توصیفیو و تحلیلی و با تکیه بر داده­های منابع کتابخانه­ای انجام شده است. یافته­های پژوهش حاکی از این است که بعد از توافق اتمی درسال 2015 و گذر مقطعی از آن می­توان اثرات و پیامدهای آن را در بازار ایران چه در خارج و چه در داخل مورد بررسی مشاهده کرد. برجام یک اتفاق تاریخی نیست، گرچه نقطه عطفی در تاریخ سیاسی و اقتصادی ایران است، اما می­توان تمام کمیت­های پتانسیلی ایران را چه قبل و چه بعد از برجام مورد بررسی قرار داد و به کمیت­ها و حتی نظریات جدید دست یافت. حتی می­توان قدم را فراتر گذاشت و برجام را یک انجماد در بازار خارجی و بررسی پتانسیل ایران در حفظ بازار داخلی خود در نظر گرفت. مقاومت اقتصادی نیز از مباحث جدیدست که خود از پیامدهای برجام است.
اهداف پژوهش:

واکاوی نقش برجام در توسعه اقتصادی ایران در دوره معاصر.
بررسی نقش برجام بر صنایع­دستی معاصر ایران.

سؤالات پژوهش:

برجام چه نقش در وضعیت اقتصادی ایران داشته است؟
وضعیت صنایع دستی معاصر ایران در ساختار اقتصادی چگونه است؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of the JCPOA on the Economic Development of Iran (with an Emphasis on Contemporary Handicrafts of Iran)

نویسندگان [English]

  • Alireza Shariari 1
  • Sayed Asadolah Athari 2
  • Aliakbar Amini 3
1 PhD Student in Political Science, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Political Science, Takestan Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
3 Assistant Professor, Department of Political Science, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Markets associated with the production and export of handicrafts are one of the significant opportunities for economic progress. In the intervening time, international developments play an important role in the fluctuations of this market. One of the international political developments of Iran in the contemporary period is the issue of JCPOA. Examining the JCPOA not only from the political point of view, its regional and extra-regional effects, but also from the economic point of view is important. Its economic dimension will not only affect the domestic economy of Iran, but will also have consequences in foreign and domestic markets in the oil and gas sector and non-oil materials. The present research has been carried out using descriptive and analytical method and relying on data from library sources. The findings of the research indicate that after the nuclear deal in 2015 and the passing of it, its effects and consequences can be observed in the Iranian market both abroad and in national issues. The JCPOA is not a historical event, although it is a turning point in the political and economic history of Iran, but it is possible to examine all the potential quantities of Iran both before and after the JCPOA and obtain new quantities and theories. It is even conceivable to go a step further and consider the JCPOA as a freeze in the foreign market and to examine the potential of Iran in maintaining its domestic market. Economic resistance is also one of the new topics, which itself is one of the consequences of JCPOA.
Research objectives:

Examining the role of JCPOA in the economic development of Iran in the contemporary period.
Scrutinizing the role of the JCPOA on contemporary handicrafts of Iran.

Research questions:

What role has the JCPOA played in Iran's economic situation?
What is the status of Iran's contemporary handicrafts in the economic structure?

کلیدواژه‌ها [English]

  • JCPOA
  • development
  • economic development
  • Iran
  • politics
ابراهیم‌گل، علیرضا. (1390). مسئولیت بین‌المللی دولت (متن و شرح مواد کمیسیون حقوق بین‌الملل)، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
ابوالحسن‌شیرازی، حبیب‌الله. (1394). «کالبدشناسی مذاکرۀ هسته‌ای ایران و امریکا تا حصول برجام و تصویب قطعنامۀ ۲۲۳۱»، فصلنامۀ مطالعات روابط بین‌الملل، سال هشتم، شمارۀ 30، 9-56.
احدیان، محمدسعید. (1394). برجام در تحلیل کلان و خرد، مشهد: مؤسسۀ فرهنگی- هنری خراسان.
افراز‌کنجین، مهدی؛ زمانیان‌دهکردی، محمدجواد. (1394). هلی بُرن از پشت میز (اهداف راهبردی ایالات متحده از پیگیری مذاکرات دوجانبه با ایران در موضوع هسته‌ای)، قم، نشر مجد اسلام (مؤسسۀ شهید کاظمی).
بعیدی‌نژاد، حمید. (1394). گام به گام با برجام از آغاز تا فرجام، تهران، نشر مخاطب.
بیگ‌زاده، ابراهیم. (1389). حقوق سازمان‌های بین‌المللی، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
پروری، مریم. (1392). «تأثیر اقتصاد هنر در صنایع دستی ایران در دوره معاصر».  اولین کنفرانس بین المللی حماسه سیاسی(با رویکردی بر تحولات خاورمیانه) و حماسه اقتصادی(با رویکردی بر مدیریت و حسابداری.
تقی‌زاده انصاری، مصطفی. (1385). «بررسی قطعنامۀ 1701 شورای امنیت از نگاه حقوق بین‌الملل»، مجلۀ حقوقی عدالت آرا، سال دوم، شمارۀ 45، 92-103.
پژوهشکدۀ حقوقی شهر دانش. (1395). برنامۀ جامع اقدام مشترک (برجام) و قطعنامۀ 2231 شورای امنیت، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
پژوهشکدۀ شورای نگهبان. (1392). ماهیت حقوقی برنامۀ اقدام مشترک ژنو، تهران: پژوهشکدۀ شورای نگهبان.
حدادی، مهدی. (1392). «موافقت‌نامه‌های نزاکتی از منظر حقوق بین‌الملل»، مجلۀ حقوقی بین‌الملل، سال سی‌ام، شمارۀ 48، 129-150.
خلف‌رضایی، حسین. (1394). موافقت‌نامه‌های بین‌المللی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران با بررسی تحلیلی نظرات شورای نگهبان، تهران، پژوهشکدۀ شورای نگهبان.
خلیلی‌نژاد، روح‌الله. (1394). تحلیل و بررسی حقوقی برنامۀ هسته‌ای ایران با گروه 1+5، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
دریایی، محمدحسن. (1392). مذاکرات هسته‌ای 1+5 توافق ژنو، تهران: انتشارات اطلاعات.
رضایی‌پیش‌رباط، صالح. (1391). مقدمه‌ای بر حقوق بین‌الملل هسته‌ای، تهران: اندیشۀ عصر.
روحانی، حسن. (1392). امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای، چاپ هفتم، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
سادات‌میدانی، حسین. (1384). صلاحیت قانون‌گذاری شورای امنیت، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
ساعد، نادر. (1383). «فرایند خلع سلاح و کنترل تسلیحات در حقوق بین‌الملل منشور: از نظر تا عمل»، فصلنامۀ سیاست، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، سال 34، شمارۀ 65، 59-85.
سرتیپی، حسین؛ حجت‌زاده، علیرضا. (1392). حقوق امنیت هسته‌ای، تهران: نشر بنیاد حقوقی میزان.
سلیمی‌ترکمانی، حجت (1394). حقوق بین‌الملل هسته‌ای، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
صابری‌انصاری، بهزاد. (1394). معاهدات در گذر زمان، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
ضیایی‌بیگدلی، محمدرضا. (1385). حقوق بین‌الملل عمومی، چاپ بیست و ششم، تهران: گنج دانش.
ظریف، محمدجواد؛ سجادپور، محمدکاظم. (1391). دیپلماسی چندجانبه، پویایی مفهومی و کارکردی سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، تهران: نشر وزارت امور خارجه.
عنایت، حسین. (1370). تنظیم معاهدات بین‌المللی در حقوق کنونی ایران، تهران، دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران.