وحدت امت اسلامی رویارویی تمدن ها: بررسی موردی تصاویر فرضیه حج در نگارگری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجویی دکترای گروه فقه ومبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه فقه ومبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22034/ias.2020.248214.1341

چکیده

فریضه حج، در فرهنگ اسلامی، نمادی از وحدت امت اسلامی است. با توجه به اهمیت آن در جوامع اسلامی و نزد هنرمندان اسلامی در بسیاری از آثار هنری نمود یافته که بی­شک یکی از آنها هنر نگارگری است. وحدت امت اسلامی این است که همه مسلمانان با وجود دیدگاه­ها و سلیقه­های متفاوت، در برابر دشمنان مشترک یکدست و هماهنگ و منسجم عمل کنند. وحدت به معنای کنار گذاشتن مذاهب و آرای آن و ایجاد مذهب جدید نیست. امروزه دشمنان اسلام، نه تنها مسلمانان، بلکه اسلام و قرآن و آرمان­های ارزشمند اسلامی را نشانه گرفته‌اند. در این میان برخی افراد جاهل و متعصب با استناد به دلایلی بی‌اساس، همبستگی امت پیامبر(ص) را برهم می‌زنند و از این طریق اسلام‌ستیزان را به اهدافشان نزدیک می‌کنند. امام موسی صدر، یکی از شخصیت­هایی است که مبانی وحد اسلامی را بررسی کرده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده­های منابع کتابخانه­ای به رشته تحریر درآمده است. یافته­های پژوهش حاکی از این است که فریضه حج یکی از جلوه گاه های وحدت اسلامیست و می تواند نمادی برای معرفی تمدن اسلامی به دیگر تمدن­ها باشد.
اهداف پژوهش:
1.بررسی مبانی دینی (فقهی،کلامی و اخلاقی) اصل وحدت در امت اسلامی  با محوریت اندیشه امام موسی صدر.
2.بررسی وحدت اسلامی در فریضه حج در نگارگری.
سؤالات پژوهش:
1.در اندیشه امام موسی صدر، وحدت اسلامی چه جایگاهی دارد؟
2.مفهوم حج چه بازتابی در هنر نگارگری یافته است؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Unity of the Islamic Ummah The Confrontation of Civilizations: A Case Study of Images of the Hajj Hypothesis in miniature

نویسندگان [English]

  • Morteza Pourmolaii 1
  • Rahmat Farahzadi 2
1 PhD Student, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Imam Khomeini Memorial Branch, Rey, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Imam Khomeini Memorial Branch, Rey, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The unity of the Islamic Ummah is that all Muslims, in spite of different views and tastes, act in a united and harmonious manner against the common enemies. Unity does not mean abandoning religions and their views and creating a new religion. Today, the enemies of Islam have targeted not only Muslims, but also Islam, the Qur'an, and valuable Islamic ideals. They get closer to their goals. For this purpose, we have dedicated the subject of this article to the study of religious principles (jurisprudential, theological and moral) of the principle of unity of Islamic courage with the focus on the thought of Imam Musa Sadr. At the beginning of the article, detailed information about the concept of unity, ummah, types of unity of the Islamic ummah, the importance and functions of unity, the role and principles of jurisprudence, morality, theology, jurisprudential, moral and theological obstacles to the unity of the Islamic ummah and Imam Musa Sadr's thought on the unity of the Islamic ummah. We have summarized the issues and mentioned a few suggestions that we hope to take a step towards the unity of the Islamic Ummah, which has a very high status.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious Principles
  • Islamic Unity
  • Imam Musa Sadr
قرآن کریم
آقانوری، علی. (1387). امامان شیعه و وحدت اسلامی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
اصول الوحده الاسلامیه، منظومه الاعلام الاسلامی. (1404). بیروت: الطبعه الاولی.
بهدار، محمدرضا. (1397). «مبانی نظری وحدت امت اسلامی از منظر امیر المومنین علی(ع)»، پژوهش­های نهج البلاغه، شماره 57، صص190-167.
جمشیدی، محمدحسین؛ ایران­نژاد، ابراهیم. (1391). «ویژگی­های همبستگی و وحدت اسلامی در اندیشه امام خمینی(ره)»، فصلنامه پژوهشنامه انقلاب اسلامی، شماره2، صص186-161.
جوهری، اسماعیل بن حماد. (1407م). الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، چاپ چهارم، بیروت: دارالعلم.
دهخدا، علی اکبر. (1373). لغت­نامه دهخدا، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
شایسته­فر، مهناز. (1389). «مناسک حج در نگارگری اسلامی و نقش آن در همبستگی ملی و وحدت اسلامی»، مطالعات فرهنگ- ارتباطات، شماره12، صص85-65.
شریفی، علی؛ شریفی، عارف. (1396). «تأثیر ایدئولوژیک رویداد حج در تقریب مذاهب اسلامی»، همایش بین المللی حقوق علوم سیاسی و معارف اسلامی.
صدر، امام موسی صدر. (1384). ادیان در خدمت انسان، ترجمه گروه مترجمان، تهران: مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی امام موسی صدر.
صدر، الامام السید موسی الصدر. (1996). محطات تاریخیة، ایران، نجف، لبنان: مرکز الامام موسی الصدر للابجاث و الدراسات.
طریحی. (1408ق). مجمع البحرین، جلد چهارم، چاپ دوم، تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
غرر الحکم و درر الکلم. (1360). شرح جمال­الدین محمد خوانساری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
قمی، علامه محمدتقی. (1372). منادیان تقریب، قم: نشر الهادی.
فراهیدی، خلیل احمد. (1409ق). کتاب العین، جلدسوم، چاپ دوم، قم: موسسه دارالهجره.
مختاریان،حبیبه؛ اکبرزاده، فائزه. (1399). «حج و بررسی اهداف فردی و اجتماعی آن»، تاریخنامه خوارزمی، شماره30، ص68-59.
نعماتی، عبدالعزیز. (1382). «فریضه حج در اسلام»، ندای اسلام، شماره16، صص13-1.
واعظ­زاده، محمد. (1374). زندگی آیت‌الله‌العظمی بروجردی، قم: مجمع تقریب مذاهب اسلامی.