تبیین ادراک و مهارت آموزی طراحی معماری نابینایان: دانش آموزان نابینای موسسه فرهنگی هنری بصیر تبریز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، مربی دانشکده هنر و معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران.

2 دکتری تخصصی، استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

3 دکتری تخصصی، دانشیار دانشکده هنر و معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران.

10.22034/ias.2020.239773.1300

چکیده

مهارت انسان به عنوان عامل مؤثر در رشد و پیشرفت زندگی فردی و اجتماعی تلقی می ­شود که می ­تواند در ارتباط او با محیط اطرافش نقش بسیار مهمی ایفا کند. مهارت­ آموزی در نهایت منجر به ارتقای کیفیت زندگی شده و ایده‌هایی برای بهتر زیستن ارائه می‌کند. بحث طراحی فضای معماری و شهری، از مسائل دیرین و اولیه بشر بوده که تا به امروز، اندیشه‌ها و دیدگاه‌های مختلفی را در فلسفه، هنر و معماری معطوف خود ساخته است. حس بینایی به­ عنوان قدرتمندترین حس از میان حواس اصلی انسان به­ شمار آمده و مهمترین حس انتقالی محسوب می‌شود و در درک سایر احساسات نقش قابل توجهی دارد. نمی‌توان بدون توجه به سطح مهارت آموزی نابینایان و ساز و کارهای مرتبط با آنان و همچنین مشارکت این قشر در فرایند پژوهش به مداخله و طرح ­ریزی‌هایی جهت ارتقای کیفیت زندگی نابینایان اقدام کرد. در همین راستا و در قالب یک فعالیت تجربی، به این مقوله پرداخته شده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده­ های کمی و کیفی انجام شده است. ابتدا با اتکا به روش تحلیل مقایسه‌ای از آزمون‌های قبل و بعد از دوره‌های آموزشی و سپس جهت بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها از آزمون شایپرو-ویلک و جهت بررسی سطح مهارت نابینایان در دوره ­های قبل و بعد آموزش از آزمون «خی­دو »و برای نتیجه ­گیری و مشخص نمودن سطح معناداری دوره­ ها از آزمون علامت استفاده گردید و سپس، مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج این بررسی‌ها نشان می‌داد که بهره ­گیری از شیوه‌های آموزش مقدماتی معماری و شهرسازی در این امر می‌تواند تأثیر معنادار و به سزایی در ارتقای کیفیت و کمیت سطح طراحی فضای معماری و شهری در نابینایان داشته باشد. همچنین این نتایج گواه آن بود که با بهره ­گیری از روش‌های آموزشی مناسب می‌توان کیفیت زندگی نابینایان را ارتقا بخشید.
 
اهداف پژوهش:
1. افزایش سطح ادراک فضای شهری و معماری در نابینایان.
2.بررسی کارکرد آموزش بر میزان سطح ادراک و مهارت ­آموزی نابینایان.

سؤالات پژوهش:
1. چگونه می‌توان سطح کیفیت فضاهای معماری و شهری برای نابینایان را ارتقا بخشید؟
2. آیا مهارت ­آموزی نابینایان در طراحی فضای معماری و شهری می‌تواند موجب ارتقای کیفیت زندگی این قشر شود؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Explanation on the Perception and Learning Skills of Architectural Design for the Blind; Case Study: The Blind Students of Basir Art Cultural Institute of Tabriz

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Abdolsamadi 1
  • Shabnam Akbari Namdar 2
  • Lida Balilan 3
1 Ph.D. student, faculty of art and architecture, Tabriz branch, Islamic Azad University, Iran.
2 P. H. D, Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Art and Architecture, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
3 P. H. D., Associate Professor, Faculty of Art and Architecture, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Iran.
چکیده [English]

Human skill is considered as an effective factor in the growth and development of individual and social life, which can play a significant role in his relationship with the surroundings of mankind. Finally, self-restraint training leads to the improvement of the quality of life and provides ideas for better living. The discussion of architectural and urban space design is one of the ancient and primary problems of mankind, which until today has created diverse thoughts and views in philosophy, art and architecture. The sense of sight is considered as the most powerful sense and plays a significant role in understanding and deliberating the other senses. The importance of the level of skill training of the blind and the mechanisms related to them, as well as the participation of this group in the research process for intervention and plans to improve the quality of life of the blind should be taken into account. In the present article, in the direction and in the form of an experimental activity, this category has been addressed via a descriptive and analytical method and based on quantitative and qualitative data. First, by relying on the method of comparative analysis of the tests before and after the training courses, and then to check the normality of the distribution of the variables using the Shaypro-Wilk test and in order to check the skill level of the blind in the pre- and post-training courses, the "Khidu" test was applied, finally to conclude and determine the significance level of the courses, the sign test was used and analyzed. The results of these investigations expressed that using the methods of preliminary education of architecture and urban planning in this matter can have a significant effect on improving the quality and quantity of architectural and urban space design for the blind. Also, these results proved that the quality of life of the blind can be improved by using appropriate educational methods.

Research aims:
1. Increasing the level of perception of urban space and architecture for the blind.
2. Investigating the function of education on the level of perception and skill learning of the blind.

Research questions:
1. How to improve the quality of architectural and urban spaces for the blind?
2. Can the skill training of blind people in architectural and urban space design improve the quality of life of this group?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Blind Education
  • Skill Training
  • Perception
  • Urban Architectural Space

مراجع

اسلامی، سیدغلامرضا. (1388). «رویکرد طراحی جمعی در معماری». نشریه علمی پژوهشی پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران (39). صص. 47 – 60.
اسلامی، سیدغلامرضا و صادقی، مهرنوش. (1392). «رویکردی اسلامی به مدل ساختارمند نظام آموزش معماری». کیمیای هنر 2 (7): صص. 79-92.
امراللهی، غزاله و سلطان‌زاده، حسین. (1395). «نقش روانشناسی محیط و ادراکات حسی در طراحی فضای معماری برای کودکان دچار اختلالات بینایی». هنر، ش2، صص. 1-20.
امینی، سارا؛ فلامکی، محمدمنصور و کرامتی، غزال. (1397). «گونه‌شناسی خیال در فرایند طراحی معماری». باغ نظر 16 (72): صص. 64-53.
ایروانی، محمود. (1371). روانشناسی احساس و ادراک. تهران: سمت.
تقدیر، سمانه. (1396). «تبیین مراتب و فرایند ادراک انسان و نقش آن در کیفیت خلق آثار معماری بر اساس مبانی حکمت متعالیه». فصلنامه پژوهش‌های معماری اسلامی (14): صص. 69-48.
خندقی، امین و رجایی، ملیحه. (1392). «بهبود کیفی طراحی بر پایه‌ی مدیریت بهینه‌ی عوامل موثر». مطالعات معماری ایران (3): صص. 67-84.
سلطان قرائی، صبا. (1396). با من قدم بزن. تهران: شیخ شرفی.
شفیعی، روشنک. (1385). شریفی درآمدی، نابینایی و ادراک محیط. تهران: سپاهان.
فرزین، احمدعلی و شیبانی، ارغوان. (1389). «ادراک نابینایان از معماری و ضوابط و الگوهای طراحی برای آنان». باغ نظر (13): صص. 61-72.
فرضیان، محمد و کرباسی، عاطفه. (1393). «یادگیری از راه ساختن در آموزش معماری». هنرهای زیبا (3): صص. 87-96.
فیضی، محسن و دژپسند، ساحل. (1397). «واکاوی سبک‌های یادگیری دانشجویان برای ارتقای آموزش معماری». مطالعات معماری ایران (14): صص. 170-149.
علاقمند، سپیده. (1396). «مطالعه تطبیقی معماری و محتوای مدارس ایران از دوره سنتی تا نوین»، مجله علمی پژوهشی پژوهشکده هنر معماری و شهرسازی نظر (49): صص. 15-8.
کاکاوند، علیرضا. (1388). روانشناسی و آموزش کودکان استثنائی. تهران: روان.
معظمی، منوچهر. (1390). «تلقی استاد از فضا و تاثیر آن بر آموزش معماری». هنرهای زیبا (48): صص. 57-68.
مهدوی‌پور قائم مقامی، حسین. (1391). ««سرمشق» الگویی جهت استفاده از آثار معماری در آموزش طراحی معماری». پایان نامه‌ی دکتری معماری. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
میرجانی، حمید. (1389). رجوع معمارانه به گذشته. پایان نامه دکتری معماری. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
نداف فرد، شیرزاد. (1379). مبانی نظری و عملی احساس و ادراک نابینا در معماری. پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تهران.
Austin, Z. (2009). What’s your style? Learning styles for better learning and teaching. University of Toronto, Canada. pp. 1-4.
Bachelard, G. (2009). The Poetics of Space. Beacon Press, Boston. P. 7.
Carney, S.; Engbretson, C.; Scammell, K. & Sheppard, V. (2003). Teaching Students with Visual Impairments. p. 47.
Fernando, N., & Amilani Hettiarachchi, A. (2016). BLIND SENSE OF PLACE; A sensory ethnographic study on parameters of optimal design. 9th International Conference of Faculty of Architecture Research Unit (FARU).
Levin, D. M. (2003). Decline and Fall - Ocularcentrism in Heidegger's Reading of the History of Metaphysics. 205.
Peterson, E. R. (2009). Researching the psychology of cognitive style and learning style: is there really a future. Learning and individual differences 19. pp. 518-523.
Ramaswamy, S., & Hene, H. (2001). Student peer teaching: an innovative approach to instruction in science and engineering education. Journal of Science Education and Technology 10 (2). pp. 165.
Saghafi, M.; Mozaffar, F.; Moosavi, M. & Fathi, N. )2015(. Teaching methods in architectural design basics. Ciencia eNatura 37 (1). 381.
Santrock, J. )1991(. The science of mind and behavior. Dallas: Wm. C. Brown Publishers University of Texas. pp. 24-25.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار