بازتاب ابعاد سیاسی جامعه در داستان های تمثیلی مرزبان نامه، پنجاتترا و کلیله و دمنه مصور چاپ سنگی موزه ملک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران.

2 دکتری تخصصی، دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران.

3 دکتری تخصصی، استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران.

10.22034/ias.2021.296076.1665

چکیده

بررسی­ ها نشان می­ دهد که داستان ­های موجود در در ادبیات کهن ایران، ارتباط نزدیکی با تحولات سیاسی و اجتماعی جامعه ­ای دارند که آثار در آن­ها خلق شده است؛ بنابراین از لابه‌لای داستان‌های این آثار می ­توان به چشم ­انداز روشنی از دوره ­های تاریخی آن­ ها دست یافت­. مرزبان‌نامه، پنجاتنترا و کلیله و دمنه از کتب ارزشمند ادبی کلاسیک محسوب می‌شوند که در داستان‌های خود، به بازنمایی روابط گوناگون قدرت در قالب تمثیلی پرداخته ­اند. در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و بر پایۀ منابع کتابخانه‌ای تدوین شده است، سیاست در ابعاد گوناگون و به‌صورت تطبیقی در این آثار بررسی خواهد شد تا به این پرسش‌ها پاسخ داده شود که نویسندگان چه ابعادی از سیاست را جلوه داده‌اند و چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دیده می‌شود. نتایج حاکی از آن است که سیاست در داستان‌های این کتاب­ ها، در ابعاد متنوعی جلوه‌گر شده‌اند که می‌توان به قدرت و لیاقت حاکمان در امور کشور، ناکارآمدی حاکمان، ایجاد امنیت، کیفیت منابع قدرت و نقش آن‌ها در امور کشورداری، ویژگی‌های طبقات حکومتی و رابطه‌ی جدایی‌ناپذیر دین و سیاست اشاره کرد.

 اهداف پژوهش
1. بررسی تأثیر تحولات سیاسی در مرزبان­نامه، پنجاتنترا و کلیله و دمنه مصور.
2. استخراج نکات مدیریتی و روابط قدرت در مرزبان­نامه، پنجاتنترا و کلیله و دمنه مصور.

سؤالات پژوهش
1. مبانی اندیشه‌های مدیریتی در مرزبان­نامه، پنجاتنترا و کلیله و دمنه مصور شامل چه مواردی هست؟
2. روابط قدرت چه انعکاسی در مرزبان­نامه، پنجاتنترا و کلیله و دمنه مصور داشته است؟

 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Reflecting the Political Dimensions of the Society in the Allegorical Stories of Marzban-Nameh, Panchatantra and Kalileh and Demneh Illustrated Lithography of Malek Museum

نویسندگان [English]

  • Khadijeh Mahmoudi 1
  • Hossein Mansoorian 2
  • Hossein Parsaei 3
1 P. H. D., student of Persian language and literature, Qaimshahr Branch, Islamic Azad University, Qaimshahr, Iran.
2 P. H. D,, Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Qaimshahr Branch, Islamic Azad University, Qaimshahr, Iran.
3 P. H. D., Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Qaimshahr Branch, Islamic Azad University, Qaimshahr, Iran.
چکیده [English]

Studies show that ancient Iranian literature is closely related to the political and social developments of the civilization; as a result, by studying the available literary works, a vibrant assessment of its historical period and its achievements can be gained. Marzban-Nameh, Panchatantra and Kalileh and Demneh are considered to be valuable classic literary books, which, represent various power relations in an allegorical format. In this research, compiled using a descriptive-analytical method and based on library sources, politics will be examined in various dimensions via a comparative manner in order to answer the questions of what dimensions of politics have the authors presented and what similarities and differences are observable. The results indicate that in the mentioned stories, politics have been manifested in numerous dimensions, which can be attributed to the power and worthiness of the rulers in the affairs of the country, moreover, the inefficiency of the rulers, the creation of security, the quality of the sources of power, their roles in the affairs of the country and the characteristics of the governing classes can also be pointed out. Correspondingly, the inseparable correlation between religion and politics is also stated.

Research aims:
1. Investigating the influence of political developments in Marzban-Nameh, Panchatantra and Kalileh and Demneh.
2. Extracting management points and power relations in Marzban-Nameh, Panchatantra and Kalileh and Demneh.

Research questions:
1. What are the basics of management ideas in the literary works of Marzban-Nameh, Panchatantra and Kalileh and Demneh.
2. What is the reflection of power relations in the books of Marzban-Nameh, Panchatantra and Kalileh and Demneh.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allegorical Literature
  • Marzban-Nameh
  • Panchatantra and Kalileh and Demneh

مراجع

ابوالحمد، عبدالحمید. (1370). مبانی سیاست، تهران: توس.
اشمیت، کارل. (1393). مفهوم امر سیاسی، ترجمه یاشار جیرانی و دیگران، تهران: فروزان.
آقابخشی، علی. (1379).  فرهنگ علوم سیاسی، تهران: چاپار.
پارسا نسب، محمد. (1390). داستان­های تمثیلی – رمزی فارسی، تهران: چشمه.
تقوی، محمد. (1376) حکایت­های حیوانات در ادب فارسی، تهران: روزنه.
جوادی، حسن. (1353). «طنز و انتقاد در داستان­های حیوانات»، مجله­ی الفبا.
حدیدی، جواد. (1351). «ادبیات تطبیقی و پیدایش و گسترش آن»، مجله‌ی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی مشهد. سال هفتم. شماره‌ 51، صص. 62-28.
حکمت، علی اصغر. (1361). امثال قرآن، تهران: بنیاد قرآن.
حکیمیان، ابوالفتح. (1348). علویان طبرستان، تهران: الهام.
دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت­نامه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ساجدی، طهمورث. (1377). «ادبیات تطبیقی»، معارف، شماره55، صص. 28-21.
شیری، قهرمان. (1389). «تمثیل و تصویری نو از کارکردهای آن»، کاوش­نامه. ش 20، صص. 54-33.
شرما، ویشنو. (1385). پنجاکیانه، تصحیح دکتر جلال نایینی و دیگران، تهران: اقبال.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1350). صورخیال در شعرفارسی، تهران: انتشارات آگاه.
شمیسا، سیروس. (1376). معانی و بیان 2، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
صفا، ذبیح­الله. (1383). خلاصه­ی تاریخ سیاسی و اجتماعی و فرهنگی ایران تا پایان عهد صفوی، تهران: امیرکبیر.
عالم، عبدالرحمن. (1373). بنیادهای علم سیاست، تهران: نی.
فتوحی، محمود. (1384). بلاغت تصویر، تهران: انتشارات سخن.
قائمی، فرزاد. (1386). «نقش فلسفه تمثیلی در داستان­پردازی­های مولانا در مثنوی»، پژوهش­های ادبی، ش 16، صص. 198-184.
کلانتری، عبدالحسین؛ عزیزی، جلیل و زاهد زاهدانی، سعید. (1388). «هویت دینی و جوانان»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره ۲، ش ۶، صص.141-125.
گویارد، ام. اف. (1374). ادبیات تطبیقی، ترجمه‌ی خان‌محمدی، تهران: پاژنگ.
محجوب، محمدجعفر. (1336). درباره­ی کلیله و دمنه، تهران: خوارزمی.
وراوینی، سعدالدین. (1387). مرزبان‌نامه، به کوشش خلیل خطیب رهبر، چاپ سیزدهم، تهران: انتشارات صفیه علی شاه‌‌‌‌.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار