بررسی کارکردهای اجتماعی ارتباطات کلامی حدیقه سنایی در تطبیق با مثنوی مولوی مصور موجود در موزه آستان قدس رضوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22034/ias.2020.251325.1372

چکیده

زبان در قالب ارتباطات کلامی، اهداف و انگیزه‌هایی را به دنبال دارد و این امر وابسته به قصد و منظور گویندة ارتباط کلامی است. شاعران پارسی‌سرای بزرگ نیز از این امر برکنار نبوده‌اند و در قالب اشعار و حکایات و منظومه‌های خویش از ارتباطات کلامی بهره‌های متعددی برده‌اند. یکی از کارکردهایی که ارتباطات کلامی می‌تواند در قالب نقش‌های زبان در دیدگاه یاکوبسن، داشته باشد؛ کارکردهایی اجتماعی آن است. نگارنده در این پژوهش تلاش کرده به بررسی کارکردهای اجتماعیِ ارتباطات کلامی در حدیقه سنایی و مثنوی بپردازد. بررسی کارکردهای اجتماعیِ ارتباطات کلامی حدیقه سنایی و مثنوی مولوی به صورت توصیفی- تحلیلی  نشان داد که کارکردهای اجتماعی ارتباطات کلامی به صورت‌هایی چون امر به معروف و نهی از منکر مخاطب، ترغیب کردن او، آگاهی بخشی و تنبه او، القای مفاهیم والای تعلیمی و عرفانی و ... نمود پیدا کرده است.
اهداف پژوهش:

بررسی کارکردهای اجتماعی ارتباطِ کلامی حدیقه سنایی.
بررسی تطبیقی کارکردهای اجتماعی ارتباطات کلامی در حدیقه سنایی با مثنوی مولوی مصور در آستان قدس رضوی.

سؤالات پژوهش:

در حدیقه سنایی و مثنوی مولوی کدام کارکردهای اجتماعی ارتباط کلامی وجود دارد؟
کارکردهای اجتماعی ارتباط کلامی در حدیقه سنایی و مثنوی مولوی مصور در آستان قدس رضوی چه مختصاتی دارند؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Social Functions of Hadigheh Sanai Verbal Communication in Comparison with the Masnavi of Rumi Illustrated in Astan Quds Razavi Museum

نویسندگان [English]

  • Farzaneh Ghazali 1
  • Mahnaz Ramezani 2
  • Maryam Youzbashi 3
1 PhD student in Persian language and literature, Imam Khomeini Memorial Branch in Rey, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Imam Khomeini Memorial Branch, Rey City, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Imam Khomeini Memorial Branch, Rey, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Communication is one of the most important human actions that enables him to convey his desires and needs to others. Communication can be called the process of understanding and understanding, which in terms of process refers to all speech, writing and action (motor-non-verbal) activities that are used to convey the meaning and meaning from one person to another person, group or ... another. Verbal communication in literary works in the form of characters' conversations with themselves, God or others pursues goals and functions. Hadigheh Sanai, as one of the most prominent mystical and educational works of Persian language, is one of the works in which the theological communication presented in it pursues special educational and social goals, etc. This study intends to explain the social functions of verbal communication by examining the verbal communication of Hadigheh Sanaei in a descriptive-analytical method. The study of Hadith's verbal communication indicates that in most of the verbal communication presented with the dominant audience of this work, ie others, educational and social goals such as providing advice and awareness to the audience and enjoining the good and forbidding the evil through persuasive, referential maps And the literary language is followed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Verbal communication
  • social functions
  • persuasive
  • referential
احمدیانی، محمدهادی. (1396). بررسی و تبیین ارتباطات انسانی در آثار سعدی، پایان‌نامه دکتری تخصصی رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یاسوج.
سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم. (1359). حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه (فخری نامه ). تصحیح و تحشیه مدرس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1372). تازیانه‌های سلوک، تهران: آگاه.
صفوی، کوروش. (1373). از زبان‌شناسی به ادبیات، تهران: سوره مهر.
عبدالله‌زاده، مهدی و صمصامی، شیرین. (1396). «شاخصه‌های ارتباط کلامی در تمثیلات مثنوی»، فصلنامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، پیاپی31، صص 66- 91.
فرهنگی، علی‌اکبر. (1387). ارتباطات انسانی، چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات رسا.
فلاد، جیمز؛ پیتراج، سالوس. (1370). زبان و مهارت‌های زبانی، ترجمه علی آخشینی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
گرجی، مصطفی؛ محمدی، مهدی. ( 1393). «بررسی و تحلیل مفهوم ارتباط‌های چهارگانه بشری در مثنوی معنوی»، فصلنامه علمی پژوهشی عرفانیات در ادب فارسی، شماره 20، صص 11-36.
مولوی، جلال الدین. (1393). مثنوی معنوی، شرح کریم زمانی، تهران: انتشارات اطلاعات.