بررسی کارکردهای اجتماعی ارتباطات کلامی حدیقه سنایی در تطبیق با مثنوی مولوی مصور موجود در موزه آستان قدس رضوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22034/ias.2020.251325.1372

چکیده

زبان در قالب ارتباطات کلامی، اهداف و انگیزه‌هایی را به دنبال دارد و این امر وابسته به قصد و منظور گویندة ارتباط کلامی است. شاعران پارسی‌سرای بزرگ نیز از این امر برکنار نبوده‌اند و در قالب اشعار و حکایات و منظومه‌های خویش از ارتباطات کلامی بهره‌های متعددی برده‌اند. یکی از کارکردهایی که ارتباطات کلامی می‌تواند در قالب نقش‌های زبان در دیدگاه یاکوبسن، داشته باشد؛ کارکردهایی اجتماعی آن است. نگارنده در این پژوهش تلاش کرده به بررسی کارکردهای اجتماعیِ ارتباطات کلامی در حدیقه سنایی و مثنوی بپردازد. بررسی کارکردهای اجتماعیِ ارتباطات کلامی حدیقه سنایی و مثنوی مولوی به صورت توصیفی- تحلیلی  نشان داد که کارکردهای اجتماعی ارتباطات کلامی به صورت‌هایی چون امر به معروف و نهی از منکر مخاطب، ترغیب کردن او، آگاهی بخشی و تنبه او، القای مفاهیم والای تعلیمی و عرفانی و ... نمود پیدا کرده است.
اهداف پژوهش:

بررسی کارکردهای اجتماعی ارتباطِ کلامی حدیقه سنایی.
بررسی تطبیقی کارکردهای اجتماعی ارتباطات کلامی در حدیقه سنایی با مثنوی مولوی مصور در آستان قدس رضوی.

سؤالات پژوهش:

در حدیقه سنایی و مثنوی مولوی کدام کارکردهای اجتماعی ارتباط کلامی وجود دارد؟
کارکردهای اجتماعی ارتباط کلامی در حدیقه سنایی و مثنوی مولوی مصور در آستان قدس رضوی چه مختصاتی دارند؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Scrutinizing the Social Functions of the Verbal Communication of Hadiqeh Sanai in Comparison with the Illustrated Masnavi Molavi Available in Astan Quds Razavi

نویسندگان [English]

  • Farzaneh Ghazali 1
  • Mahnaz Ramezani 2
  • Maryam Youzbashi 3
1 PhD student in Persian language and literature, Imam Khomeini Memorial Branch in Rey, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Imam Khomeini Memorial Branch, Rey City, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Imam Khomeini Memorial Branch, Rey, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Language in the form of verbal communication pursues goals and motivations and this depends on the intention of the speaker of the verbal communication. The great poets of the Persian language have not been exempted from this and have benefited from verbal communication in the form of their poetry, stories and rhymes. One of the functions that verbal communication can have in the form of language roles in Jacobsen's view are social functions. In this research, the author has attempted to investigate the social functions of verbal communication in Hadiqeh of Sana'i and Masnavi Molavi. Analyzing the social functions of verbal communication in the two mentioned poetic masterpieces in a descriptive-analytical way exposed the social functions of verbal communication including the act of commanding the good and forbidding the bad, encouragement of mankind, pursuing awareness or determination and the promotion of rich educational and mystical concepts.
Research aims:

Examining the social functions of verbal communication in Hadiqeh Sanai.
Comparing the social functions of verbal communication in Hadiqeh Sanai with the illustrated Masnavi of Molavi,

Research questions:

What are the social functions of verbal communication in Hadiqeh Sanai and Masnavi Molavi?
What are the coordinates of the social functions of verbal communication in Hadiqeh Sana'i and Masnavi Molavi?

کلیدواژه‌ها [English]

  • verbal communication
  • social functions
  • persuasive
  • literary
  • Hadiqeh Sanai and Masnavi Molavi
احمدیانی، محمدهادی. (1396). بررسی و تبیین ارتباطات انسانی در آثار سعدی، پایان‌نامه دکتری تخصصی رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یاسوج.
سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم. (1359). حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه (فخری نامه ). تصحیح و تحشیه مدرس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1372). تازیانه‌های سلوک، تهران: آگاه.
صفوی، کوروش. (1373). از زبان‌شناسی به ادبیات، تهران: سوره مهر.
عبدالله‌زاده، مهدی و صمصامی، شیرین. (1396). «شاخصه‌های ارتباط کلامی در تمثیلات مثنوی»، فصلنامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، پیاپی31، صص 66- 91.
فرهنگی، علی‌اکبر. (1387). ارتباطات انسانی، چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات رسا.
فلاد، جیمز؛ پیتراج، سالوس. (1370). زبان و مهارت‌های زبانی، ترجمه علی آخشینی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
گرجی، مصطفی؛ محمدی، مهدی. ( 1393). «بررسی و تحلیل مفهوم ارتباط‌های چهارگانه بشری در مثنوی معنوی»، فصلنامه علمی پژوهشی عرفانیات در ادب فارسی، شماره 20، صص 11-36.
مولوی، جلال الدین. (1393). مثنوی معنوی، شرح کریم زمانی، تهران: انتشارات اطلاعات.