ارزیابی نقش مسکن در کیفیت زندگی شهروندان ( نمونه موردی: منطقه ۱۲ کلانشهر تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معماری، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران

2 گروه معماری ،واحد تهران مرکزی ،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران

10.22034/ias.2021.281620.1589

چکیده

مسکن مناسب، جزو اولین نیازهای بشر بوده  است و کیفیت آن یکی از مؤلفه های مور نظر انسان در ساخت آن  است. مسکن فاقد استاندارد جهت سکونت دائم، به­طور مستقیم و غیر مستقیم، پیامدهای اجتماعی، آثار زیا­ن­آور روانی و نقض قوانین و مقررات را به همراه دارد. جرم­خیزی جزو عوامل زیان باری است که حاصل مساکن شلوغ یا منازل ویرانه و محله­های دارای میزان پایین استاندارد، است. اطلاعات برگرفته از پرسش­نامه­ها با روش­های تجزیه و تحلیل آماری آزمون­های همبستگی اسپیرمن و رگرسیون در محیط نرم افزار SPSS بررسی شدند. جهت بررسی فرضیه تحقیق از تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شد. جامعه آماری ساکنین محلات منطقه 12 شهر تهران هستند. ۵ شاخص عدالت اقتصادی، بهزیستی فردی، رضایت از دسترسی، کیفیت محیط و مسکن وارد الگو شدند. در بین شاخص­های کیفیت زندگی، عدالت اقتصادی بیشترین تأثیر را بر تغییرات کیفیت مسکن محلات منطقه 12 داشته است. متغیر کیفیت مسکن در 12 محله آبشار، سنگلج، شهید هرندی، فردوسی، قیام،کوثر، پامنار، امامزاده یحیی، ایران، بازار، بهارستان و تختی، دارای رابطه­ای مستقیم با شدت به نسبت قوی با متغیر کیفیت زندگی است. این رابطه در تمام 12 محله یاد شده با میزان معناداری محاسبه شده کمتر از 05/0 معنادار است و رابطه متغیر کیفیت مسکن با متغیر کیفیت زندگی در محله دروازه شمیران  با میزان معناداری 0574/0 و بیش تر از 05/0، معنادار نیست. از بین ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی متغیر کیفیت زندگی، دور بعد اقتصادی و محیطی با متغیر کیفیت مسکن رابطه مستقیم داشتند؛ از بین ابعاد کالبدی، زیست محیطی، رفاه و آسایش و معیشت و اقتصاد در متغیر کیفیت مسکن رابطه مثبت  سه بعد کالبدی، زیست محیطی و رفاه و آسایش با متغیر کیفیت زندگی ثابت شد.
اهداف پژوهش:

ارزیابی نقش مسکن در کیفیت زندگی و تجدید ساختار منطقه 12 به عنوان مرکز تاریخی کلان شهر تهران.
استخراج شاخص­های کیفیت زندگی شهری و تحلیل عوامل کاهش دهنده کیفیت زندگی در منطقه 12 تهران.

سؤالات پژوهش:

نقش مسکن در کیفیت زندگی چیست؟
عوامل مؤثر در کیفیت زیستی و تجدید ساختار منطقه به عنوان مرکز تاریخی کلان شهر تهران چیست؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Role of Housing in the Life Quality of Citizens (Case Example: District 12 of Tehran Metropolis)

نویسندگان [English]

  • Sanaz Khodakhah Jeddi 1
  • Vahid Ghobadian 2
  • Saeid Tizqalam Zonouni 1
1 Department of Architecture, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Department of Architecture, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Adequate housing has been one of the first human needs. In the interim, the quality of housing is one of the components preferred by humans regarding its construction. Non-standard housing for permanent residence, directly and indirectly, brings social consequences, psychological damage and violation of laws and regulations. Crime is one of the harmful factors that result from overcrowded or dilapidated houses and neighborhoods with low standards. The information obtained from the questionnaires were analyzed using the statistical analysis methods of Spearman's correlation and regression tests in the SPSS software environment. Multivariate regression analysis was used to investigate the research hypothesis. The statistical community is the residents of the 12th district of Tehran. Moreover, five indicators of economic justice, individual well-being, satisfaction with access, quality of environment and housing were included in the model. Among the indicators of the quality of life, economic justice has had the greatest impact on the changes in the quality of housing in Tehran’s 12th district. The variable of housing quality in twelve neighborhoods of Abshar, Sangalaj, Shahid Harandi, Ferdowsi, Qiyam, Kowsar, Pamenar, Imamzadeh Yahya, Iran, Bazar, Baharestan and Takhti have a direct relationship with the intensity and a relatively strong relationship with the quality of life variable. This affiliation is significant in all the mentioned neighborhoods with a calculated significance level of less than 0.05, and the relationship between the quality of housing variable and the quality of life variable in the Shemiran neighborhood with a significance level of 0.0574 regarding more than 0.05 is not significant. Among the economic, social and environmental dimensions of the quality of life variable, the distance of the economic and environmental dimension had a direct relationship with the housing quality variable. Among the dimensions of physical, environmental, well-being and comfort and livelihood and economy in the variable of housing quality, the positive relationship between the three dimensions of physical, environmental and well-being and comfort with the variable of quality of life was confirmed.
Research aims:

Evaluation of the role of housing in the quality of life and restructuring of District 12 as the historical center of the Tehran metropolis.
Extraction of urban life quality indicators in the quality of life in the District 12 of Tehran.

Research questions:

What is the role of housing in the quality of life?
What are the effective factors in the biological quality and restructuring of the region as the historical center of Tehran metropolis?

کلیدواژه‌ها [English]

  • living spaces
  • quality of life
  • housing
  • 12th District of Tehran
  • economic justice

مراجع

امینی، مهدی. (۱۳۸۵). "شاخص های کیفیت زندگی شهروندی و نقش و وظایف دولت"، هفتمین کنفرانس بین المللی مدیران کیفیت، مجموعه همایش­های بین المللی اجلاس، تهران.
آروین، محمود؛ زنگنه، سعید. (1399)."تحلیل موانع بهره گیری از رویکرد توسعه میان افزا"، فصـلنامه شـهر پایـدار، شماره 1: 87-1.
پوراحمد، احمد؛ سیف­الدینی، فرانک؛ پرنون، زیبا. (1390). "مهاجرت و تغییر کـاربری اراضـی در اسالمشـهر"، فصـلنامه مطالعـات جغرافیایی مناطق خشک، دوره 2، شماره 3: 150-131.
پورمحمدی، محمدرضا. (۱۳۸۲). برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، تهران: انتشارات سمت.
توانا، مصطفی؛ احمدی، بهمن. (1394). "بهسازی و نوسازی بافت فرسوده مرکز شهر ارومیه با تأکید بر توسـعه پایـدار شـهری"، اولین کنفرانس تخصصی معماری و شهرسازی ایران، شیراز.
ریک ون، پل. (1390). رویکردها و روش های سنجش کیفیـت محـل مسـکونی شـهری، ترجمـه مجتبـی رفیعیـان و جمشـید مولودی، ، تهران: انتشارات آذرخش.
عزیزی، مجتبی؛ مولود آراسته. (1390). "تحلیلی بر رضایتمندی سکونتی در شهر یزد"، مجله نامه معماری و شهرسازی، شماره 8: 27-19.
عزیزی، محمد مهدی. (۱۳۸۳). "جایگاه شاخص های مسکن در فرایند برنامه ریزی مسکن"، مجله هنرهای زیبا، شماره ۱۷: 42-31.
غفاری، غلامرضا؛ کریمی، علیرضا؛ نوذری، حمزه. (۱۳۹۱). "روند مطالعه کیفیت زندگی در ایران"، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دوره اول، شماره ۳: 51-39.
کوکبی، افشین؛ پور جعفر، محمدرضا؛ تقوایی، علی اکبر. (1384). "برنامه ریزی کیفیت زندگی در مراکز شهری، تعاریف و شاخص ها"، جستارهای شهری، شماره 12: 22-11.
لطفی، صدیقه. ( 1388). "مفهوم کیفیت زندگی شهری :تعاری ، ابعاد و سنجش آن در برنام­ ریزی شهری"، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، دوره دوم، شماره 5: 15-6.
هاروی، دیوید. (1379). عدالت اجتماعی و شهر، ترجمه فرح حسامیان، محمد رضا حائری، بهروز منادی زاده، چاپ دوم، تهران: شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار