تحلیل پارامترهای طراحی آتریوم (با تاکید بر تشابهات عملکردی با حیاط مرکزی فلات مرکزی ایران)، مطالعه موردی خانه های سنتی یزد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه معماری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

2 استادیار معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

3 استادیار گروه معماری دانشکده هنرو معماری ، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22034/ias.2021.311415.1777

چکیده

علی­رغم نقش مهم تهویه هوای طبیعی بر آتریوم، شرایط گرمایی درونی و کاهش بار استفاده از انرژی به مانند سیستم حیاط مرکزی، نقاط ضعفی که چگونه پارامترهای طراحی مختلف بر شرایط گرمایی تأثیر می­گذارد. پیچیدگی طراحی تهویه هوا طبیعی آتریوم که نیز شباهت ساختاری زیادی با حیاط مرکزی اقلیم گرم و خشک ایران دارد، نمی­توان به تنهایی به طراحی شبیه­سازی آن اکتفا نمود. در چند سال گذشته، محققان روش­های مختلفی از قبیل ارائه نمونه مدل، تحقیقات و محاسبات پیکره­بندی را مطرح نمودند تا عملکردهای گرمایی و تهویه هوای آتریوم را شناسایی کنند. با این حال تنوع در ارائه مدل­سازی، در نظر گرفتن همه پارامترهای مشترک موجود در طراحی آتریوم دستیابی به نتیجۀ مطلوب را مشکل می­سازد. این پژوهش به روش کمی و کیفی و با تکیه بر داده­های کتابخانه­ای انجام شده است.  با مروری کوتاه بر مطالعات صورت گرفتۀ قبلی، در مورد نقش تهویه هوای طبیعی در ساختمان­های آتریوم در آب و هوای مختلف، پارامترهای طراحی مؤثر و کاربرد آنها برای ارتقا عملکرد گرمایی و کاهش مصرف انرژی را فراهم می­کند. این پارامترها شامل پیکربندی­ آتریوم­های مختلف و اجزای مختلف آن از قبیل هندسه، ویژگی­های دهانه، سقف، مصالح و داخل آن می­باشد. اندازه درزهای بیرونی تNثیرگذارترین پارامتری است که بر شرایط گرمایی درونی و عملکردهای تهویه هوای آتریوم و در نتیجه کاهش بار مصرف انرژی تأثیر می­گذارد.
اهداف پژوهش:

بررسی حیاط مرکزی در معماری موجود در فلات مرکزی ایران.
بررسی نقش آتریوم در تهویه هوای طبیعی و تشابه برخی عملکرد و اجزای آن با حیاط مرکزی.

سؤالات پژوهش:

حیاط مرکزی چه نقشی در تهویۀ هوای درونی ساختمان داشته است و عملکرد آن به چه صورت بوده است؟
در کارکرد بهینه تهویۀ ساختمان، چه پارامترهایی در طراحی آتریوم می­تواند تأثیرگذار باشد؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Atrium design parameters (with emphasis on functional similarities with the central courtyard of the Central Plateau of Iran), a case study of traditional houses in Yazd

نویسندگان [English]

  • Mehrangiz Piriyaei 1
  • Seyed Majid Mofid Shemirani 2
  • Jaleh Sabernejad 3
1 PhD student Department of Architecture Borujerd Branch, Islamic Azad University, Borujerd, Iran, Islamic Azad University, Iran
2 .Assistant Professor of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Art and Architecture, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Atrium"
  • " Central courtyard"
  • "Natural air conditioning"
  • "Design parameter"
  • " Passive cooling "
بقایی. پ و دیگران. (1394). «محدوده آسایش حرارتی در فضای باز مسکونی شهر یزد»، نشریه باغ نظر، شماره45، ص 22.
سفلایی، فرزانه. (1385). «تأثیر محیطی حیاط مرکزی در معماری مناطق مسکونی پایدار مناطق گرم و خشک ایران، دکتری، رشته معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
زینلیان، نفیسه؛ اخوت، هانیه. (1394). «ساختارشناسی حیاط در خانه­های قجری اقلیم گرم و خشک و گرم و مرطوب با تمرکز بر گونه «حیاط مرکزی»، مطالعه موردی: خانه­های یزد و دزفول»، دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، استادیار پردیس فارابی، دانشگاه تهران.
هریس، سیریل ام. (1381).  فرهنگ تشریحی معماری و ساختمان. ترجمه محمدرضا افضلی و مهرداد هاشم‌زاده همایونی. تهران: دانشیار.
Acred A, H. (2014). A simplified mathematical approach for modelling stack ventilation in multi-compartment buildings. Build Environ; 71:30-121.
Aldawoud, A. (2008). Thermal performance of courtyard buildings. Energy and Buildings, 40(5), 906.
Ahmad MH., & Rasdi, M. (2000). Design principles of atrium buildings for the tropics. [69] Hughes BR, Calautit JK, Ghani SA. The development of commercial wind towers for natural ventilation: a review. Appl Energy 2012; 92:606–27.
Bryn, I. (1993). Atrium buildings environmental design and energy use. ASHRAE Trans; 99:1082–91.
Chan, H-Y., Riffat, SB., & Zhu, J. (2010). Review of passive solar heating and cooling technologies. Renew Sustain Energy Rev; 14:781–9
Muhaisen, A.S., Gadi, M.B. (2006). Effect of courtyard proportions on solar  heat   gain  and   energy   requirement  in  the   temperate climate of Rome.  Build. Environ.  41, 165.
 Wang, F., &  AbdHalid A. (2016). Investigating thermal conditions in a tropic atrium employing CFD and DTM techniques. Int J Low-Carbon Technol2011; 6:55