تبیین نقش فضاهای شهری دانش بنیان در پرورش خلاقیت کودکان با تاکید بر پارک های علم و فناوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه معماری، واحد نطنز، دانشگاه آزاد اسلامی، نطنز، ایران.

چکیده

پارک های علم و فناوری، به منظور اهداف فناورانه توسعه پایدار ایجاد شده ­اند. هنر نیز می­ تواند ابزاری برای دست­یابی به اهداف توسعة پایدار باشد. برای مشارکت کودکان در پارک های علم و فناوری و سرمایه گذاری بر خلاقیت آنان، می توان با ایجاد فضاهای محرک زمینه را برای آموزش، کارآفرینی و بهره­ گیری از نیروی استعداد کودک در آینده فراهم نمود. آنچه در پارک علم و فناوری کودک و نوجوان مهم جلوه می­نماید، آموختن مهارت های لازم برای خلاق بودن است. خلاقیت را می­توان پدیده­ ای ذهنی دانست که از کاربرد فرآیندهای شناختی معمول حاصل می­ شود. محیط کالبدی نقش برجسته­ای در شکوفایی خلاقیت ایفا می­کند. پیوند میانِ این فضای ایجاد شده در پارکهای علم و فناوری و هنر در پرورش خلاقیت کودکان نقش بسزایی دارد. در پژوهش حاضر روش تحلیلی- کیفی پیرامون مبانی نظری مبنا قرار گرفته و مطالعات اسنادی و کتابخانه­ا ی در کنار مصاحبه ­های نیمه ساختار یافته به کار گرفته شده­است. مولفه‌های موثر در ارتقای خلاقیت کودکان، در دو دسته عوامل محیطی و عوامل فردی بررسی شده و بر اساس یافته های پژوهش تأثیر عوامل محیطی و استفاده از آن به عنوان مهم ترین عامل در پرورش کودکان رُخ می نماید. فضاهای ایجاد شده نه فقط با جنبه های کالبدی سازمان روان شناختی خود، بلکه از طریق پیوند این کالبد با هنر بر شکوفایی و پرورش خلاقیت کودکان اثر می­ گذارند.

اهداف پژوهش 
1.تبیین الگوی طراحی مبتنی بر تنوع در فضاهای آموزشی کودکان.
2.دستیابی به مولفه های علمی ارتقاء خلاقیت کودکان در فضاهای شهری.

سوالات پژوهش 
1.ایجاد پارک های فناوری کودک چه اثری بر نوع و کیفیت خلاقیت آنها دارد؟
2.بکارگیری مولفه های محیطی در طراحی پارک های علم و فناوری چه اثری بر خلاقیت کودکان دارد؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the Role of Knowledge-Based Urban Spaces in Nurturing Children's Creativity by Emphasizing on Science and Technology Parks

نویسندگان [English]

  • Somayeh Abedi
  • Zahra Abbasi
  • Hossein Ziafat
Department of Architecture. Natanz Branch. Islamic Azad University, Natanz. Iran.
چکیده [English]

Science and technology parks have been created for the technological purposes of sustainable development. Art can also be a tool for achieving sustainable development goals. In order for children to participate in science and technology parks and invest in their creativity, it is conceivable to create a stimulating environment for education, entrepreneurship and the use of the child's talent in the future. What is important in children's and adolescents' science and technology parks is learning the skills needed to be creative and imaginative. Creativity can be considered a mental phenomenon that results from the use of common cognitive processes. The physical environment plays a prominent role in the flourishing of such a trait. The connection between the space created in science, technology and art parks plays an imperative role in nurturing children's creativity. In the present study, an analytical-qualitative method based on theoretical foundations, documentary and library studies have been used along with semi-structured interviews. The effective components in promoting children's creativity are examined in two categories of environmental and individual factors; hence, grounded on the research findings, the impact of environmental factors and its use as the most important factor in child rearing is highlighted. The spaces created not only with the physical aspects of their psychological organization, but also through the connection of this body with art, affect the flourishing and nurturing of children's creativity.
Research objectives:
1. Explaining the pattern of design based on diversity in children's educational spaces.
2. Achieving the scientific components of promoting children's creativity in urban spaces.
Research questions:
1. What effect does the creation of children's technology parks have on the type and quality of their creativity?
2. What effect does the use of environmental components in the design of science and technology parks have on children's creativity?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Children
  • Science and Technology Park
  • Creating Creativity
  • Knowledge-Based Urban Spaces
  • Skills
  • Art
احمدی، شکوفه. (1382). من یک کودک هستم، بررسی عمده‌ترین عوامل مؤثر بر خلاقیت کودک. مشهد: انتشارات موحد.
ایزدپناه جهرمی، آیدا. (1383). کودک، بازی و شهر، فرایند اصول و معیار‌‌های برنامه‌ریزی و طراحی فضا‌‌های بازی کودکان. تهران: انتشارات سازمان شهرداری‌‌‌های کشور.
ابراهیمی، حمیدرضا؛ سعیدی رضوانی، نوید و معانی منجیلی، آرزو. (1390)."تدوین اصول طراحی فضا‌های بازی کودکان با تأکید برگروه سنی". مجله باغ نظر، شماره19، 42-31.
پورجعفر، محمدرضا و همکاران. (1389). "بررسی تحلیلی چگونگی برانگیزش آفرینشگری کودکان در طراحی فضا‌ها و محوطه‌‌‌های شهری با تأکید بر رابطه خلاقیت و طراحی کالبدی فضا‌‌های بازی کودکان". مجله مدیریت شهری، شماره25، 82-63.
حسینی، افضل‌السادات. (1388). ماهیت خلاقیت و شیوه‌های پرورش آن. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
حاجی غلام‌سریزدی، علی؛ پورسراجیان، داریوش. (1390). "استخراج دینامیزم‌های موجود در رفتار شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری با رویکرد سیستم داینامیک". اولین کنفرانس ملی رویکرد سیستمی، شیراز.
حسن‌زاده، رمضان؛  ایمانی‌فر، پریسا. (1389). "رابطه خلاقیت و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی نوجوانان و جوانان". مجله تخصصی جامعه‌شناسی، شماره3، 65-55.     
  دادستان، پریرخ. (1388). ارزیابی شخصیت کودکان. تهران: انتشارات رشد.                                                
زرگر، سیدمحمد؛ مهدی‌آبادی، امیر و شهابی، علی. (1380). "تحلیل نقش ارتباط صنعت و دانشگاه در توسعه تکنولوژی با رویکرد سیستمی". چهارمین کنفرانس ملی مدیریت فناوری، تهران.
ستاری، سپیده؛ اقبالی، پرویز. (1393). "نقش گرافیک محیطی در فضای آموزشی- تفریحی پارک کودکان". کتاب ماه هنر، شماره189، 45-38.
شاطریان، رضا. (1387). طراحی و معماری فضا‌‌های آموزشی. تهران: انتشارات سیمای دانش.
شعاری‌نژاد، علی‌اکبر. (1374). روان‌شناسی رشد. تهران: اطلاعات.
فرح‌پور بختیاری، هیوا. (1388). "باغ کودک هزاره سوم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد منظر". تهران: دانشگاه شهیدبهشتی، دانشکده معماری و شهرسازی.
فیشر، رابرت. (1386). آموزش تفکر به کودکان. ترجمه: دکتر مسعود صفایی مقدم و افسانه نجاریان، اهواز: نشر رسش.
طباییان، مریم؛ عباسعلی‌زاده، ساناز و وکلایی، رضا. (1395). "بررسی تأثیر طبیعت بر خلاقیت کودک". مجله آرمان‌شهر، شماره17، 102-91.
عظمتی، حمیدرضا؛ ضرغامی، اسماعیل و صالح صدق‌پور. (1391). "بررسی نگرش استفاده‌ کنندگان در طراحی فضای پارک‌‌‌های شهری به منظور ارتقاء خلاقیت‌پذیری فضای‌بازی کودکان". مجله آرمان‌شهر، شماره 90، 246-233.
کاردان، عاطفه؛ حجت، عیسی و شفایی، مینو. (1396). "رهیافت‌‌‌های ارتقاء خلاقیت کودک در طراحی خانه". مجله آرمان‌شهر، شماره19، 67-55.
کرونر، والتر. (1385). معماری برای کودکان. ترجمه: احمد خوشنویس و المیرا میررحیمی، تهران: نشر گنج هنر.
مظفر، فرهنگ؛ حسینی، باقر و باقری، محمد(1386). "نقش فضا‌‌های باز محله در رشد و خلاقیت کودکان". نشریه باغ نظر، 72-59.
مهدی‌نژاد، جمال‌الدین؛ دماوندی، مجید؛ ابراهیم، سیروس. (1391). "تأثیر محیط‌‌‌های بازی طبیعی در رشد کیفی آموزش کودکان". نشریه فناوری آموزش، شماره4، 304-297.                                                                                    
Bell, P. A. (2001). Environmental Psychology. London: Lawrence Erlbaum Associates.
Izadpanah A. (2004). “Child, Play, City, Process and Criteria of Planning and Designing Play Areas for Children”. Tehran: Publication of Organization of Municipalities press,3, 46-47.
Narimani, M. (1991). “Ways of Foster and Develop Creativity in Children”. Journal of Psychology, 149, 44-51.
Pope, R. (2005). Creativity: Theory, History, Practice. NewYork: Routledge Press, Planning, 71(2-4), 147-162.
Pourjafar, M. (2010). “Analyze Study of Children’s Creativity Incentives in Urban Spaces and Environment’s Design with Emphasis on Bringing up Cohesions between Creativity and Physical Design of Urban Spaces”. Journal of Urban Management, 25(8),63-82.
Tabatabaian, M. (2004). Test Construction for Assessment of Teachers’Attitudes toward Creativity. Iraninan Psychiatry and Clinical Psychology Journal, 10(1),.100-109
Tai, L. (2006). “Designing outdoor environments for children”. McGraw-Hill, Ho, Y. Wang, S. System Dynamics Model for the Susta.