حقیقت اسرار عبادات (نماز، ‌‌‌حج) از دیدگاه آیت الله جوادی آملی و مقایسه با دیدگاه امام خمینی (ره) و اعجاز معماری خانه کعبه به عنوان جلوه ای هنری از اسرار حج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه عرفان اسلامی و اندیشه امام خمینی (ره)، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

2 گروه عرفان اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

3 گروه عرفان، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

10.22034/ias.2021.262792.1475

چکیده

یکی از مهم‌ترین مقولات مذهبی که مورد توجه فلاسفه و عرفای مسلمان بوده است مسئله عباداتی چون نماز و حج است. به عقیده عالمان و عارفان دینی هر عبادتی را بطن و سری است که علما و عرفا به نحوی تلاش کرده‌اند تا براساس نظام فکری و عرفانی، اخلاقی و دانش و شناخت معرفتی خویش اسرار موجود در آن را شناسایی کنند. در بین عبادات نماز و حج از جایگاه والایی برخودار است؛ به‌طوری‌که در میان عرفا و علما بیشتر آیت‌الله جوادی آملی و امام خمینی(ره) به بررسی اسرار نهفته در این دو عبادت پرداخته‌اند. در رویداد بزرگ حج که با مرکزیت کعبه انجام می‌شود یکی از مقولات مهم چگونگی معماری این بنا است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده‌های منابع کتابخانه‌ای به رشتۀ تحریر درآمده است. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که هر دو عالم و عارف نگاهی عرفانی به اسرار موجود در نماز داشته‌اند با این تفاوت که نماز در دیدگاه امام خمینی (ره) یک رکعت و آن هم یک سفر عرفانی است و همچنین حج از نگاه امام خمینی (ره) یک عبادت سیاسی، اجتماعی، عرفانی و تربیتی و عبادی است؛ درحالی‌که آیت‌الله جوادی آملی بیشتر بر بُعد عرفانی و تهذیب نفس نماز و حج تأکید داشته است. معماری ساده و منحصربه‌فرد خانۀ کعبه نیز  در مراسم حج نقش مهمی در ایجاد احساس پرستش خداوند دارد.
اهداف پژوهش:

بررسی دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی و امام خمینی درباره نماز و حج.
بررسی معماری خانه کعبه.

سؤالات پژوهش:

دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی و امام خمینی درباره نماز و حج چگونه است؟
معماری خانۀ کعبه دارای چه ویژگی‌هایی است؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The truth of the secrets of worship (prayer, Hajj) from the point of view of Ayatollah Javadi Amoli and comparison with the view of Imam Khomeini and the miracle of the architecture of the Kaaba as an artistic manifestation of the secrets of Hajj

نویسندگان [English]

  • Farideh Poursayahi 1
  • Maryam Bakhtiyar 2
  • Farajallah Barati 3
1 Department of Islamic Mysticism and Imam Khomeini's Thoughts, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.
2 Department of Islamic Mysticism, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.
3 Department of Mysticism, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.
چکیده [English]

According to religious scholars and mystics, every worship is the heart and secret that scholars and mystics have tried to identify the secrets in it based on their intellectual and mystical, moral, knowledge and epistemological systems . Among the worships of prayer and Hajj, it has a high status, so that among most mystics and scholars, Ayatollah Javadi Amoli and Imam Khomeini ( ra ) have studied the secrets hidden in these two worships . Both scholars and mystics have a mystical view of the secrets of prayer , with the difference that prayer in Imam Khomeini's view is a rak'at and it is a mystical journey, and Hajj from Imam Khomeini ' s point of view is a political, social worship . It is mystical, educational and devotional , while Ayatollah Javadi Amoli has emphasized more on the mystical dimension and purification of the soul of prayer and Hajj.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Secrets of Worship
  • Prayer and Hajj
  • Ayatollah Javadi Amoli
  • Imam Khomeini
  • Architecture of the Kaaba

مراجع

قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
امام خمینی، روح‌الله. (1380). آداب الصلوه، چاپ دهم، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(ره).
امام خمینی، روح‌الله. (1381). سرالصلوة معراج السالین و صلوة العارفین، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
امام خمینی، روح‌الله. (1382). صحیفه حج، تهران: نشر معروف.
جوادی آملی، عبدالله. ‌‌‌(1388). ‌‌‌اسرار نهفته در اعمال حج، مجله الکترونیکی اسراء، شماره 6.
جوادی آملی، ‌‌‌عبدالله. ‌‌‌(1390). صهبای حج، ‌‌‌چاپ دوم، ‌‌‌مرکز نشر اسراء، ‌‌‌قم
جوادی آملی، عبدالله. (‌‌‌۱۳۷۷). صهبای حج، قم، نشر اِسراء.
جوادی آملی، ‌‌‌عبدالله. (‌‌‌1414ق). أسرار الصلاة، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
حق‌زاده، زهرا. (1396). «اسرار اعمال حج در قرآن و سنت»، نشریه میقات حج، شماره 99، ص 33-25.
زارعی سبزواری، عباسعلی. (‌‌‌1391). پرتوی از اسرار حج، قم: انتشارات جامعه مدرسین قم، مؤسسه نشر علوم اسلامی.
زحیلی، وهبه؛ رهبر، محمدتقی. ‌‌‌(1373). «نگاهی به اسرار حج»، مجله میقات حج، شماره 10.
شیخ حر عاملی، محمدبن‌حسن بن علی بن محمد بن حسین. (1414ق). ‌‌‌وسائل الشیعه، قم: انتشارات آل‌البیت.
مبلغ، میرحسین. (1390). «اسرار عبادات از منظر امام خمینی (ره)»، مجله حضور.
مجلسی،‌‌‌ محمدباقر. (‌‌‌1403)‌. بحارالانوار، ‌‌‌بیروت: ‌دارالاحیاء التراث،
نگارش، حمید. (1389). «اسرار سیاسی حج از منظر حضرت امام خمینی و مقام معظم رهبری ـ مدّ ظلّه العالی». میقات حج، 19 (74)1.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار