قابلیت های تصویری داستان گور و گهواره اثر غلامحسین ساعدی در سینمای ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران

10.22034/ias.2022.317116.1810

چکیده

مجموعه گور و گهواره از مجموعه داستان‌های کوتاه غلامحسین ساعدی است که در سال ۱۳۴۵ منتشر شده و در سه قطعه کوتاه که عبارت‌اند از: زنبورک‌خانه، سایه به سایه و آشغال‌دونی به نگارش درآمده است. در داستان‌های این مجموعه پنهانی‌ترین رفتارها و ناگفتنی‌ترین سلوک و مادی انسان با قلم و نثری چندان آبرومندانه، بیان می‌شود. شخصیت‌های این داستان‌ها، آدم‌های اسیر در چنگال فقر و فساد و فلاکت و محدود در خوشی‌های جنسی‌اند. ساعدی که خود به طبقات و اقشار پایین جامعه تعلق دارد و شاهد مهاجرت فوج‌فوج دهقانان و بیکاران روستا به شهر و سکونت در حلبی‌آبادهاست، در این مجموعه بر آن است تا با بازنمایی خطرات کمین کرده در سر راه این مهاجرت‌های افسارگسیخته، بتواند مانعی ایجاد کند و دست‌کم اینکه هشداری بدهد. در ادامه به بررسی ساختاری یا ریخت‌شناسی داستان‌های این مجموعه براساس نظریه روایت‌شناسی تزوتان تودوروف پرداخته می‌شود. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و براساس داده‌یابی کتابخانه‌ای صورت گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در بررسی تحلیل ساختاری داستان‌های غلامحسین ساعدی معمولاً فضای داستان ترس و واهمه، افراد اسیر در فقر و فلاکت قرار گرفته‌اند که در نهایت به تعادلی می‌رسند.
اهداف پژوهش:

بررسی قابلیت انطباق نظریات جامعه‌شناسی با رمان‌ها و داستان‌های غلامحسین ساعدی.
بررسی قابلیت تصویری داستان گور و گهواره غلامحسین ساعدی در سینمای ایران.

سؤالات پژوهش:

نظریات جامعه‌شناسی چه میزان با رمان‌ها و داستان‌های غلامحسین ساعدی در عرصه تولید ادبی ایران قابلیت انطباق دارد؟
قابلیت تصویری داستان گور و گهواره غلامحسین ساعدی در سینمای ایران چگونه است؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Visual capabilities of the story of the grave and cradle by Gholam Hossein Saedi in Iranian cinema

نویسندگان [English]

  • Fateneh Ghojoghi 1
  • Naeimeh Kialashki 2
  • Ghorban Ali Agha Ahmadi 2
1 PhD Student in Persian Language and Literature, Chalous Branch, Islamic Azad University, Chalous, Iran
2 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Chalous Branch, Islamic Azad University, Chalous, Iran
چکیده [English]

The collection of graves and cradles is a collection of short stories by Gholam Hossein Saedi, which was published in 1345 and has been written in three short pieces, which are: Bee House, Shadow to Shadow and Garbage. In the stories of this collection, the most hidden behaviors and the most unspeakable human behavior and material are expressed with a very dignified pen and prose. The characters in these stories are captives of poverty, corruption, misery, and limited sexual pleasure. Saedi, who belongs to the lower classes and strata of society and witnessed the migration of peasants and unemployed villagers to the city and living in Halabiabad, in this series intends to represent the dangers lurking in the way of these unbridled migrations, can Create an obstacle and at least give a warning (Mehdipour Omrani, 132-3: 1382). In the following, the structure or morphology of the stories in this collection is examined based on the narratological theory of Tzutan Todorov.
Research Method: This research has been done by descriptive-analytical method and based on library data retrieval.
Findings: The research findings show that in the study of structural analysis of Gholam Hossein Saedi's stories, usually the atmosphere of the story of fear and panic, people trapped in poverty and misery, which eventually reach a balance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gholamhossein Saedi
  • Morphology
  • Narratology
  • Tzutan Todorov
آریان‌پور، امیرحسین. (1380). جامعه‌شناسی هنر، تهران: گسترده.
باختین، میخائیل. (1387). جستارهایی درباره رمان،تهران: نی.
تودورف، تزوتان. (1377). منطق گفتگویی باختین، تهران: مرکز.
حیاتی، زهرا. (1394). «مطالعه تطبیقی رویدادهای داستان در روایت ادبی و سینمایی مقایسه داستان «آشغال‌دونی» و فیلم «دایرۀ مینا». مجله مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، دوره  8 ، شماره 1 ، (پیاپی 29)، 71-98.
حیاتـی، زهـرا. (1393). «نقـد مطالعـات تطبیقـی اقتبـاس در پژوهش‌هـای ادبـی و سـینمایی ایـران». نقـد ادبـی، 27 ، 97-69.
خنجری، زینب؛ گراوند، علی. (1395). «بررسی ساختاری مجموعه داستان کوتاه گور و گهواره غلامحسین ساعدی براساس نظریۀ روایت‌شناسی تزوتان تودوروف، همایش: گردهمایی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران.
ذوالفقاری، محسن. (1379). تحلیل سیر نقد داستان در ایران، تهران: آیینه.
زیما، پیرو. (1377). جامعه‌شناسی رمان از دیدگاه لوکاچ، گلدمن و باختین، تهران: نقش‌جهان.
سناپور، حسین. (1379). نیمه‌غایب، تهران: چشمه.
گلدمن، لوسین. (1376). جامعه فرهنگ و ادبیات، تهران: چشمه.
گلدمن، لوسین. (1377). درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات، تهران: نقش‌جهان.
گلدمن، لوسین. (1381). فرهنگ و ادبیات، تهران: چشمه.
لنار، ژاک. (1377). جامعه‌شناسی ادبیات و شاخه‌های گوناگون آن، تهران: نقش‌جهان.
لوونتال، لئو. (1386). رویکرد انتقادی در جامعه‌شناسی ادبیات، تهران: نی.
لوتـه، یاکـوب. (1388 ). مقدمـه‌ای بـر روایـت در ادبیـات و سـینما، (ترجمـه: امیـد نیک فرجـام)، چـاپ دوم، تهران: مینـوی خرد.
مک کی، رابرت. (1385). داستان: مفهوم، ساختار، سبک و اصول فیلمنامه‌نویسی (ترجمه: محمد گذرآبادی، چاپ دوم). تهران: هرمس.
مصباحی‌پور، ایرانیان، جمشید. (1358). واقعیت اجتماعی و جهان داستان، تهران: امیرکبیر.
میرصادقی، جمال. (1386). داستان و ادبیات، تهران: آیه مهر.
میرعابدینی، حسن. (1386). صد سال داستان‌نویسی در ایران، 4 جلد، تهران: چشمه.
میرعابدینی، حسن. (1386).  فرهنگ داستان‌نویسی ایران از آغاز تا امروز، تهران: چشمه.