عوامل مؤثر بر اشتغالزایی زنان در مصنوعات صنایع دستی روستایی در حوزه کشاورزی، مطالعه موردی استان آذربایجان غربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی رشته جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

3 استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، سمنان، ایران

10.22034/ias.2021.260999.1458

چکیده

این پژوهش به منظور «تحلیل عوامل مؤثر بر اشتغال‌زایی زنان در بخش صنایع‌دستی روستایی در حوزه کشاورزی استان اذربایجان غربی» انجام گرفته­است. در این تحقیق از روش پیمایش و تکنیک­های پرسش‌نامه محقق‌ساخته و برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها از نرم­افزار SPSS  استفاده شده در بخش آمار توصیفی از محاسبات فراوانی، میانگین، و درصد و در بخش آمار استنباطی از روش همبستگی اسپیرمن استفاده شد. جامعه آماری در این تحقیق 21875 نفر از زنان شاغل در حوزه کشاورزی استان واقع در سنین بین 15 الی 65 سال می‌باشد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه 370 نفر از بین 30 روستای منتخب در بین 6 شهرستان استان و با استفاده از روش نمونه­گیری خوشه‌ای انتخاب گردید. در مبانی نظری، یک مدل تحقیق با ترکیب نظریه­های جامعه‌شناسی و اقتصادی (نئوکلاسیک و تقسیم بازار کار و نظریه‌های جنسیتی) ساخته شد. براساس این مدل عوامل مؤثر بر اشتغال بهینه زنان در  بخش صنایع‌دستی حوزه کشاورزی استان آذربایجان غربی عبارت است از: عوامل فردی (روان­شناختی)، عوامل فرهنگی و عوامل سازمانی که در پایان پس از تجزیه‌وتحلیل داده­ها کلیه فرضیه­های پژوهش در سطح معناداری 99 درصد پذیرفته شد. بنابراین، با تأیید فرضیه­ها و تأیید مدل پژوهش، عوامل مؤثر بر اشتغال بهینه زنان در  بخش صنایع‌دستی حوزه کشاورزی در منطقه مورد مطالعه عبارتند از: عوامل فردی، فرهنگی و سازمانی که این عوامل موجب اشتغال بهینه زنان در  بخش صنایع‌دستی حوزه کشاورزی و در نهایت توسعۀ پایدار روستایی خواهد شد.
اهداف پژوهش:

بررسی عوامل مؤثر بر اشتغال­زایی زنان در صنایع‌دستی حوزه کشاورزی.
بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر اشتغال­زایی زنان در صنایع‌دستی حوزه کشاورزیِ استان آذربایجان غربی.

سؤالات پژوهش:

چه عواملی بر اشتغال­زایی زنان در صنایع‌دستی حوزه کشاورزی استان آذربایجان غربی مؤثر است؟

2. عوامل مؤثر بر اشتغال­زایی زنان چه تأثیری بر صنایع‌دستی حوزه کشاورزی استان آذربایجان غربی دارد؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Factors Affecting employment of Women in Rural Handicrafts in Agriculture, A Case Study of West Azerbaijan Province

نویسندگان [English]

  • Msoud Abdi 1
  • Seyyed Mohammad Seyyed Mirzaie 2
  • Parvin Savadian 3
1 PhD student in Sociology of Economics and Development, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, IRAN
2 Professor, Department of Sociology, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of Department of Sociology, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Garmsar Branch Semnan, Iran
چکیده [English]

This study was conducted to "analyze the factors affecting the optimal employment of women in rural handicrafts in the field of agriculture in West Azerbaijan province." In this research, survey method and researcher-made questionnaire techniques were used and also SPSS software was used for data analysis, and frequency, mean, and percentage calculations were used in descriptive statistics and Spearman correlation method was used in inferential statistics. The statistical population in this study is 21875 women working in the field of agriculture in the province located between the ages of 15 to 65 years that using Cochran's formula, a sample of 370 people from 30 selected villages in 6 cities of the province was selected using cluster sampling method. In theoretical foundations, a research model was developed by combining sociological and economic theories (neoclassics and labor market division and gender theories). According to this model, the factors affecting the optimal employment of women in the handicrafts sector of agriculture in West Azerbaijan province are: Individual (psychological), cultural and organizational factors, that finally, after analyzing the data, all research hypotheses were accepted at a significance level of 99 percent. Therefore, by confirming the hypotheses and the research model, the factors affecting the optimal employment of women in the field of handicrafts in the field of agriculture in the study area are: Individual, cultural and organizational factors that these factors will lead to optimal employment of women in the field of handicrafts in the field of agriculture and ultimately sustainable rural development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural handicrafts
  • employment of women
  • Agricultural development
  • Individual factors
اعزازی، شهلا. (1382). جامعه‌شناسی خانواده. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
اعزازی، شهلا. (1375). فمنیسم و دیدگاه­ها. تهران: انتشارات روشنگران.
امانیان بیدختی، پروانه و صادقی‌نیا، سارا .(1394). «نقش تعاونی‌های روستایی در میزان درآمدزایی و افزایش سرمایه‌گذار در حوزه صنایع‌دستی». مجله پژوهش و برنامه­ریزی روستایی، شماره 3، 11.
امینی، علی‌رضا. (1383). «رویکرد جنسیتی و عدم تعادل کلی در بازار کار». پژوهش زنان، شماره 4.
بلالی، حمید و خلیلیان، صادق. (1382). «تأثیر سرمایه‌گذاری بر اشتغال‌زایی و تقاضای نیروی کار در بخش کشاورزی ایران». فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. شماره 41 و  42.
بوذرجمهری، خدیجه؛ شایان، حمید؛ و صادقی ، فخری. (1389). «تبیین مشارکت زنان روستایی در فعالیت‌های کشاورزی (مطالعه موردی: دهستان­های بناجوی شرقی و شمالی شهرستان بناب آذربایجان شرقی)». مطالعات جغرافیایی مناطق خشک. شماره1، 86-69.
حیدرى، علیقلى. (1377). «ضرورت و جایگاه مطالعات ویژه زنان روستایى در معاونت ترویج و مشارکت مردمى». مجله جهاد، شماره 20، 205.
شایان، محسن؛ ذاکرنسب، عباس؛ برقی، حمید. (1396). «بررسی اثرات صنایع‌دستی زری بافی در اشتغال زنان نواحی روستایی، مطالعه موردی: دهستان حومه شهرستان میناب. اندیشه جغرافیایی، شماره17، 1.
شجری، شاهرخ و سلطانی، غلامرضا. (1379). «تخمین تابع تقاضای نیروی کار و کشش عرضه محصول گندم با استفاده از تابع سود در استان فارس». مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد و کشاورزی ایران. مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی. جلد دوم.
طاعتی، آرام. (1378). «بررسی راهکارهای مشارکت مؤثر زنان در سطوح مدیریت برنامه 5 ساله دوم کشور». مجموعه مقالات همایش نظام اداری و توسعه، تهران.
فرجزاده، مهشید. (1389). نقش صنایع دستی در توانمندسازی زنان. مجله شادکامی و موفقیت،  شماره 76
کار، مهرانگیز. (1379). زنان در بازار کار ایران. تهران: انتشارات روشنگران و مرکز مطالعات زنان.
کهزادی، بهروز و بلالی، حمید. (1381). «بررسی رابطه درازمدت اشتغال و موجودی سرمایه در بخش کشاورزی ایران». فصلنامه پژوهش­های اقتصادی مدرس .دانشگاه تربیت مدرس. شماره 4، 22.
لهسایی‌زاده، عبدالعلی. (1374). «بررسی جامعه‌شناسی نقش زن در کشاورزی ایران». فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. ویژه نامه زنان در کشاورزی،ش12، 33.
مرکز آمار ایران. (سال‌های 1365-1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن. مرکز آمار ایران.
مهربانیان، الهه و مؤذنى، سعیده. (1386). «نقش زنان روستایى در بخش کشاورزى (مطالعه موردی آسیا)». مجله علمى،ترویجى جهاد ترویج، کشاورزى و توسعه روستایى، شماره 2، 23.
میشل، آندره. (1354). جامعه‌شناسی خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
نوروزی، لادن. (1383). «تفاوت‌های جنسیتی در ساختار شغلی». زن در توسعه و سیاست، دوره 1. شماره8، 13.
Anker, R. (1998) .Gender and Jobs: Sex Segregation of Occupations in the World. Geneva, ILO.
Feingold, A. (1996) ” Cognitive Gender Differences: Where Are They, And Why Are They There” , Learning and Individual Differences, Vol. 8.
Hill, Catherine. (2011). Enabling Rural Womens Economic Empowerment: Institutions,opportunities, and participation. Ghana,Vol,1.
Krishna, p , et.al, (2014). Krishna, p , et.al, (2014). Woman Empowerment through Entrepreneurship in Service and farming Sector , Social Science, Vol 3, Issue,9.
 Ugbomeh, George M. M. 2001. Empowering women in agricultural education for sustainable rural development. Community Development Journal, Volume 36, Issue 4, 1, October 2001, Pages 289–302, in: https://doi.org/10.1093/cdj/36.4.