دیدگاه عرفانی امام خمینی (ره) پیرامون نهضت حسینی و انعکاس آن بر نگاره های اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه عرفان اسلامی و اندیشه امام خمینی(ره)، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

2 استادیار گروه عرفان اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

3 استادیار گروه عرفان اسلامی، واحد مسجد سلیمان، دانشگاه آزاد اسلامی، مسجد سلیمان، ایران.

10.22034/ias.2021.304458.1722

چکیده

امام خمینی (ره) دیدگاه بلندی را به حادثه عاشورا داشت و معتقد بود که خط سرخ شیعه که همان اسلام ناب محمدی (ص) است و در پرتو نهضت عاشورا، آزادی‌خواهی، ذلت‌ستیزی و شهادت‌طلبی که لازمه مبارزه با دستگاه  جور است، پر رنگ‌تر و هموارتر است. قیام سیدالشهدا، قیام برای خدا بود. مسئولیت‌پذیری، صبر و استقامت در راه خدا بود. همچنین، در فلسفه نهضت عاشورا بازگرداندن جامعه به سنت و سیره پیامبر (ص) و حفظ و احیای شریعت و اقامه عدل و معروف و رفع منکر و تشکیل حکومت اسلامی، شهادت، انجام اصلاحات بنیادی، ادای تکلیف بود. رویداد بزرگ عاشورا در بسیاری از آثار هنری نیز باتاب یافته‌است. در این میان، انعکاس این مضمون در نگارگری قابل‌تأمل است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی  و با تکیه بر داده‌های منابع کتابخانه‌ای انجام شده است.  یافته های پژوهش حاکی از این است که از دیدگاه امام خمینی (ره) اگر نهضت امام حسین(ع) نبود یزید و اتباع او اسلام را وارونه به مردم نشان می‌دادند. ماه محرم ماهی که خون بر شمشیر پیروز شد. امام خمینی (ره) نیز در موارد متعدد از هدف الهی امام حسین(ع) در این نهضت یعنی رضا و خوشنودی خداوند با تعبیرهای گوناگون یاد می‌کند و از نظر ایشان اهداف نهایی نهضت عبارت‌اند از: حفظ اسلام، قیام برای خدا، اقامه نماز، رضایت الهی، اقامه حق و عدل می‌باشد. از سوی دیگر، مضمون عاشورا و جزئیات این رویداد یکی از مهم‌ترین مضامین به‌کاربرده شده در نگارگری اسلامی بوده است.
اهداف پژوهش:

بررسی دیدگاه عرفانی امام خمینی (ره) پیرامون نهضت حسینی.
بررسی انعکاس دیدگاه عرفانی امام خمینی(ره) و عاشورا بر نگاره‌های اسلامی.

سؤالات پژوهش:

دیدگاه عرفانی امام خمینی (ره) پیرامون نهضت حسینی چگونه است؟
دیدگاه عرفانی امام خمینی(ره) و عاشورا چه بازتابی در نگاره‌های اسلامی یافته است؟

 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Imam Khomeini's Mystical View of the Hosseini Movement and Its Reflection on Islamic Images

نویسندگان [English]

  • Mostafa Hamed Nejad 1
  • Maryam Bakhtyar 2
  • Aliyar Hosseini 3
1 PhD Student, Department of Islamic Mysticism and Thought of Imam Khomeini, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
2 Assistant Professor, Department of Islamic Mysticism, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
3 Assistant Professor, Department of Islamic Mysticism, Masjed Soleiman Branch, Islamic Azad University, Masjed Soleiman, Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Hussein (AS)
  • Hosseini Movement
  • Imam Khomeini
  • Muharram
قرآن کریم
آل‌یاسین، شیخ رازی. (1365). صلح امام حسن(ع)، پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه تاریخ، ترجمه سیدعلی خامنه‌ای، ج 11.
امام‌خمینی، روح‌الله. (1394). کتاب ولایت فقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
عاملی، شیخ حر. (بی‌تا). وسائل‌الشیعه، جلد 16، قم: نور.
جمعی از نویسندگان. (1382). فرهنگ عاشورایی، جلد8، تهران: سازمان و انتشارات چاپ.
مجلسی، محمدباقر. (1368). بحارالانوار، 1368: ج44، تهران: اسلامی.
نجمی، محمدصادق. (1400). سخنان امام حسین (ص) از مدینه تا کربلا، جلد 7، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
طبری، محمدجریر. (1394). تاریخ طبری، ترجمه: ابوالقاسم پاینده، جلد 7، تهران: اساطیر.
امام خمینی، روح‌الله. (1368). صحیفه نور، 22 جلد. تهران: مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی.
مجموعه مقالات دومین کنگره بین‏المللی امام خمینی (رحمة‌الله) و فرهنگ عاشورا، دفتر اول، مؤسسه تنظیم و نشر.